۰۲ آبان ۱۳۹۵ - ۱۱:۳۳
۷ ماهِ سخت و پرچالش پیش روی وزیر تازه/صالحی‌امیری سپر بلای دولت یازدهم
باید دید در صورت گرفتن رای اعتماد از مجلس؛ صالحی‌امیری در جایگاه مقام وزارت یکی از پرحاشیه‌ترین و پرچالش‌ترین وزارتخانههای دهه‌های اخیر چگونه عمل می‌کند و تا چه میزان می‌تواند آرامش و امنیت را به فضای فرهنگی و هنری کشور بازگرداند؟!
با پذیرش استعفای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ازسوی رئیس‌جمهور گفته می‌‌شد که قرار است امروز یکشنبه (دوم آبان‌ماه) حسن روحانی؛ سیدرضا صالحی‌امیری را برای کسب رای اعتماد به مجلس معرفی کند. در همین راستا صالحی‌امیری و دو گزینه دیگر برای وزات‌خانه‌های آموزش و پرورش و ورزش و جوانان دیروز برنامه‌های خود جهت اداره وزارتخانههای مذکور را به رییس جمهور تحویل داده‌اند. با این‌حال آخرین شنیده‌ها از نمایندگان مجلس حاکی از آن بود که نام صالحی‌امیری به عنوان گزینه مدنظر برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خط خورده و هنوز مشخص نیست چه کسی قرار است سکان هدایت این وزارتخانه را برعهده گیرد تا اینکه در آخرین لحظات پایگاه ریاست‌جمهوری از معرفی قعطی او به عنوان وزیر ارشاد به مجلس خبر داد.
نگاهی به زندگی‌نامه و سوابق اجرایی وزیر احتمالی فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان می‌دهد نام او پیش از این نیز به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی شده که نتوانست رای اعتماد لازم را از مجلس نهم کسب کند. به نظر می‌رسد حسن روحانی با امید به همراهی مجلس دهم اقدام به معرفی این گزینه برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرده است و آرای نمایندگان به صالحی‌امیری و همین‌طور دو گزینه دیگر یعنی محمدعلی نجفی و مسعود سلطانی‌فر می‌تواند محک خوبی برای همراهی مجلس و دولت باشد.
صالحی‌امیری که از اول اسفند ۹۲ طی حکمی برای چهار سال به عنوان ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی فعالیت می‌کند، سابق مدیریتی متصدی مثل پست‌های اجرایی در مشاغل مختلف مدیریتی ازجمله عضویت در دادگاه انقلاب ارتش (به مدت ۳ سال)، ریاست کمیته اجتماعی شورای عالی امنیت ملی، معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و سرپرستی ۷۰ روزه وزارت ورزش و جوانان را نیز برعهده داشته است. او هچنین در زمان انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران معاون فرهنگی ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود.
با تمام این تفاسیر باید دید در صورت گرفتن رای اعتماد از مجلس صالحی‌امیری در جایگاه مقام وزارت یکی از پرحاشیه‌ترین و پرچالش‌ترین وزارتخانههای دهه‌های اخیر چگونه عمل می‌کند و تا چه میزان می‌تواند آرامش و امنیت را به فضای فرهنگی و هنری کشور بازگرداند؟!
خشایار دیهیمی (نویسنده و مترجم) درباره معرفی صالحی‌امیری به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گوید: در یک جمله می‌گویم مشکل ارشاد مشکل آمدن یا رفتن افراد نیست. یعنی نمی‌توانیم توقع داشته باشیم با تغییر افراد حتی در سطوح بالای مدیریتی این وزارتخانه اتفاق خاصی را در روند سیاستگذاری‌های فرهنگی وزارت ارشاد شاهد باشیم. مشکل ارشاد اساسی‌تر و زیربنایی‌تر از این تغییرات فردی است و قاعده و اصول ساختاری آن به گونه‌ای است که با آمدن و رفتن شخصیت‌های گوناگون تغییرات چندانی انجام نمی‌شود.
