پتروشیمی ها به عرضه محصولات در بورس کالا ملزم شدند

به گزارش ایران اکونومیست؛ در ماه های اخیر بحث های گسترده ای درباره خروج محصولات پتروشیمی در بورس کالا مطرح شده و نگرانی هایی در بین تولیدکنندگان بخش پایین دستی پتروشیمی مبنی بر بازگشت رانت و انحصار در بازار ایجاد شده بود.
تولیدکنندگان بالادستی با اعمال فشار، آزاد شدن مبادلات و خروج محصولات پتروشیمی از بورس را خواستار شده بودند، اما مصرف کنندگان پایین دستی آن را مشکل ساز دانسته و اعلام کردند که اجرای آن سبب از بین رفتن شفافیت در معاملات محصولات پتروشیمی خواهد شد.
در نهایت، پس از بروز بحث ها و حاشیه های مختلف درباره چگونگی معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران و بررسی های شورای رقابت به عنوان نهاد تصمیم گیر در این زمینه، رای نهایی این شورا دیشب(دوشنبه شب) منتشر شد.
بر اساس مصوبه شورای رقابت، تولیدکنندگانی که محصول آنها در بورس پذیرش نشده است، موظفند در مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل نسبت به پذیرش محصول خود در بورس کالا اقدام کنند.
به گزارش سایت اطلاع رسانی شورای رقابت، در جلسه 29 شهریورماه شورای رقابت، این شورا دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی را تصویب کرد که بر اساس آن، همه تولیدکنندگان ملزم به فروش محصولات خود به جز چند محصول خاص در بورس کالا هستند.
شورای رقابت، محصولات پتروشیمی بین مجتمعی که از طریق لوله بین دو مجتمع پتروشیمی منتقل می شود، محصولات پتروشیمی خاص که به سفارش یک یا چند مصرف کننده در مدت محدود تولید می شود و محصولات پتروشیمی که در یک سال گذشته تنها یک خریدار داشته را از عرضه در بورس کالا استثنا کرده است.
همچنین آن گروه از محصولات پتروشیمی که توسط دولت مشمول تخصیص یارانه مستقیم شده و قیمت گذاری و یا سهمیه بندی آنها بر اساس نظر مرجع ذی صلاح قانونی تعیین می شود نیز از عرضه در بورس کالا معاف هستند.
با تصویب شورای رقابت، هر نوع عرضه محصولات پتروشیمی در داخل کشور که خارج از بورس کالا انجام شود به جز موارد یادشده، عرضه خارج از شبکه مجاز تلقی می شود و تابع مقررات مربوطه خواهد بود.
با تصویب شورای رقابت، تولیدکنندگانی که محصول آنان در بورس پذیرش نشده است، موظف اند در مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل نسبت به پذیرش محصول خود در بورس کالا اقدام کنند.
پس از پایان فرصت یک ماهه، عرضه محصولات این شرکت ها در خارج از بورس، عرضه خارج از شبکه تلقی می شود و طبق مقررات اقدام خواهد شد.
 
** تعیین نوسان مجاز 10 درصدی
از موضوع های پر چالش در هفته های اخیر، دامنه نوسان مجاز بوده است که با تصویب شورای رقابت، مبنای نوسان قیمت مجاز کالاهای پتروشیمی به میزان 10 درصد قیمت پایه بوده و بورس کالا بر اساس شرایط بازار و عرضه می تواند طبق دستورالعمل معاملات خود نسبت به تغییر محدوده نوسان مجاز اقدام کند.
همچنین با تصویب دستورالعمل تنظیم چگونگی تعیین قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا، نرخ پایه این محصولات بر اساس 95 درصد قیمت فوب خلیج فارس تعیین می شود.
بر این اساس، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران موظف است قیمت پایه را بر اساس دستورالعمل فوق بطور هفتگی محاسبه و برای تعیین آن، به کارگروه ارائه کند.
 
** ایجاد کارگروه پایش وضعیت بازار
همچنین با هدف امکان پایش مداوم وضعیت بازار، کارگروهی در مرکز ملی رقابت، با دعوت از نمایندگان وزارت نفت، وزارت صنعت معدن و تجارت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، بورس کالای ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و اتاق تعاون ایران تشکیل می شود.
«تهیه و ارائه گزارش های نظارتی وضعیت بازار محصولات پتروشیمی و تخلفات از این دستورالعمل به شورای رقابت، تعیین قیمت پایه محصولات، تعیین و اصلاح حداقل عرضه، تنظیم و ارائه پیشنهادهای لازم برای تنظیم مقررات مدیریت بازار و رفع انحصار به شورای رقابت و تعیین فهرست محصولاتی که باید از طریق بورس عرضه شود و فهرست محصولات خاص و مجاز به عرضه خارج از بورس کالا» از وظایف این شورا اعلام شده است.
با تصویب این شورا، بورس کالا نیز ملزم شده است که برای تدوین دستورالعمل های مربوط به شرایط معاملات و قراردادهای بلندمدت، سازوکاراجرایی خرده فروشی در بورس کالا، پیمان آتی معاملات پتروشیمی، گسترش انواع قراردادهای سلف مانند سلف موازی، توسعه روش های تسویه معاملات بویژه تسویه اعتباری ومهلت دار و فراهم کردن عرضه خاص برای کالاهای مشمول سهمیه بندی اقدام کند.
در هفته گذشته 39 هزار و 688 تن انواع مواد پلیمری در بورس کالا معامله شد.