تک نرخی شدن ارز یک باید اقتصادی است/ قانون نرخ شناور تغییر کند

محمود فراهانی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایران اکونومیست، با بیان این جمله که تمامی اقتصادهای دنیا به دنبال ایجاد بستر رقابتی سالم هستند، گفت: این فرایند در ایران نیز جز با تک نرخی شدن ارز مقدور نیست.
وی ادامه داد: این نکته را نیز در نظر بگیریم که تک نرخی شدن ارز تبصره های خاص خود را دارد، یعنی اینکه نرخی باشد که بازار آن را تعیین کند و در واقع تاثیرات بیرونی کمتری را به خود ببیند.
وی در عین حال تاکید کرد: قطعا حرکت بانک مرکزی به سمت تک نرخی شدن ارز مثبت بوده و قابل تقدیر است، به این شرط که بازار قیمت را تعیین کند.
رییس کل بانک مرکزی بتازگی از ابلاغ دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز توسط بانک ها از ابتدای هفته جاری داد.
«طبق این دستورالعمل بانك ها مجاز مي شوند ارز آزاد مشتري را تحويل گرفته و نسبت به خريد و فروش آن اقدام كنند. همچنين صادركنندگان مي توانند ارز حاصل از صادرات خود را به بانك فروخته و يا سپرده گذاري كنند. و اطمينان داد كه نرخ ارز تا پايان سال يكسان سازي مي شود.»
این کارشناس اقتصادی درباره این موضوع که عنوان می شود، ممکن است بانک ها در ابتدای اجرای طرح با چالش هایی مواجه شوند، گفت: همیشه در هر اتفاقی یک وضع موجود و یک وضع بهینه و مطلوب داریم، برای گذر از وضع موجود ارز و رسیدن به شرایط مطلوب یک سری چالش ها وجود دارد که نمی توان از آن گریز داشت و فکر کرد که تحقق آن به سادگی و بدون هزینه رخ می دهد.
وی افزود: مهم این است که بانک ها به این درک رسیده اند که بازار تک نرخی در نهایت به نفع آنهاست، چرا که قادر خواهند بود سپرده ارزی جذب کرده، تسهیلات ارزی ارایه دهند، عوامل موثر در بازار را بهتر شناخته و برنامه ریزی مناسب تری داشته باشند.
وی با یادآوری اینکه، قاعده بازار به سمت رقابت است، توضیحات خود را این گونه تکمیل کرد: این را هم باید بپذیریم که هر موسسه اقتصادی از جمله بانک ها بر اساس یک سری ساختارها تعریف می شوند، زمانی که به سمت تک نرخی حرکت می کنیم، ساختار فعلی دچار برخی تغییرات می شود و بعید به نظر می رسد که بانک ها حاضر به پذیرش هزینه ها نباشند.
فراهانی در واکنش به برخی اظهارات که این تصمیم بانک مرکزی به معنای تک نرخی شدن نیست، چرا که نباید به سرعت این اقدام را انجام داد، گفت: نه تنها در خصوص تک نرخی شدن ارز، بلکه درباره بسیاری از مسائل دیدگاه ها متفاوت است، برخی اجرای آن را به موقع می دانند و برخی می گویند دیر شده است، در مورد تک نرخی شدن نرخ ارز نیز بازار باید به سمتی گام بردارد که بازار مستقل از دیگر عوامل قیمت را تعیین کند.
وی افزود: اما به طور حتم اگر اجرای تک نرخی شدن ارز به عقب بیافتد، ضررهای آن بسیار بیشتر است، شاید بهتر است بگوییم اگر شش ماه قبل اجرا می شد خیلی بهتر بود و در حال حاضر هم ممکن است دیر شده 
باشد.
این کارشناس اقتصادی افزود: این نکته را هم در نظر بگیرید که دولت نمی توانست دیرتر از این اقدام کند، چرا که انتخابات ریاست جمهوری در پیش است و در ماه های بعد شرایط سیاسی کشور به دولت اجازه نمی داد که وارد چنین اقدامی شود، دولت ها با نزدیک شدن به انتخابات، سیاسی تر می شوند، احتیاط های خود را چند ده برابر می کنند و نهایت تلاش خود را برای خودداری از دست زدن به ساختارها انجام می دهند.
 وی در ادامه با اشاره بر اینکه، به دلیل حساسیت نرخ ارز در تمام اقتصادهای جهان بانک های مرکزی در تعیین نرخ ارز دخالت های خاص خود را دارند، افزود: در ایران این موضوع به «نرخ شناور مدیریت شده» شناخته می شود که در برنامه سوم و چهارم گنجانده شد و در قوانین بعدی نیز آمده است.
از نظر این کارشناس اقتصادی، کشور در دورانی برای نرخ شناور مدیریت شده ارز بسیار هزینه کرد، در حالی که نباید این اتفاق می افتاد، شاید بهتر باشد که در مورد این قانون تجدید نظر شود و دلیل اصلی آن هم این است که بازار رقابتی باید نرخ ارز را تعیین کند.
وی افزود: هر چه نرخ ارز پایین برود به نفع واردات و به ضرر تولید و صادرات است و از طرفی برای حفظ ارزش ریال در برابر دلار بهتر است، به جای تعیین نرخی شناور به راهکارهای و مسیرهای بهتر فکر کرد.