او ادامه می‌دهد: مسئله این است که در کل نگاه حاکمیت به مقوله فرهنگ؛ نگاه جامعی نیست و تا زمانی که این نوع نگاه اصلاح نشود؛ وزارت ارشاد و وزیر مربوطه عملاً صاحب اختیار نیستند که بتوانند تغییرات جدی در حوزه فرهنگ اعمال کنند. به عبارت دیگر اختیارات وزیر ارشاد نسبت به سیاستگذاری‌های فرهنگی بسیار محدود است و نمی‌توان انتظار داشت تغییرات اساسی در این زمینه رخ دهد. فقط ممکن است هرازگاهی شاهد تغییرات جزئی یا کوچکی باشیم.
داریوش پیرنیاکان (موسیقی‌دان) نیز درباره اهمیت نقش وزیر فرهنگ در سیایت‌گذاری‌های فرهنگی و هنری مخصوصا در حوزه موسیقی، یادآور می‌شود: معتقدم تاز مانی که در کشور ما موسیقی از طرف بخشی از حاکمیت به رسمیت شناخته نشود این وضعیت نابسامان موسیقی ادامه خواهد داشت. تا امروز هیچ رئیس‌جمهوری مانند آقای روحانی از موسیقی طرفداری نکرده است و از طرف دیگر هم آقای جنتی تلاش‌های بسیاری در زمینه موسیقی انجام داد که تا به امروز نشده بود اما می‌بینیم که وضعیت موسیقی هر سال بد‌تر از قبل می‌شود. من رزومه آقای صالحی را نیز مطالعه کرده‌ام، قطعا این فرد، فرد صالحی است اما تاکیدم این است هر کسی که وزیر شود تا زمانی که موسیقی به رسمیت شناخته نشود نمی‌توان انتظار داشت اوضاع موسیقی بسامان شود.
این هنرمند با بیان اینکه به موضع علی جنتی نسبت به اتفاقات اخیر موسیقی انتقاداتی وارد بود، می‌افزاید: جامعه هنری علی‌الخصوص موسیقی قدردان تلاش‌های دولت و آقای جنتی هستند و این موضوع را می‌دانند که موسیقی در بخشی از حاکمیت پذیرفته نیست و برخوردهای شخصی با آن می‌شود. موسیقی باید به رسمیت شناخته شود. باید این بخش از فرهنگ و هنر مانند سینما، تئا‌تر و... به رسمیت شناخته شود از همین‌رو است که هر لحظه و در هر نقطه‌ای از کشور فردی با سلیقه شخصی با موسیقی برخورد می‌کند و این مسئله متوجه وزیر یا رئیس‌جمهور نیست. اگر موسیقی به رسمیت شناخته و این مسئله تبدیل به قانون شود؛ کسی نمی‌تواند آن را نقض کند. اما متاسفانه اهرم‌های فشار در جای دیگری است که باعث می‌شود قدرت تصمیم‌گیری از وزیر گرفته شود.
محمدحسن شهسواری (نویسنده) اما معتقد است اینکه کدام فرد به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شود، مهم است اما نه خیلی مهم!
او در توضیح بیشتر می‌گوید: شناخت دقیقی از آقای صالحی‌امیری ندارم و خیلی هم جزئیات ماجرای استفعای آقای جنتی را نمی‌دانم که مثلاً چه فشارهایی وجود داشته، آیا خود وزیر استعفا داده یا به درخواست رئیس جمهور بوده و وادار به استعفا شده! اما در کل می‌گویم اینکه چه کسی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بشود مهم است ولی نه آنقدر‌ها یعنی نمی‌توانیم بگوییم که فرد جایگزین به عنوان وزیر فرهنگ اصلاً مهم نیست چراکه تفاوت‌ها را در سال‌های گذشته به عینه دیده‌ایم و حداقل در حوزه کتاب و نشر نوع دیدگاه‌های متفاوت را شاهد بوده‌ایم اما از آن طرف آنقدر هم که برخی می‌گویند تمام مطالبات را باید از وزیر داشت؛ نیست و شاید در حدود اصلاحات و تغییر جزئی بتوان از یک وزیر توقع داشت.
