دورخیز ایران برای افزایش صادرات و بانکرینگ فرآورده نفتی
شرکت ملی پالایش و پخش ایران به عنوان یکی از چهار شرکت اصلی تحت پوشش وزارت نفت ایران، وظیفه تامین کلیه فرآوردههای نفتی مورد نیاز را در گستره کشور بر عهده دارد.
کد خبر: ۱۱۵۳۱۰
به گزارش ایران اکونومیست؛ این شرکت در سال گذشته در جهت وظایف خود پروژه ها و کارهای مهمی در کشور انجام داده که تولید و توزیع بنزین استاندارد، اجرای طرح های پالایشی در سیراف و تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس در زمره مهمترین آنها به شمار می رود.
هم اکنون عملیات اجرایی و فنی 30 طرح بزرگ در مراحل اجرایی و عملیاتی از سوی این شرکت در دست اقدام است که این طرحها اجرای بیش از ۱۰۰ پروژه بزرگ و کوچک را شامل میشوند. اعتبار لازم و هزینه اجرای آنها در مجموع بالغ بر 430 هزار میلیارد ریال است.
همچنین برنامهی احداث سه پالایشگاه جدید و ادامه طرح توسعه یک پالایشگاه موجود به ارزش 15 میلیارد یورو را نیز در طی سنوات برنامه ششم توسعه ایران در دستور کار قرار دارد.
علاوه بر آن، شرکتهای پالایشی واگذار شده، تعداد هفت طرح بزرگ جهت حفظ و تداوم ظرفیت پالایشگاهها را در برنامهی اجرایی خود دارند که این طرحها نیز در برگیرنده تعداد زیادی پروژههای عملیاتی و فنی است.
این پروژهها بسته به نیاز عملیاتی، در شش محور با عناوین پالایشی، انتقال، توزیع، مخابرات، پژوهش و عمرانی تعریف و تقسیم شدهاند. اکثر قریب به اتفاق پروژههای مذکور با تکیه بر توان داخلی و مشارکت بخش خصوصی کشور به اجرا درآمده و در تامین کالاهای مورد نیاز نیز بر اساس سیاستهای اصولی وزارت نفت در حد امکان از کالاهای ساخت داخل بهره گرفته شده است.
میتوان گفت که حدود 90 پروژهی کوچک و بزرگ از اواخر سال 1393 تا اسفند 1394 توسط شرکتهای تابعه اجرا و به مرحله بهره برداری رسیده و یا خواهند رسید. از تعداد 70 پروژه پالایشگاهی، تعداد 29 پروژه در طی دوره بهمن 93 تا بهمن 94 و همچنین تعداد 24 پروژه در دهه فجر به بهره برداری رسیده و 17 پروژه هم تا پایان سال به مرحلهی راهاندازی خواهند رسید.
از مجموع 10 پروژه در بخش توزیع و ذخیرهسازی، تعداد یک پروژه در سال 1393 و تعداد چهار پروژه در دههی فجر سال 1394 به بهرهبرداری رسیده و تا پایان همین سال نیز تعداد پنج پروژه دیگر به مرحله بهره برداری میرسد. شرکت خطوط لوله و محابرات نفت ایران نیز تعداد شش پروژه را در دهه فجر سال 1394 به بهرهبرداری رسانده است.
** ورود ایران به کشورهای صادرکننده بنزین
در بخش پالایشگاهی لازم به ذکر است که با بهرهبرداری از پروژههای یاد شده، توان تولید داخلی بنزین و گازوییل، استحصال گوگرد، حذف فرآوردههای سنگین و کم ارزش از چرخه فرآورش، کاهش آلایندههای زیست محیطی، اصلاح فرآیند تولید و ظرفیت بهینه و استانداردسازی در پالایشگاههای داخلی به نحو مطلوب افزایش خواهد یافت.
