حیات به دریاچه ارومیه بازگشت

به گزارش ایران اکونومیست؛ عیسی کلانتری ظهر روز دوشنبه در نشست تشریح فعالیت های صورت گرفته در حوزه دریاچه ارومیه افزود: کشت چغندر قند به عنوان محصول آب بر در حاشیه دریاچه ارومیه و حمل آن برای تولید شکر به استان های اصفهان و خراسان توجیه اقتصادی ندارد و با یک محاسبه می توان متوجه شد سالیانه حداقل چهار میلیون دلار بابت مابه التفاوت قیمت و حمل شکر باید ضرر و زیان بدهیم.
وی گفت: سالیانه 400 هزار تن چغندر در حوزه دریاچه ارومیه تولید و به کارخانجات شکر خراسان و اصفهان وارد می شود که ارزش شکر تولیدی آن 18 میلیون دلار است. این تولید با احتساب هزینه حمل و نقل و آبیاری چیزی جز ضرر و زیان نخواهد بود.
وی تاکید کرد، اصلاح الگوی کشت باید در حوزه دریاچه ارومیه عملیاتی شود به طوری که برای کمک به احیای این دریاچه نیاز است از کشت های کم آب بر همچون ذرت استفاده کرد که بین 60 تا 64 میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
 
** احیاء نشدن دریاچه ارومیه برابر با تخلیه تبریز
کلانتری گفت: احیای دریاچه ارومیه به دلیل داشتن گنبدهای نمکی به اندازه ای قابل اهمیت بوده است که می توانست با بروز گرد و غبارهای نمکی شرایط زندگی را برای ساکنان اطراف دریاچه مختل کند و دراین صورت چاره ای جزء تخلیه شهر تبریز نداشتیم و این امر هزار میلیارد دلار هزینه دربر داشت.
رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: از لحاظ بهداشتی نیز پدیده گردو غبار نمکی می تواند موجب شیوع بیماری های متفاوت از جمله آب مروارید و انواع سرطان باشد که به طور حتم بیش از ده ها میلیارد دلار برای کشور هزینه دربردارد.
کلانتری با بیان این که مجموع هزینه احیای دریاچه ارومیه حداکثر 6 میلیارد دلار است، درباره آب تجدیدپذیر دریاچه ارومیه افزود: 7.8 میلیارد مترمکعب آب دریاچه ارومیه تجدیدپذیر است که از این میزان 4.7 میلیارد از آن برای مصارف مختلف و 4.2 میلیارد مترمکعب معادل 90 درصد آن صرف بخش کشاورزی می شود.
وی با بیان این که اگر در همه جای دنیا فقط از 20 درصد آب تجدیدپذیر دریاچه ها استفاده شود، مشکلی به وجود نمی آید، گفت: زیرا این کشورها معتقدند برداشت آب تجدیدپذیر بین 20 تا 40 درصد یک ریسک و خطر است درحالی که برداشت آب ما از دریاچه ارومیه سه برابر مقداری است، که باید برداشت و مصرف می شد.
 
** حیات به دریاچه ارومیه بازگشت
رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: در چند سال گذشته عده ای براین باور بودند که دریاچه ارومیه قابلیت احیا ندارد، اما با مطالعات زمین شناسی که از این دریاچه صورت گرفت، مسجل شد ارتباط دریاچه ارومیه با آب خوان ها قطع شده است بنابراین می توانیم آن را احیا کنیم. در ابن زمینه تنها در منطقه کوچکی از عجب شیر با طول 9 کیلومتر و قوشچی در غرب دریاچه با طول 17 کیلومتر با آبخوان های اطراف خود ارتباط داشتند، که مشکلی ایجاد نمی کرد.
 
** طرح نکاشت در حوزه دریاچه ارومیه موقتی بود
کلانتری درباره تاثیر کشت محصولات آب بر در حاشیه دریاچه ارومیه گفت: از ابتدای انقلاب 290 هکتار سطح زیر کشت حوزه آبریز دریاچه ارومیه بوده که هم اکنون به 500 هزار هکتار رسیده و این بدان معنا است که هم اکنون بیش از 210 هزار هکتار اراضی آبی اضافه در حوزه داریم.
رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه در مورد طرح نکاشت در اطراف دریاچه ارومیه اظهارداشت: در طرح دریاچه ارومیه قرار بود طرح نکاشت در حوزه برای دو سال اجرایی شود که با وضعیت تثبیت آب دریاچه و میزان بارش ها اجرایی نشد و هم اکنون نیز ممنوعیت کشت در حوزه نداریم.
به گفته کلانتری، گزارش خطر خشکیدگی دریاچه ارومیه، عواقب و خسارت های آن از سال 1382 در نامه هایی جداگانه به دولت های هشتم ، نهم و دهم ارسال شده است.
تمام مشکلات از سال آبی ۷۷-۱۳۷۶ آغاز شد. خشکسالی از مصرف بی رویه منابع آب حوضه پرده برداری کرد، بحران جدی و جدی تر شد تا اینکه شوره زاری به وسعت ۵ هزار کیلومتر مربع به وجود آمد، طوفان های نمک وزیدن گرفت و بدون تعارف زندگی میلیون ها نفر در این پهنه جغرافیایی در ابعاد مختلف با خطر مواجه شده است.
بهار ۱۳۹۲، همزمان با سفرهای انتخاباتی ، دکتر حسن روحانی در جمع مردم ارومیه احیای دریاچه این شهر را یکی از اولویت های اساسی خود برشمرد و به مردم منطقه قول داد در نخستین جلسه هیات دولت پیگیری احیای نگین فیروزه ای ایران زمین در دستور کار قرار گیرد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید این وعده جامه عمل پوشید و در همان جلسه نخست طرح تشکیل ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه جان گرفت و بدین سان فعالیت این ستاد با هدف احیای دریاچه ارومیه با پیگیری ریاست محترم جمهوری آغاز شد.
طرح احیای دریاچه ارومیه پس از ماه ها مطالعه توسط متخصصان و استادان دانشگاه صنعتی شریف در کنار استادان دانشگاه های ارومیه و تبریز و چند دانشگاه خارجی در قالب ۲۹ پروژه تدوین و توسط دولت ابلاغ شد.
در قالب این طرح قرار است در مدت ۱۰ سال دریاچه ارومیه به سطح تراز اکولوژیک خود یعنی ۱۲۷۴ متر از سطح آبهای آزاد برسد.
برای اجرای این طرح در قالب ۲۹ پروژه و ۱۰۱ زیر پروژه در مدت ۱۰ سال افزون بر ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است.