گشایش آزاد راه تهران شمال تهدید یا فرصت

به گزارش ایران اکونومیست؛ بدون شک یکی از اساسی ترین ارکان توسعه پایدار در هر کشوری راه است و با توجه به وضعیت کنونی جاده کرج - چالوس (کندوان ) به دلیل عدم ظرفیت محور ناشی از تردد بالا و وقوع سوانح مرگبار رانندگی در این مسیر غیرایمن ، ساخت آزاد راه تهران - شمال به عنوان یک شریان حیاتی امری اجتناب ناپذیر است.
اجرای کامل این طرح ملی بنا به گفته کارشناسان و مسئولان مزیت های فراوانی بویژه دسترسی اسانتر به کناره شمالی کشور ، رونق اقتصادی شهرها ، توسعه بخش حمل ونقل ، صرفه جویی درمصرف و هزینه های سوخت ، پویایی صنعت گردشگری ، گسترش مراکز آموزشی ، خدماتی و صنعتی شهرهای ساحلی غرب مازندران همراه خواهد داشت .
با این وجود درصورتی که مسئولان و متولیان امر پیش بینی های لازم برای پیشگیری از پیامدهای منفی متاثر از بهره برداری از این طرح ملی را در شهرهای غرب مازندران نکنند در آینده منطقه با بحران جدید دیگری غیر از ترافیک مواجه خواهند شد.
برآیند بررسی ها نشان می دهد با بهره برداری از آزاد راه شمال ، اتفاقات زیادی در شهرستان های منطقه غرب مازندران بوقوع خواهد پیوست که مهم ترین آن ها می توان به پیوستن شهرهای این مناطق به یکدیگر ، تغییر در الگوی زندگی ، بهم ریختن فضاها و بافت های اکولوژی شهری و در پی آن تضاد های فرهنگی ، قومیتی و اقتصادی در بافت های اجتماعی شهرها ، ظهور کلانشهرها و نیز دشواری مدیریتی در ارائه خدمات و معضل ترافیک درون شهری از پیامدهای آن است.
در شرائط کنونی برغم آنکه هنوز این طرح ملی به بهره برداری نرسیده است شهرستان های غرب مازندران به دلیل برخورداری از موقعیت های ممتاز طبیعی مانند جنگل ، دریا ، کوه و جلگه پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر داخلی و خارجی است به نحوی که دراین شرائط ارائه خدمات رسانی به سیل جمعیت ناخوانده و پنهان در این مناطق برای مسئولان و برنامه ریزان را مشکل کرده است.
ورود دست کم 2 الی 3 میلیون مسافر در روزهای عید سعید فطر امسال به این منطقه و درپی آن ترافیک چندین ساعته در جاده کندوان و دیگر راه های ارتباطی به عنوان مصداق روشنی از بروز چنین مشکلاتی در این منطقه بوده است.
کارشناسان اعتقاد دارند درصورتی که زیرساخت ها و بسترهای لازم در حوزه های توسعه شبکه های حمل و نقل ارتباطی ، بهداشتی ، درمانی ، پذیرایی ، فرهنگی ، اقامتی ، رفاهی ، تفریحی ، گردشگری و انتظامی پیش از بهره برداری از این طرح در این مناطق فراهم شود ، گشایش این آزاد راه می تواند یک فرصت و عامل تحول در منطقه باشد ولی در غیر این صورت عامل تهدید کننده محسوب خواهد شد.
هرچند درسفرهای استانی دولت گذشته ، چالوس به عنوان قطعه 25 آزاد راه تهران - شمال با هدف تامین زیرساخت های آن همزمان با فرآیند اجرای این طرح مصوب و تعیین شد و مسئولان وقت از جمله مسئولان استان مازندران و همچنین دولتمردان وعده دادند که برای توزیع ترافیک خروجی از آزاد راه تهران - شمال سیاست گذاری مناسبی صورت گرفته است ولی تاکنون همه سیاست گذاری های وعده داده شده مسئولان در هاله ای از ابهام باقی مانده است.
سیدعلی اکبر طاهایی استاندار وقت گفته بود که دولت درصدد است تا با دو طبقه کردن مسیر کنارگذر ساحلی از نور تا رامسر مشکلاتی که ممکن است با بهره برداری ازازاد راه تهران شمال متوجه این مناطق شود رفع کند که متاسفانه برای اجرای ان تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفت.
مدیرعامل شرکت آزاد راه تهران - شمال نیز گفت : با بهره برداری از این ازادراه به یقین شاهد یک معضل شدید ترافیکی در شهرهای ساحلی غرب مازندران بویژه چالوس خواهیم بود .
مهران اعتمادی افزود : چنین اتفاقی در واقع اثرات زیادی در ابعاد مختلف از جمله عمرانی ، شهرسازی و زیست محیطی دراین شهرها به دنبال دارد.
وی اظهارداشت : هم اکنون درصدد هستیم تا با به کارگیری مشاوران زبده نشست هایی با وزارت راه و شهرسازی و دیگر سازمان ها و نهادها دراین حوزه داشته باشیم تا بتوانیم اثرات و پیامدهای سوء ناشی از بهره برداری از آزاد راه به طور دقیق رصد ، شناسایی و برای رفع آن برنامه ریزی کنیم .
مدیرعامل شرکت آزاد راه تهران - شمال در ادامه افزود: برای دستیابی به نتیجه مطلوب باید هم افزایی دو سویه میان شرکت آزاد راه تهران - شمال و مسئولان استان مازندران بویژه فرمانداری چالوس انجام گیرد و هم اکنون این عزم و آمادگی وجود دارد.