علاوه بر آن با بهره برداری از پالایشگاههای «ستاره خلیج فارس» و «آناهیتا» و همچنین «مجتمع فراگیر سیراف» که تا پایان برنامه ششم، انتظار میرود با افزایش تولید پالایشگاهی به میزان تقریبی یک میلیون بشکه در روز، کشورمان در شمار صادرکنندگان مهم بنزین و گازوییل قرار گیرد.
از مجموع پروژههای در دست اجرا، شمار قابل توجهی مطابق برنامه پیشبینی شده در سال 1394 تکمیل شده و به بهرهبرداری رسیده یا خواهند رسید و سایر پروژهها در آیندهای نزدیک تحت بهرهبرداری قرار میگیرند.
با تلاش این بخش از صنعت نفت ایران، ظرفیت تولید بنزین پاک با مشخصات یورو 4 در پالایشگاههای کشور به مرز 28 میلیون لیتر در روز خواهد رسید و گازوییل نیز علاوه بر نیازهای داخل، به خارج صادر میشود.
با راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس ظرفیت تولید بنزین در ایران بیش از 36 میلیون لیتر در روز افزایش می یابد، برنامه زمان بندی، راهاندازی و بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سه فاز اصلی و یک مرحله راهاندازی اولیه(EC) تعریف شده است.
با اتمام و راهاندازی فاز یک، تولید 12 میلیون لیتر بنزین محقق خواهد شد و با راهاندازی دو فاز دیگر، ابتدا 24 و سپس 36 میلیون لیتر بنزین به تولید کشور اضافه میگردد.
در مرحلهی راهاندازی اولیه یا همان early completion واحدهای تامین انواع انرژی و جداسازی میعانات گازی تصفیه اولیه راهاندازی شده و خوراک مراحل نهایی را آماده میکنند.
اولویتهای راهاندازی کل طرح معادل 48 درصد از کل پروژه را به خود اختصاص میدهد. این مرحله چهار واحد فرآیندی از فاز یک(یعنی واحدهای تقطیر، تصفیهی گاز مایع، تصفیه گاز با آمین و بازیابی گاز مایع) به همراه شش واحد یوتیلیتی(شامل تولید نیتروژن، برق و بخار، هوای فشرده، سوخت، سیستم آب و تصفیهی پساب) و همچنین مخازن ذخیرهسازی خوراک و محصولات و ال.پی.جی و بخش هایی از خطوط فصل مشترک را شامل میشود که تا دی ماه سال 1394 پیشرفتهای اجرایی و عملیاتی آن به حدود 91 درصد رسیده است.
از ابتدای سال 1394 بالغ بر 320 میلیون یورو به طرح مذکور تزریق منابع صورت گرفته که در مجموع، سرمایه صرف شده از ابتدای شروع پروژه تا کنون به سطح 3.175 میلیارد یورو میرسد.
** سرمایه گذاری 1.8 میلیارد دلاری در پالایشگاه پارس شیراز
احداث پالایشگاه 120 هزار بشکهای در استان فارس با سرمایهای حدود 1.8 میلیارد دلار با هدف حرکت به سوی تکمیل زنجیرهی ارزش میعانات گازی مد نظر است. این پالایشگاه امکان ارتقاء کیفیت فرآوردههای پالایشگاه موجود از یک مسیر اقتصادی را نیز دارد.
** فرآورش روزانه 150 هزار بشکه نفت در پالایشگاه آناهیتا
با تاسیس این پالایشگاه به ظرفیت 150 هزار بشکه نفت خام در روز و با سرمایهگذاری غیردولتی به میزان 3.4 میلیارد دلار در استان کرمانشاه، علاوه بر تامین فرآوردههای نفتی غرب کشور، خوراک صنایع پتروشیمی و امکان صادرات بخشی از فرآوردههای تولیدی به کشورهای همجوار نیز محقق خواهد شد. در سال جاری الگوی پالایشی احداث این پالایشگاه توسط مهندسین مشاور داخلی مورد بازنگری قرار گرفته تا اقتصادیترین الگو با توجه به نیازسنجی انجام شده در بازار داخل و بین الملل، انتخاب و پیاده شود.
