به گزارش ایران اکونومیست؛ محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه را در این سفر، مدیران ٤٥ شرکت از بخش‌های مختلف صنعتی، معدنی، تجاری و کشاورزی، ١٥ شرکت دانش بنیان، هشت بانک به همراه دیگر مقام‌های صنعتی، بازرگانی و علمی به منظور ملاقات‌های تجاری و شرکت در همایش‌های مشترک اقتصادی میان ایران، هند، چین و ژاپن همراهی می‌کنند.
شرکت در نشست تجاری مشترک کنفدراسیون صنایع هند، سخنرانی در بنیاد مطالعاتی آبزرور، سخنرانی در کنفرانس قلب آسیا و دیدار با مقام‌های عالی‌رتبه هند و گفت‌وگو در خصوص مسائل دوجانبه و چند جانبه از جمله برنامه‌های وزیر امورخارجه در سفر به هند عنوان شده است.
این سومین سفر ظریف به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی کشور به هند در دوره ریاست جمهوری دکتر حسن روحانی است.
نخستین سفر وی به هند نهم و دهم اسفند سال ١٣٩٢ انجام شد، وی در آن سفر با سلمان خورشید، وزیر امورخارجه هند و مانموهان سینگ، نخست وزیر وقت هند و حامد انصاری، معاون رئیس جمهوری دیدار و گفت‌وگو کرد.
دومین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان مرداد پارسال در دومین دور سفر منطقه‌ای خود بعد از توافق هسته‌ای انجام شد، وی در این سفر با نارندرا مودی، نخست وزیر، حامد انصاری، معاون رئیس جمهوری، سوشما سواراج، وزیر امورخارجه، نیتین گادکاری، وزیرکشتیرانی، بزرگراه‌ها و حمل و نقل و اجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند دیدار و گفت‌وگو کرد.
ایران و هند به واسطه روابط فرهنگی چند صدساله همواره در سالیان گذشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی از روابط رو به رشدی برخوردار بوده‌اند، هرچند که این روابط در دوران تحریم‌ها به واسطه مشکلاتی که بهوجود آمد در بخش‌هایی کاهش یافت.
هند در زمان تحریم باوجود فشار کشورهای غربی همچنان جایگاه خود را به‌عنوان دومین خریدار نفت ایران حفظ کرد.
رشد اقتصادی بالای هفت درصد، جمعیت یک میلیارد و ٢٥٠ میلیون نفری و نداشتن منابع قابل اتکا انرژی باعث علاقه این کشور برای توسعه روابط با ایران شده است.
ایران به عنوان چهارمین دارنده ذخایر بزرگ گاز دنیا و نزدیکی جغرافیایی به هند همواره نقش تامین انرژی این کشور را داشته است، به گونه‌ای که در ماه‌های اخیر و پس از رفع تحریم‌ها میزان صادرات نفت ایران به هند به رقم بی‌سابقه حدود ٨٠٠ هزار بشکه در روز افزایش یافت.
روابط تجاری و بازرگانی ایران و هند تا پیش از تحریم‌ها درسال ٢٠١١-٢٠١٢ به بیش از ١٦ میلیارد دلار می‌رسید که این میزان به دلیل تحریم‌ها و پایین آمدن قیمت نفت به ١٣ میلیارد و٢٥٠ میلیون دلار کاهش یافته بود.
مبادلات تجاری ایران و هند
مقام‌های بازرگانی و گمرک هند، حجم تجارت ایران و هند در سال مالی ٢٠١٤-٢٠١٥ را ١٣ میلیارد و ١٣٠ میلیون دلار اعلام کرده‌اند که ٩ میلیارد دلار از این مبلغ مربوط به صادرات ایران و بقیه مربوط به صادرات هند به ایران است.
بر اساس این گزارش، ٦,٥ میلیارد دلار از صادرات ایران مربوط به نفت و بقیه صادرات غیرنفتی است.
