هیأت نظارت بر اجرای برجام از اماواگرهای نظارتی تا انتقادهای عملیاتی

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری خانه ملت؛ بعد از تصویب برجام طبق آخرین بند از شروط 9 گانه مقام معظم رهبری بود که مقرر شد هیأت نظارت بر اجرای برجام تشکیل شود تا اجازه اجرای برجام در کشور صادر شود. حضرت آیت الله خامنه ای تشکیل این هیأت را بر عهده شورای عالی امنیت ملی گذاشتند و وظیفه این هیأت راستی آزمایی نحوه اجرای برجام و نیز میزان انطباق تعهدات طرف مقابل در برجام با اقدامات آنها بود.
 
بر این اساس، اعضای هیأت نظارت بر اجرای برجام را حسن روحانی، علی لاریجانی، محمدجواد ظریف، حسین دهقان، علی شمخانی، علی‌اکبر صالحی، سعید جلیلی و علی‌اکبر ولایتی تشکیل دادند که دریابان علی شمخانی نیز به صورت هم زمان دبیر این هیأت نیز بوده و قرار شد گزارش های مربوطه از نظارت را ارائه کند.
 
بعد از تشکیل این هیأت اخباری مبنی بر تشکیل تنها دو جلسه از سوی این هیأت منتشر شد که در آن آخرین وضعیت اجرای برجام توسط طرف مقابل بررسی شده بود.
 
علیرغم اینکه بدعهدی آمریکایی ها در اجرای برجام در مواردی مثل تصویب قانون منع صدور ویزا برای شهروندان 38 کشور دنیا در سفر به ایران صورت گرفته، این هیأت این چنین موارد را نقض فاحش برجام تشخیص نداد از سوی دیگر با وجود اینکه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش هایی در خصوص اجرای برجام ارائه داد اما گزارش خاصی به اطلاع عموم از هیأت نظارت بر اجرای برجام نرسید که البته مسئولان معتقدند گزارش های این هیأت باید به محضر مقام معظم رهبری برسد و برای اطلاع رسانی عمومی نیست.
 
نمایندگان مجلس در گفت و گوهای جداگانه ای که با خانه ملت داشتند معتقد بودند لازم است در شرایطی که آمریکا به وضوح به عهدشکنی در قبال اجرای برجام می پردازد، هیأت نظارت بر اجرای برجام جلسات متعددتری برگزار کرده و گزارش‌های بیشتری ارائه دهند البته برخی دیگر از نمایندگان نیز بر این باور بودند که هیأت نظارت بر اجرای برجام فعالیت خود را به صورت جدی ادامه می دهد و برخی جلسات آنها علنی نمی شود. مشروح گفت و گوها را در ادامه می خوانید:
 
عارف: آمریکا مسیر خود در اجرای برجام را از اتحادیه اروپا جدا نمی کند/ارزیابی از عملکرد هیات نظارت بر اجرای برجام
محمدرضا عارف در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با ارزیابی عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام گفت: این هیأت به صورت جدی روند اجرای برجام را پیگیری می کنند و مجلس هم پیگیر این موضوع از طریق کمیسیون امنیت ملی و وزارت امور خارجه است.
محمدرضا عارف
 
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد ایالات متحده در جریان اجرای برجام و بدعهدی‌های خود راهش را از اتحادیه اروپا جدا کند یا خیر، بیان داشت: قطعا آمریکا با در نظر گرفتن منافع ملی خود، مسیرش را در اجرای برجام از گروه 1+5 جدا نمی کند.
 
رئیس فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در نهایت موضع جمهوری اسلامی ایران روشن است  و اگر احیانا آمریکا بخواهد راه خود را جدا کند جمهوری اسلامی عمل متقابل را انجام می دهد اما به نظر می رسد آمریکا مسیر خود را تا این اندازه از اتحادیه اروپا جدا نکند.
 
بختیار: گزارش‌های منظم هیأت نظارت بر اجرای برجام برای پیش‌بینی اقدام متقابل علیه عهدشکنی آمریکا لازم است
علی بختیار در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با ارزیابی عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام، گفت: قرار بود بعد از تصویب برجام هم کمیسیون امنیت ملی و هم کمیته های دیگر که در سطوح بالاتر باید تشکیل می شدند، نظارت بر اجرای برجام از سوی طرف مقابل مذاکره کننده را صورت دهند.
 
