دستاوردهای نشست کمیسیون مشترک ایران و ترکیه از زبان واعظی

محمود واعظی خاطرنشان کرد: قرار بود که بیست و پنجمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکیه سال گذشته برگزار شود. اما چون در ترکیه انتخابات پارلمانی در جریان بود و دولت و مجلس جدید بعد از انتخابات عمومی دوم شکل گرفت، بنابراین دو طرف ترجیح دادند که این کمیسیون را در زمان و شرایط مناسبی برگزار کنند. در نهایت در سفر اواخر اسفندماه گذشته احمد داود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه به تهران قرار شد، در اولین فرصت ممکن این نشست برگزار شود.

نماینده ویژه رییس‌جمهوری در امور ترکیه گفت: در بیست و پنجمین دور کمیسیون مشترک چند هدف دنبال شد. اول تعیین نقشه راه همکاری‌ها در دوره جدید تا نشست بعدی کمیسیون مشخص شود همه نهادهای مرتبط دو کشور چه نوع برنامه‌ای برای همکاری دارند تا پیگیر شوند. مورد دیگر اهمیت بالای روابط بانکی بود که سندی در این راستا آماده و امضا شد.

او ادامه داد: برای تسهیل کار بخش خصوصی سندی هم بین اتاق‌های ایران و ترکیه امضا شد تا یک مکانیزم داوری بین خود داشته باشند. این اسناد تضمین کننده و تامین کننده اعتماد برای مراودات تجاری بین بخش‌های خصوصی دو کشور خواهد بود.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات در خصوص جمع‌بندی دستاوردهای کمیسیون مشترک افزود: اراده سیاسی که هم طرف ایرانی و هم طرف ترک داشت موجب شد موانع برطرف و روابط گسترش پیدا کند. بنابراین در شرایط بعد از تحریم برای تحقق هدف رییسان جمهوری دو کشور برای رساندن حجم مبادلات بازرگانی به 30 میلیارد دلار، بایستی موانع و مشکلات بر سر راه این هدف برداشته می‌شد. این موانع بیش‌تر در زمینه‌های گمرکی، برخی تعرفه‌ها و دیوارهای گمرکی، مسائل بانکی و حمل و نقل و سیف‌گاردها دیده می‌شود.

واعظی با اشاره به دیدارهای فشرده خود در همه این دیدارها، گفت: طرف ترک برخورد مثبت و سازنده‌ای درباره رفع این موانع داشتند. توافقات بسیار خوبی را در زمینه مشکلات گمرکی کردیم و برای حل مشکلات زمان مشخص کردیم.

رییس کمیسیون مشترک ایران با طرف ترک گفت: یکی از مواردی که همواره بازرگانان دو کشور گلایه داشتند، نبود همکاری بانکی کارآمد بین دو کشور بود. در همین زمینه توافقات مهمی در خصوص گسترش همکاری‌های بانکی انجام شد و بانک ملت از روز جمعه گذشته به‌طور کامل وارد نظام بانکی ترکیه شد و همه عملیاتی که بانک‌های دیگر ترکیه می‌توانند داشته باشند، سه شعبه بانک ملت در آنکارا، استانبول و ازمیر نیز انجام خواهند داد.

او با اشاره به این که ایران با "خلق بانک" ترکیه (بانک ملی ترکیه) روابط خوبی داشت افزود: در گذشته روابط خوب محدود به این بانک بود ولی در نشست‌های کمیسیون مقرر شد علاوه بانک خلق بانک، با بانک زراعت ترکیه نیز این عملیات انجام شود. در رابطه با همکاری نظام بانکی نیز توافق کردیم که در آینده نزدیک اتحادیه بانک‌های ترکیه و ایران در نشستی در آنکارا برای نهادینه کردن همکاری‌های بانکی جلسه داشته باشند. هم‌چنین قرار شد بانک توسعه صادرات ایران و اگزیم بانک ترکیه یک خط اعتباری 350 میلیون دلاری را برای تامین مالی صادرات راه اندازی بکنند. بورس تهران و بورس استانبول نیز تعامل نزدیک خواهند داشت تا زمینه سرمایه‌گذاری‌های متقابل در بخش مالی و بورس فراهم آید. توافق دیگری هم شد که صادرات برق ایران به ترکیه افزایش یابد. هم‌اکنون 400 مگاوات است که این رقم به 1300 مگاوات افزایش یابد. در رابطه با افزایش صادرات نفت و گاز ایران و ترکیه نیز مذاکراتی صورت گرفت.

