به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، عصاره زعفران حاوی ترکیباتی است که خواص درمانی و خوراکی آن را تأمین میکنند. کنترل رهاسازی و حفاظت از این ترکیبات با استفاده از فناوری نانوریزپوشانی با ترکیبات خوراکی، موجب افزایش کارایی آنها می شود. ریزپوشانی تحت عنوان یک روش بستهبندی مواد جامد، مایع یا گاز در کپسولهای ریز تعریف میشود که میتواند تحت شرایط خاص با یک سرعت کنترلشده محتوایش را آزاد کند.
افشین فریدی اسفنجانی، مجری طرح گفت: تهیه نانوامولسیونهای چندگانه متشکل از آب و روغن یک روش مناسب برای محبوس کردن ترکیبات غذایی و دارویی آبدوست محسوب میشود.
وی افزود: این روش که فرایند اصلی ساخت نانوکپسولهاست، با هدف محافظت از ترکیبات مفید زعفران و افزایش ارزش غذایی آن مورد ارزیابی قرار گرفته و درنهایت پودر زعفران تولید شد.
به گفته فریدی اسفنجانی، عدم وجود بستهبندی و فراوری مناسب زعفران در ایران موجب بروز مشکلاتی میشود؛ از بین رفتن ترکیبات مؤثر زعفران در اثر شرایط نامساعد محیطی همچون نور و فرایندهای حرارتی، از جملهی این مشکلات است. همچنین کاهش ارزشافزوده و کاهش خواص دارویی عصارهی زعفران به دلیل رهاسازی سریع ترکیبات مؤثر آن در شرایط محیطی معده نیز از مسائلی است که باید مرتفع شوند.
وی افزود: با نانوریزپوشانی ترکیبات مؤثر زعفران با دیوارههای چندلایه، علاوه بر برطرف شدن مشکلات مذکور، جذب این ترکیبات نیز افزایش مییابد.
وی خاطرنشان کرد: ازآنجاییکه زعفران یکی از محصولات مهم صادراتی کشور است، تولید پودرهای حاوی نانوذرات عصارهی زعفران یک محصول جدید به شمار میآید. این محصولات علاوه بر پایداری بالا نسبت به شرایط فراوری، فرمولاسیون محصول را در شرایط نگهداری حفظ میکنند.
فریدی اسفنجانی عنوان کرد: میتوان از نتایج این پژوهش در تهیه قرصها و کپسولهای حاوی ترکیبات ریزپوشانی شده و مؤثر زعفران در بخش داروسازی استفاده کرد.
این طرح در قالب پایاننامه کارشناسی ارشد افشین فریدی اسفنجانی با راهنمایی دکتر سید مهدی جعفری انجامشده است. این پایاننامه که با همکاری شرکت غذا صنعت پژوه انجامشده که تحت عنوان پایاننامه موردنیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژهی توسعه فناوری نانو نیز رسیده است.