علی معلم (تهیه‌کننده و منتقد سینما) نیز داشتن تجریه مدیریتی در حوزه فرهنگ را در معرفی صالحی‌امیری به عنوان وزیر فرهنگ مهم می‌داند و می‌گوید: فکر می‌کنم دولت آقای روحانی با این تغییرات قصد دارد گوشه‌ای از سوءمدیریت‌های حوزه فرهنگ و آموزش را اصلاح کند. حالا اینکه در عرض مدت کوتاه هفت الی هشت ماهه موفقیت به دست می‌آید یا نه بستگی به استراتژی فردی دارد که به عنوان وزیر معرفی می‌شود. شخصاً شناخت چندانی از آقای صالحی‌امیری ندارم اما سوابق فرهنگی و آموزشی او تا حدودی نگرانی‌هایی بابت تجربه کاری در حوزه فرهنگ را از بین می‌برد و همین دست‌کم یک مزیت به حساب می‌آید.
این تهیه‌کننده سینما همچنین درباره انتظارات اهالی سینما از وزیر جدید اضافه می‌کند: قطعاً در حوزه سینما باید اتفاقات جدیدی بیفتد موقعیت فعلی سینمای ایران خدشه‌دار شده است و مشکلاتی متعدد مثل فیلمسازی، دفاع از حقوق فیلمسازان و پروانه نمایش و غیره زیر اعلام مبالغ فروش پنهان می‌شود. آقای روحانی اگر برای دور بعد نیز قصد ادامه حضور دارند باید وزارت فرهنگشان روال برخورد با سینما را تغییر دهد. سیاستگذاری‌های غلط در روال تولید، اکران و پروانه نمایش باید اصلاح شود و امور غیرضروری مثل مدرسه سینما و غیره با دقت بیشتری جلو برود. پس وزیر جدید نیز قطعاً باید رویکرد مناسبی نسبت به هنر سینما داشته باشد.
صالحی‌امیر در طول سه سال فعالیت به عنوان رئیس کتابخانه ملی و مشاور روحانی نشان داده که توجه اساسی به مقولات مختلف فرهنگی و نیازهای این حوزه دارد و حتی با واکنش نسبت به حواشی پیش‌آمده بر سر برگزاری کنسرت‌ها لزوم قانون‌مداری در تمامی حوزه‌ها از جمله فرهنگ را یادآور شده اما برخی از فرمان‌بری بیش از اندازه او از رئیس‌جمهور سخن گفته و آن را مناسب یک وزیر نمی‌دانند.
باید دید آیا جامه وزارت به تن او پوشانده خواهد شد و آیا او در مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند از پس هدایت سکان این وزاتخانه در دریای پرتلاطم فشار‌ها و حاشیه‌ها بربیابد؟!
نگاهی به زندگی‌نامه و سوابق اجرایی وزیر احتمالی فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان می‌دهد نام او پیش از این نیز به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی شده که نتوانست رای اعتماد لازم را از مجلس نهم کسب کند. به نظر می‌رسد حسن روحانی با امید به همراهی مجلس دهم اقدام به معرفی این گزینه برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرده است و آرای نمایندگان به صالحی‌امیری و همین‌طور دو گزینه دیگر یعنی محمدعلی نجفی و مسعود سلطانی‌فر می‌تواند محک خوبی برای همراهی مجلس و دولت باشد.
صالحی‌امیری که از اول اسفند ۹۲ طی حکمی برای چهار سال به عنوان ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی فعالیت می‌کند، سابق مدیریتی متصدی مثل پست‌های اجرایی در مشاغل مختلف مدیریتی ازجمله عضویت در دادگاه انقلاب ارتش (به مدت ۳ سال)، ریاست کمیته اجتماعی شورای عالی امنیت ملی، معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و سرپرستی ۷۰ روزه وزارت ورزش و جوانان را نیز برعهده داشته است. او هچنین در زمان انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران معاون فرهنگی ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود.