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه کمیسیون امنیت ملی نظارت خود را انجام داد و دو گزارش به مجلس ارائه کرد، یادآور شد: لازم است این نظارت در سطوح بالاتر کشور نیز صورت گیرد به خصوص که در حال حاضر با انتخاب ترامپ باید هوشیاری بیشتری نسبت به اقدامات آمریکا داشته باشیم.
علی بختیار
 
وی افزود: لازم است پیش بینی های لازم در صورت هرگونه اقدام ناگهانی آمریکایی ها و عهدشکنی آنها را صورت دهیم تا بتوانیم پاسخ دندان شکنی برای اقدامات آنها داشته باشیم.
 
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: از طرف دیگر نمایندگان مجلس نیاز دارند تا گزارش های دقیق و کارشناسی شده برای تصمیم گیری های بعدی خود در قبال برجام داشته باشند که هیأت نظارت بر اجرای برجام از مهم ترین ارکان ارائه گزارش از عملکرد طرف مقابل در اجرای برجام است و باید جلسات خود را به صورت منظم تر و مداوم برگزار کند.
 
جعفرزاده ایمن آبادی: نقض آشکار برجام ازسوی آمریکا/ هیأت نظارت بر اجرای برجام برای شناسایی تخلفات پشت پرده تشکیل شد
 
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در خصوص عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام گفت: بعد از اینکه برجام میان ایران و گروه 1+5 به تصویب رسید در مجلس شورای اسلامی مطرح شد و در نهایت به در داخل نیز به تصویب رسید.
 
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: با این حال این نگرانی وجود داشت که طرف مقابل به خصوص آمریکایی‌ها در این خصوص بدعهدی از خود نشان دهند و بخواهند خللی در روند اجرای برجام ایجاد کنند که مقام معظم رهبری نیز بارها در این خصوص تذکراتی را در جلسات خصوصی و عمومی به مسئولان دادند.
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی
 
وی افزود: از این رو قرار شد هیأت نظارت بر اجرای برجام ازسوی رئیس جمهور با عضویت حسن روحانی، علی‌ لاریجانی، محمدجواد ظریف، حسین دهقان، علی شمخانی، علی‌اکبر صالحی، سعید جلیلی و علی‌اکبر ولایتی تشکیل شود که دبیر آن نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی شد و این گروه موظف شدند با برگزاری جلساتی بر روند اجرای برجام ازسوی طرف مقابل نظارت کنند.
 
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات کشور در مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: مقرر شده بود هیأت نظارت بر اجرای برجام نکات ریزی را ممکن است طرف مقابل در آن تخلف کند، مورد بررسی قرار داده و بزرگنمایی کند اما امروز نقض برجام آنچنان واضح و آشکار است که نیاز به این میکروسکوپ نداریم و عملا هیأت نظارت بر اجرای برجام وظیفه بیشتری نسبت به آن ندارد و اکنون باید درباره چگونگی ادامه روند اجرای برجام ازسوی جمهوری اسلامی ایران تحت نظر مقام معظم رهبری تصمیم گیری کرد.
 
یوسفیان ملا: ضرورت رصد دقیق فعالیت داخلی آمریکا در چگونگی روند تمدید تحریم‌های ۱۰ساله ازسوی هیأت نظارت بر اجرای برجام/ امکان وتوی داماتو ازسوی اوباما
عزت الله یوسفیان ملا در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت به ارزیابی از عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام پرداخت و گفت: این هیأت جلساتی برای نظارت بر روند اجرای برجام داشته است که البته ممکن است بسیاری از جلساتی که برگزار می شود رسانه ای نشود.
 
نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه اعضای هیأت نظارت بر اجرای برجام تا کنون کوتاهی در روند نظارتی خود بر برجام نداشته اند، افزود: تعبیر و تفسیر غربی‌ها و اعضای گروه 1+5 تا کنون این بوده که آنها تمام کارهای خود را در راستای اجرای برجام انجام داده و بانک هایی که مشکل سوئیفت یا شبیه آن را دارند، مشکل خودشان است و ایرادی برای اعضا نیست.