همزمان رایزنیهایی در خصوص جذب سرمایههای بخش غیردولتی نیز ادامه دارد. در طرحهای فوق، حداکثر میزان مشارکت بخش دولتی 20 درصد است.
** سرمایه گذاری 7.5 میلیارد دلاری در پالایشگاه بهمن گنو
سرمایهای حدود 7.5 میلیارد دلار جهت احداث پالایشگاه بهمن گنو با هدف پالایش 300 هزار بشکه در روز نفت خام فوق سنگین و همچنین سنگین صادراتی برآورد شده است. فرآوردهای تولیدی این پالایشگاه با بهره برداری کامل به شرح جدول صفحه بعد خواهد بود.
** جلوگیری از خام فروشی با طرح فراگیر سیراف
طراحی مفهومی فراگیر پالایشی سیراف به ظرفیت کل 480 هزار بشکه در روز شامل هشت پالایشگاه مجزا انجام شده و سرمایهگذاری آن به طور کامل توسط بخش خصوصی صورت میگیرد. طراحی پایه آن از اسفند 1393 آغاز شده و در نیمه اول 1395 به پایان میرسد. پیشبینی میشود سال 1398 بهرهبرداری از آن آغاز گردد.
طرح فراگیر پالایشی سیراف به منظور حرکت در جهت تکمیل زنجیرهی ارزش گاز طبیعی مخزن عظیم پارس جنوبی طراحی شده و نتیجه آن کسب درآمدهای بیشتر در مقایسه با فروش میعانات گازی و با در نظر گرفتن سرمایهگذاری است. ایجاد این پالایشگاه راه را برای توسعه بیشتر برخی صنایع مانند پتروشیمی هموار می کند.
وزارت نفت ایران نقش آماده سازی زمینههای سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی و هموارسازی راه را بر عهده دارد و سهم سرمایهگذاری دولتی «صفر» است، با توجه به لزوم عرضه 30 درصد از سهام شرکتهای پالایشی در فرابورس، امکان مشارکت عمومی با هر میزان سرمایه در این طرح فراهم است. کارآفرینان کشور با توجه به زمینه مساعد سرمایهگذاری میتوانند در این طرح سهیم شده و با توجه به درآمدزایی طرح، ایدههای توسعهای خود را برای آینده بهتر؛ محقق نمایند.
با توجه به تاسیسات زیرساخت مشترک، همکاری و همیاری شرکتها در این فراگیر، الزامی است و این امر تجربه و درس آموزی برای تشکیل کنسرسیومهای بزرگ برای انجام طرحهای عظیم و سرمایه بر را در آینده فراهم میکند.
محصولات این طرح، خوراک آمادهای برای صنایع پتروشیمی است و نیز پالایشگاهها میتوانند از محصولات آن برای بهینه سازی تولیدات خود و مصرف بهینه نفت خام استفاده کنند.
در ماه پایانی سال 1394 پیشرفت طرح در طراحی بنیادی حدود 20 درصد و در تسطیح و آمادهسازی زمین نیز بالای 36 درصد است. کارهای مقدماتی مانند اخذ مجوزهای لازم تامین برق و گاز و توافقنامه تخصیص خوراک نیز انجام شده است. محصولات طرح در مرحله اولیه شامل گاز مایع، سوخت جت، نفتای تصفیه شده و گازوییل است.
** افزایش 80 درصدی بانکرینگ در ایران
بانکرینگ(سوخت رسانی دریایی) یکی از حوزه های فعال در شرکت پالایش و پخش است که در حوزه خلیج فارس صورت می گیرد. در ۹ ماهه اول سال 94 میزان بانکرینگ گازوئیل نسبت به کل سال 93 در حدود 80 درصد افزایش یافته است.
این رقم در مورد نفت کوره در حدود 18 درصد است. در مجموع حجم بانکرینگ سوخت در ۹ ماهه 94 نسبت به سال 93 در حدود 23 درصد افزایش یافته است.