با تمام این تفاسیر باید دید در صورت گرفتن رای اعتماد از مجلس صالحی‌امیری در جایگاه مقام وزارت یکی از پرحاشیه‌ترین و پرچالش‌ترین وزارتخانههای دهه‌های اخیر چگونه عمل می‌کند و تا چه میزان می‌تواند آرامش و امنیت را به فضای فرهنگی و هنری کشور بازگرداند؟!
خشایار دیهیمی (نویسنده و مترجم) درباره معرفی صالحی‌امیری به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گوید: در یک جمله می‌گویم مشکل ارشاد مشکل آمدن یا رفتن افراد نیست. یعنی نمی‌توانیم توقع داشته باشیم با تغییر افراد حتی در سطوح بالای مدیریتی این وزارتخانه اتفاق خاصی را در روند سیاستگذاری‌های فرهنگی وزارت ارشاد شاهد باشیم. مشکل ارشاد اساسی‌تر و زیربنایی‌تر از این تغییرات فردی است و قاعده و اصول ساختاری آن به گونه‌ای است که با آمدن و رفتن شخصیت‌های گوناگون تغییرات چندانی انجام نمی‌شود.
او ادامه می‌دهد: مسئله این است که در کل نگاه حاکمیت به مقوله فرهنگ؛ نگاه جامعی نیست و تا زمانی که این نوع نگاه اصلاح نشود؛ وزارت ارشاد و وزیر مربوطه عملاً صاحب اختیار نیستند که بتوانند تغییرات جدی در حوزه فرهنگ اعمال کنند. به عبارت دیگر اختیارات وزیر ارشاد نسبت به سیاستگذاری‌های فرهنگی بسیار محدود است و نمی‌توان انتظار داشت تغییرات اساسی در این زمینه رخ دهد. فقط ممکن است هرازگاهی شاهد تغییرات جزئی یا کوچکی باشیم.
داریوش پیرنیاکان (موسیقی‌دان) نیز درباره اهمیت نقش وزیر فرهنگ در سیایت‌گذاری‌های فرهنگی و هنری مخصوصا در حوزه موسیقی، یادآور می‌شود: معتقدم تاز مانی که در کشور ما موسیقی از طرف بخشی از حاکمیت به رسمیت شناخته نشود این وضعیت نابسامان موسیقی ادامه خواهد داشت. تا امروز هیچ رئیس‌جمهوری مانند آقای روحانی از موسیقی طرفداری نکرده است و از طرف دیگر هم آقای جنتی تلاش‌های بسیاری در زمینه موسیقی انجام داد که تا به امروز نشده بود اما می‌بینیم که وضعیت موسیقی هر سال بد‌تر از قبل می‌شود. من رزومه آقای صالحی را نیز مطالعه کرده‌ام، قطعا این فرد، فرد صالحی است اما تاکیدم این است هر کسی که وزیر شود تا زمانی که موسیقی به رسمیت شناخته نشود نمی‌توان انتظار داشت اوضاع موسیقی بسامان شود.
این هنرمند با بیان اینکه به موضع علی جنتی نسبت به اتفاقات اخیر موسیقی انتقاداتی وارد بود، می‌افزاید: جامعه هنری علی‌الخصوص موسیقی قدردان تلاش‌های دولت و آقای جنتی هستند و این موضوع را می‌دانند که موسیقی در بخشی از حاکمیت پذیرفته نیست و برخوردهای شخصی با آن می‌شود. موسیقی باید به رسمیت شناخته شود. باید این بخش از فرهنگ و هنر مانند سینما، تئا‌تر و... به رسمیت شناخته شود از همین‌رو است که هر لحظه و در هر نقطه‌ای از کشور فردی با سلیقه شخصی با موسیقی برخورد می‌کند و این مسئله متوجه وزیر یا رئیس‌جمهور نیست. اگر موسیقی به رسمیت شناخته و این مسئله تبدیل به قانون شود؛ کسی نمی‌تواند آن را نقض کند. اما متاسفانه اهرم‌های فشار در جای دیگری است که باعث می‌شود قدرت تصمیم‌گیری از وزیر گرفته شود.