میزان مبادلات ایران و هند در سال مالی ٢٠١٥-٢٠١٦ به هشت میلیارد و ٢٩٩ میلیون دلار رسید که پنج میلیارد و ٦٧٤ میلیون دلار مربوط به صادرات ایران و بقیه صادرات هند به ایران را تشکیل داده است.
کارشناسان، مهم‌ترین دلیل کاهش حجم مبادلات تجاری بین ایران و هند طی پارسال را کاهش شدید قیمت نفت می‌دانند.
بر اساس آمار و اطلاعات وزارت بازرگانی هند، هم اکنون روزانه بیش از ٧٠٠ هزار بشکه نفت ایران به هند صادر می‌شود که تقریبا این میزان بیش از خرید نفت این کشور در دوران قبل از تحریم است.
مواد شیمیایی ارگانیک و غیرارگانیک و کود شیمیایی (هریک بین ٤٠٠ تا ٦٠٠ میلیون دلار ) و مشتقات آن (حدود یکصد میلیون دلار) از دیگر صادرات ایران به هند بوده است.
سند جامع همکاری اقتصادی
علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز دیماه پارسال در صدر هیئت بلندپایه برای شرکت در کمیسیون اقتصادی ٢ کشور وارد دهلی نو شد.
در این سفر، سند جامع همکاری‌های اقتصادی ٢ کشور در٧٣ بند به امضای علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی و سوشما سواراج، وزیر امورخارجه هند رسید.
در این سند، ٢ کشور بر همکاری در زمینه انرژی، زیرساخت، اتصالات، همکاری‌های بانکی، کنسولی، تجارت و گردشگری توافق کردند.
زمینه‌های همکاری
سرمایه گذاری در چابهار از جمله طرح‌هایی است که در دولت تدبیر و امید و بعد از سال‌ها با امضای توافق‌نامه بین ٢ کشور در سفر خرداد ماه نخست وزیر هند به ایران به بار نشست.
طرح توسعه بندر چابهار می‌تواند هزینه حمل و نقل کالا بین هند، آسیای میانه، قفقاز و روسیه را به کمتر از ٤٠ درصد کاهش دهد.
این طرح می‌تواند زمینه فعال شدن کریدور شمال و جنوب و شرق را برای توسعه ارتباط‌های منطقه‌ای فراهم کند.
سرمایه گذاری فرزاد بی
پس از توافق هسته‌ای بین تهران و کشورهای گروه ١+٥ هیئتی از مقام‌های وزارتخانه‌های نفت و دارایی هند برای بررسی ادامه سرمایه گذاری در فرزاد بی به ایران سفر کردند.
شرکت او ان جی سی ویدش هند میدان گازی فرزاد بی را در سال ٢٠١٢ کشف کرد، اما تحریم‌ها مانع از اجرای طرح توسعه این میدان شد، ذخایر این میدان ٢١ تریلیون و ٦٨٠ فوت مکعب برآورد می‌شود.
وزیر نفت و گاز طبیعی هند ٢١ فروردین در سفر به ایران آمادگی این کشور را برای اجرای طرح توسعه میدان گازی فرزاد بی اعلام کرد.
گفته شده است که شرکت‌های هندی به ریاست شرکت اوان جی سی ودیدش، خود را برای امضای توسعه میدان گازی فرزاد بی تا پایان ژانویه (دی و بهمن) آماده می‌کند.
این کنسرسیوم پیش از این سرمایه گذاری مشروط ١٠ میلیارد دلاری را برای توسعه این میدان اعلام کرده بود که با توجه به علاقه‌مندی شرکت‌های چینی و اروپایی برای سرمایه گذاری بیشتر در این میدان مورد توجه قرار نگرفت.
به نظر می‌رسد ایران و هند در شرایط جدید و با لغو تحریم‌ها عزم جدی برای گشودن فصلی جدید در توسعه روابط تجاری، اقتصادی و انرژی دارند.