فرماندار چالوس هم ماه گذشته در نشست شورای اداری این شهرستان گفت : البته نباید تلاش های دولت تدبیر و امید را در شتاب بخشی در ساخت آزاد راه تهران - شمال نادیده گرفت و از سویی هم اقداماتی خوبی مانند بهره برداری از پل های غیر همسطح و تونل شهری چالوس با هدف تسهیل درآمد و شد خودروها دراین منطقه صورت رفته است اما کافی نیست.
محمد ناصر زندی افزود : اعتبارات ، امکانات و زیرساخت های موجود به تناسب جمعیت ثابت منطقه است و اکنون واقعا پاسخگوی حجم انبوه مسافران و گردشگران نیست.
وی اظهارداشت : چنین وضعیتی ارائه خدمات رسانی به مردم و حتی مسافران و گردشگرانی که برای استفاده از مواهب طبیعی و خدادادی به این منطقه روی می آورند ، با مشکل مواجه کرده است.
فرماندارچالوس گفت : هم اکنون شرائط در این منطقه به گونه ای است که اغلب مردم بومی حوزه شهری و روستایی پیرامون جاده چالوس(کندوان ) به علت استقبال چشمگیر مسافران و گردشگران از این مسیر و درپی آن معضل ترافیک ناگزیرند در خانه هایشان محبوس باشند و این وضعیت زندگی آنان را در برخی از روزهای پایانی هر هفته مختل کرده است .
زندی افزود : چه بخواهیم و چه نخواهیم این آزاد راه در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید منتهی باید از هم اکنون مسئولان و برنامه ریزان سطح کلان برای پیشگیری از عوارضی که می تواند با اجرای کامل این طرح ملی متوجه مردم بومی و حتی غیربومی شود دراین حوزه تدابیری بیندیشند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی چالوس نیز گفت : به تبع بهره برداری از آزاد راه تهران - شمال منطقه با مخاطرات فراوانی همراه خواهد بود که باید مسئولان ذیربط با مشارکت و همکاری مردم این منطقه پیش بینی های لازم برای پیشگیری از آن را بکنند .
مهران اصفهانی زاده دانش آموخته رشته دکترای مهندسی عمران افزود : با بهره برداری از این طرح ملی سطح آمد و شد مسافران ، گردشگران و حتی قشر سطوح پایین جامعه به شهرهای ساحلی غرب مازندران دو چندان می شود با مشکلاتی مانند ترافیک ونیز آسیب های اجتماعی و زیست محیطی در منطقه روبه رو خواهیم بود.
وی اظهارداشت : ترکیب شهرها و روستاها به شیوه ناهمگونی تغییر پیدا خواهد کرد و مهم تر از همه این مسائل در حوزه امداد رسانی در مواقع وقوع بلایای طبیعی و غیرطبیعی مانند سیل ، زلزله ، ریزش و رانش نیز از دیگر مشکلاتی است که درآینده با آن مواجه می شویم .
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی چالوس گفت : با توجه به آنکه توسعه شبکه های حمل و نقل جاده ای به دلیل ساخت وسازهای صورت گرفته در این مناطق مهیا نیست پیشنهاد می شود که دولت با همکاری بخش خصوصی با اجرای طرح هایی مانند خط ریلی در حاشیه سواحل برنامه ریزی کند.
اصفهانی زاده افزود : هر چند یکی از مهم ترین طرح های مصوب سفرهای دولت گذشته ساخت کنارگذرساحلی بود و اگر این طرح به طور کامل اجرا می شد به یقین می توانست به کاهش معضل ترافیک منجر شود که متاسفانه این طرح نیز به صورت نیمه کاره رها شد.
وی تاکید کرد که باید مسئولان و برنامه ریزان این مناطق از هم اکنون در سایه هم افزایی با مسئولان سطوح کلان طرحی جامع با هدف فراهم سازی زیرساخت ها به تناسب ساخت آزاد راه تهران - شمال در ابعاد مختلف از جمله امداد و نجات ، زیست محیطی ، بهداشتی و درمانی ، گردشگری ، راه های ارتباطی و ساخت و ساز سیاست گذاری کنند.
عملیات اجرایی آزاد راه تهران - شمال ازسال 1374 آغاز شد و قطعه یک این آزاد راه از تقاطع بزرگراه آزادگان و شهید همت در تهران آغاز و با عبور از مناطق کن ، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانک می رسد.
قطعه دوم این آزاد راه حدفاصل دو آب شهرستانک - پل زنگوله به طول تقریبی 25 کیلومتر است و تونل های طویل البرز هر یک به طول 6 هزار و 450 متر در مسیر رفت و برگشت در این قطعه قرار دارد.
با اجرای این قطعه طول مسیر جاده فعلی کرج - چالوس حدود پنج کیلومتر کوتاهتر می شود.
قطعه سوم آزادراه تهران - شمال نیز به طول حدود 46 کیلومتر حد فاصل پل زنگوله و سه راهی دشت نظیر را در بر می گیرد و دارای دو خط رفت و دو خط برگشت است .
شرکت آزاد راه تهران - شمال برای ساخت این قطعه با شرکت دوو کره جنوبی با سرمایه گذاری یک میلیارد و 300 میلیون دلاری به توافق رسیده است.
قطعه چهار آزاد راه تهران - شمال که تابستان 1394 زیر بار ترافیک رفت از حدفاصل سه راهی مرزن آباد تا چالوس به طول حدود 20 کیلومتر به صورت دو خط رفت و دو خط برگشت است که در قسمت های بلند آن یک خط کندرو نیز وجود دارد.
با اجرای قطعات چهار گانه ازاد راه تهران شمال که جمعا 123 کیلومتر می شود فاصله این دو منطقه حداقل 60 کیلومتر کمتر می شود.