وی افزود: اما مسأله تحریم های بانکی و سایر مشکلاتی نظیر منع صدور ویزا برای آن دسته از افرادی که سابقه سفر به جمهوری اسلامی داشته و اکنون قصد سفر به آمریکا دارند، همچنین منع فروش هواپیما به ایران و نظایر آن از جمله مستنداتی است که نشان می دهد آمریکا باعث ایجاد خلل در اجرای برجام می شود.
 
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات کشور در مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه هیأت نظارت بر اجرای برجام و وزارت امور خارجه باید در خصوص نحوه عملکرد طرفین مذاکره در برجام گزارش هایی ارائه دهند، خاطرنشان ساخت: اخیرا که کنگره آمریکا قانون داماتو را به تصویب رسانده، زمزمه‌هایی مبنی بر وتوی این قانون ازسوی اوباما مطرح شده که هیأت نظارت بر اجرای برجام باید آن را نیز پیگیری کند.
 
نقوی حسینی: تعداد جلسات هیأت نظارت بر اجرای برجام کم است
سیدحسین نقوی حسینی  در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با ارزیابی عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام گفت: هیأت نظارت بر برجام مهم ترین مرجع رصد اجرای برجام و رصد بدعهدی ها و عهدشکنی های طرف مقابل است بنابراین توجه به آن نکته بسیار مهمی است.
 
نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی در ادامه با تأکید بر اینکه هیأت نظارت بر اجرای برجام باید به عنوان یک مرجع جلسات مستمر و منظم داشته باشد، بیان کرد: هیأت نظارت بر اجرای برجام باید به صورت ماهانه نحوه اجرای برجام ازسوی طرف مقابل را رصد کرده و نسبت به عدم اجرای مفاد آن تصمیم اتخاذ کند.

وی افزود: قطعا ضرورت دارد در شرایطی که شاهد مصوبات جدید علیه جمهوری اسلامی در کنگره آمریکا هستیم، هیأت نظارت بر اجرای برجام نیز به صورت بسیار منظم تر و به روز تشکیل جلسه دهد.
 
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می رسد تا کنون جلسات هیأت نظارت بر اجرای برجام چندان منظم برگزار نشده و تنها یک یا دو جلسه داشته اند که به خاطر مطالبه مردم هم که شده لازم است رئیس جمهور نسبت به برگزاری منظم تر این جلسات دغدغه مند باشد.
 
سالک: هیأت نظارت بر اجرای برجام صرفا دو جلسه برگزار کرده‌است/ میزان نظارت بر بدعهدی‌ آمریکا کافی نیست
احمد سالک در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با ارزیابی عملکرد هیأت نظارت بر اجرای برجام گفت: در گذشته مذاکراتی با حضور جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت که صرفا روی موضوع هسته ای بود و در این خصوص سراغ هیچ موضوع دیگری نیز نباید رفت.
 
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: در جریان روند مذاکرات، خطوط قرمزی از سوی مقام معظم رهبری اعلام شد که وزیر امور خارجه گفت نتوانستیم تمام خطوط قرمز را اجرا کنیم و صرفا برخی از موارد آن اجرا شد که در نهایت سند برجام شکل گرفت.

وی افزود: در نهایت بعد از تصویب سند برجام، هیأت نظارت بر اجرای برجام در داخل کشورمان تشکیل شد که هرگونه تخلف از ناحیه گروه 1+5 را مورد بررسی و پیگیری قرار دهد اما صرفا فقط یک یا دو بار شنیدیم که این هیأت جلسه تشکیل داده و گزارش آن را کمیسیون امنیت اعلام کرد که این تعداد جلسات و این میزان گزارش کافی نیست.
 
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر دولت آمریکا با شروع دولت جدید 10 سال ما را تحریم کرد که خلاف برجام است همچنین جلوگیری از خرید هواپیما و قضیه منع صدور ویزا برای افرادی که قصد سفر به آمریکا داشته و سابقه سفر به ایران را نیز داشته اند از جمله موارد دیگر خلاف برجام است لذا از هیأت نظارت بر اجرای برجام توقع داریم به صورت لحظه ای و روزانه مسائل را دنبال کرده و به مردم گزارش بدهند.