محمود واعظی با تاکید بر اینکه اقتصاد ایران و ترکیه مکمل یکدیگر هستند، افزود: در این راستا شناسایی ظرفیت‌های استانی دو کشور می‌تواند زمینه همکاری گسترده استانی را فراهم آورد. در این راستا قرار شد که هیاتی به‌زودی از قونیه به تبریز و اردبیل سفر کند.

نماینده ویژه رییس‌جمهور در مور ترکیه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص واکنش ها و اعتراض ها در رسانه های کشورمان در خصوص موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران و ترکیه بدون پرداختن به مزیت‌ها و امتیازات این موافقت‌نامه به عنوان گامی برای گذار به نظام تجارت آزاد و ایجاد فضای رقابتی برای ارتقای کیفیت تولید، خاطرنشان کرد: به دنبال انعقاد این مواققت‌نامه عده‌ای یک برداشت اشتباهی را مطرح کردند که گویا این به ضرر ایران خواهد بود. بنابراین ابتدا خیلی مخالفت شد. من در اتاق بازرگانی صحبت کردم. چند مصاحبه هم انجام دادم.

رییس کمیسیون مشترک ایران با طرف ترک گفت: در چارچوب همین موافقت‌نامه در ظرف یک سال دو طرف 800 میلیون دلار تجارت کردند. بررسی کردیم که در سایه این موافقت‌نامه صادرات غیر نفتی ایران به ترکیه 26 درصد نسبت به بازه زمانی سال گذشته افزایش داشته است. با توجه با توافقی که در این سفر با وزیر اقتصاد ترکیه حاصل شده تا تعرفه‌های گمرکی کاهش و سیف‌گاردها برداشته شود، می‌تواند حجم روابط را افزایش دهد.

واعظی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که حجم مبادلات بازرگانی ایران و ترکیه در سال گذشته به رغم هدف 30 میلیارد دلاری زیر 10 میلیارد دلار بود و با توجه به توافقات انجام شده چه چشم اندازی را می‌توان برای مبادلات کالایی دو کشور متصور بود؟ تاکید کرد: باید توجه داشت آن چه که باعث بالا رفتن سریع حجم تجارت بین دو کشور شده بود، نرخ جهانی نفت و گاز بود و در دوره اخیر ما شاهد افت جدی در قیمت‌های انرژی هستیم. نفت 120 دلاری اکنون حدود 30 دلار به فروش می‌رسد. اما تلاش می‌کنیم که برای تحقق رشد فزاینده و پویا در مناسبات اقتصادی، ضمن حفظ روش‌های سنتی، نوآوری‌هایی نیز داشته باشیم. در ملاقاتی که با نخست‌وزیر ترکیه داشتم بر این نکته تاکید داشت و گفت ایران و ترکیه حتما باید روش‌های نوینی را برای توسعه و تعمیق مناسبات تعریف کنند.

نماینده ویژه رییس جمهوری در امور ترکیه در خصوص برنامه سفر حسن روحانی به ترکیه و تشکیل سومین نشست شورای عالی همکاری ایران و ترکیه گفت: ترکیه اولین کشوری است که تصمیم گرفتیم کابینه مشترک و یا شورای عالی همکاری با آن داشته باشیم. در گذشته در آنکارا و تهران دو نشست این شورا را که در آن رییسان جمهوری دو کشور حضور دارند و شمار زیادی از وزیران مهم کابینه شرکت می کنند تا برای حل موانع و مشکلات بر سر راه همکاری ها و توسعه آن اقدام شود.

نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور ترکیه خاطرنشان کرد: در گفت‌وگوهای خود با مقامات بلندپایه ترکیه موضوعات سیاسی مطرح و در زمینه سفر دکتر روحانی، رییس‌جمهوری کشورمان به ترکیه نیز گفت‌وگو شد و در این راستا مذاکراتی هم در خصوص اسنادی که پیش‌بینی می‌شود در سفر آتی رییس‌جمهوری امضا شود، مرور شد.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات کشورمان در پاسخ به سوال دیگری در خصوص روابط دو کشور در حوزه ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات گفت: ملاقات خوبی را در این زمینه با بنالی یلدرم، وزیر ارتباطات ترکیه داشتم. دوطرف به توسعه روابط در این زمینه علاقه دارند و ظرفیت لازم نیز در هر دو طرف وجود دارد. ایران و ترکیه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی را در این حوزه دارند که این همکاری می‌تواند هم‌افزایی خوبی برای دو کشور داشته باشد. ما می‌توانیم در زمینه مخابرات در پژوهش و تجهیزات، همکاری کنیم و تصمیم گرفته‌ایم که تجربیات و اطلاعات خود را مبادله کنیم. الان مشکلی که مرزنشینان دو کشور با آن مواجه هستند محدود به ایران و ترکیه نیست و همه کشورهای هم مرز این مشکل را دارند و تداخلی در اپراتورهای جی اس ام ایجاد می‌شود. طبیعی است که با این تداخل، ناخواسته هزینه‌های تلفن کاربران نیز بالا می‌رود. تصمیم گرفته شد که مسوولان رگلاتوری دو کشور باهم برای حل این مساله و هم‌خوان و هماهنگ کردن فرکانس‌ها برای جلوگیری کردن از تداخل اپراتورها و رومینگ تلفن‌ها در مرز جلسه‌ای داشته باشند. در رابطه با آی تی نیز گفت‌وگو شد.

واعظی با اشاره به این که پیش از ترک کردن ترکیه با رییس سازمان فضایی ترکیه نیز ملاقاتی دارد، افزود: در این نشست راه‌های همکاری سازمان های فضایی دو کشور بحث و بررسی خواهد شد. ایران هم سازمان فضایی دارد و پژوهشگاه فضایی داریم. فکر می کنم توانایی خوبی در کشورمان است. ترکیه هم پیشرفتهایی را دارد. در زمینه تجارت الکترونیک هم گفت‌وگو شد. راجع به پست رابطه سنتی با ترکیه داریم. در گذشته هم سندی در این زمینه امضا کردیم و می‌توانیم روابط را در ارتباط با مساله پست با توجه به پیشرفت‌هایی که در این حوزه در دنیا است، توسعه دهیم.

رییس کمیسیون مشترک ایران با طرف ترک افزود: در این سفر ضمن شرکت در نشست‌های کمیسیون، دیدارهای فشرده‌ای و مثبتی نیز با احمد داود اوغلو نخست‌وزیرجمهوری ترکیه، جودت یلماز وزیر توسعه، نماینده ویژه رییس‌جمهور ترکیه در امور ایران و رییس طرف ترک کمیسیون مشترک، مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه، مصطفی الی تاش وزیر اقتصاد، بلند تفنکچی وزیر گمرک و تجارت، بنالی یلدرم وزیر حمل و نقل و ارتباطات و دریانوردی جمهوری ترکیه داشتیم.

در این سفر واعظی به همراه جودت یلماز، وزیر توسعه ترکیه و ابراهیم طاهریان، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه با قطار پرسرعت به شهر قونیه سفر کرد تا ضمن آشنایی با مسیر و خطوط قطار سریع‌والسیر ترکیه در مجمع کاری ایران و ترکیه و امضای اسناد تهیه شده در بیست و پنجمین نشست کمیسیون مشترک حضور یابد.

واعظی در حین سفر با حضور در کابین راننده قطار پرسرعت آنکارا - قونیه، اطلاعاتی از معاون راه‌آهن کل ترکیه در خصوص جزییات فنی قطار، طرح‌های سازمان راه‌آهن ترکیه برای ساخت شبکه‌های جدید قطار پرسرعت در شهرهای مختلف ترکیه و سرمایه‌گذاری‌های وزارت حمل و نقل و ارتباطات ترکیه در این زمینه کسب کرد.

نماینده ویژه رییس‌جمهوری در قونیه به همراه جودت ایلماز وزیر توسعه، استاندار و شهردار قونیه و نمایندگان این شهر در مجلس ترکیه از یک مجموعه صنعتی پالایش روغن آفتاب گردان، زیتون، تولید داروهای گیاهی و لوازم بهداشتی و مرکز پژوهش و تحقیق این مجموعه و هم چنین مرکز علمی قونیه بازدید کرد.