محمدحسن شهسواری (نویسنده) اما معتقد است اینکه کدام فرد به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شود، مهم است اما نه خیلی مهم!
او در توضیح بیشتر می‌گوید: شناخت دقیقی از آقای صالحی‌امیری ندارم و خیلی هم جزئیات ماجرای استفعای آقای جنتی را نمی‌دانم که مثلاً چه فشارهایی وجود داشته، آیا خود وزیر استعفا داده یا به درخواست رئیس جمهور بوده و وادار به استعفا شده! اما در کل می‌گویم اینکه چه کسی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بشود مهم است ولی نه آنقدر‌ها یعنی نمی‌توانیم بگوییم که فرد جایگزین به عنوان وزیر فرهنگ اصلاً مهم نیست چراکه تفاوت‌ها را در سال‌های گذشته به عینه دیده‌ایم و حداقل در حوزه کتاب و نشر نوع دیدگاه‌های متفاوت را شاهد بوده‌ایم اما از آن طرف آنقدر هم که برخی می‌گویند تمام مطالبات را باید از وزیر داشت؛ نیست و شاید در حدود اصلاحات و تغییر جزئی بتوان از یک وزیر توقع داشت.
علی معلم (تهیه‌کننده و منتقد سینما) نیز داشتن تجریه مدیریتی در حوزه فرهنگ را در معرفی صالحی‌امیری به عنوان وزیر فرهنگ مهم می‌داند و می‌گوید: فکر می‌کنم دولت آقای روحانی با این تغییرات قصد دارد گوشه‌ای از سوءمدیریت‌های حوزه فرهنگ و آموزش را اصلاح کند. حالا اینکه در عرض مدت کوتاه هفت الی هشت ماهه موفقیت به دست می‌آید یا نه بستگی به استراتژی فردی دارد که به عنوان وزیر معرفی می‌شود. شخصاً شناخت چندانی از آقای صالحی‌امیری ندارم اما سوابق فرهنگی و آموزشی او تا حدودی نگرانی‌هایی بابت تجربه کاری در حوزه فرهنگ را از بین می‌برد و همین دست‌کم یک مزیت به حساب می‌آید.
این تهیه‌کننده سینما همچنین درباره انتظارات اهالی سینما از وزیر جدید اضافه می‌کند: قطعاً در حوزه سینما باید اتفاقات جدیدی بیفتد موقعیت فعلی سینمای ایران خدشه‌دار شده است و مشکلاتی متعدد مثل فیلمسازی، دفاع از حقوق فیلمسازان و پروانه نمایش و غیره زیر اعلام مبالغ فروش پنهان می‌شود. آقای روحانی اگر برای دور بعد نیز قصد ادامه حضور دارند باید وزارت فرهنگشان روال برخورد با سینما را تغییر دهد. سیاستگذاری‌های غلط در روال تولید، اکران و پروانه نمایش باید اصلاح شود و امور غیرضروری مثل مدرسه سینما و غیره با دقت بیشتری جلو برود. پس وزیر جدید نیز قطعاً باید رویکرد مناسبی نسبت به هنر سینما داشته باشد.
صالحی‌امیر در طول سه سال فعالیت به عنوان رئیس کتابخانه ملی و مشاور روحانی نشان داده که توجه اساسی به مقولات مختلف فرهنگی و نیازهای این حوزه دارد و حتی با واکنش نسبت به حواشی پیش‌آمده بر سر برگزاری کنسرت‌ها لزوم قانون‌مداری در تمامی حوزه‌ها از جمله فرهنگ را یادآور شده اما برخی از فرمان‌بری بیش از اندازه او از رئیس‌جمهور سخن گفته و آن را مناسب یک وزیر نمی‌دانند.
باید دید آیا جامه وزارت به تن او پوشانده خواهد شد و آیا او در مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند از پس هدایت سکان این وزاتخانه در دریای پرتلاطم فشار‌ها و حاشیه‌ها بربیابد؟!
گزارش خطا
آخرین اخبار