تحولات بازار نفت حاكي از وجود مازاد عرضه و افزايش سطح ذخيره سازيهاي نفت است كه منجر به كاهش و فشار بيشتر بر قيمتها شده است. هرچند رشد سريع توليد در آمريكا و ساير كشورهاي غيراوپك نقطه آغازين سقوط قيمت ها بود ولي با سياست سهم بازار كه از سوي عربستان و حاميانش مطرح شد و منجر به عدم اجماع اوپك براي
تثبيت و كنترل بازار شد، تداوم يافت. نتايج سياست سهم بازار طي يك سال و نيم گذشته نشان مي دهد كه تنها سه كشور عضو اوپك يعني عربستان، امارات متحده عربي و عراق قادر به افزايش توليد و سهم خود در بازار بوده اند و ساير اعضا از اين سياست منتفع نشده و منافع جمعي تضمين نشده است، ضمن آن كه با سقوط قيمت ها درآمد هر يك از اعضا نيز به شدت كاهش يافته است. كاهش شديد قيمت ها سبب افزايش فشار بر كشورهاي توليدكننده شده و عربستان سعودي نيز اين فرصت را براي افزايش فشار بر كشورها و حل مشكلات سياسي و ژئوپولتيكي مغتنم شمرده است و با حمايت برخي از كشورهاي حوزه خليج فارس اين سياست را به شدت پيگيري مي کند. در حقيقت برخلاف اهداف تشكيل اوپك مباحث و چالش هاي سياسي بر منافع اقتصادي كشورهاي عضو سايه افكنده است.
درمقطع كنوني با وجود اينكه تمامی كشورهاي عضو اوپك و غيراوپك از وجود مازاد عرضه در بازار آگاهي كامل دارند ولي مشكلات و چالش هاي سياسي به دليل مسائل ژئوپلتيكي سبب شده تا توليد نفت با حداكثر توان ادامه يابد. مازاد عرضه تبعات منفي اقتصادي براي همه صادركنندگان نفت خام دربردارد كه ايران و ساير كشورهاي عضو اوپك از گزند آن در امان نيستند.
هرچند با برداشته شدن تحريم هاي ايران فرصتی مهيا شده است تا بتوان سهم از دست رفته در بازار نفت خام را بازپس گرفت و درآمدهاي نفتي را افزايش داد ولي افت شديد قيمت ها سبب از بين رفتن منافع توليدكنندگان شده است.
کارشناسان معتقدند امروز روزي است كه كشورهاي توليدكننده بايستي بدقت به بررسي موضوع قيمت نفت و ارزيابي آن بپردازند. برخلاف اينكه تصميم براي كاهش توليد توسط اعضاي اوپك و كشورهاي غيراوپك در اين مقطع از زمان مي تواند بر بازار جهاني نفت تاثيرگذار باشد ولی به نظر نمي رسد در آينده نزديك، اعضاي اوپك و كشورهاي غيراوپك بويژه روسيه به توافقي براي كاهش توليد و سروسامان دادن به بازار نفت برسند.
در همین حال رئيس هيئت مديره آرامكوي سعودي، صراحتا می گوید: «ما نمي خواهيم با كاهش توليد جا براي ديگر كشورها مانند ايران كه به تازگي از بند تحريمها رها شده اند باز شود تا بتوانند توليد خود را افزايش دهند».
مقامات سعودي كه با انگيزه هاي سياسي بازار نفت خام را دچار نوسان كرده اند به منظور حل مشكلات ناشي از قيمت هاي پائين نفت كه به احتمال قوي به علت عرضه مقادير جديد نفت خام توسط ايران ممكن است دچار نزول بيشتري شود با به راه انداختن هياهوي فراوان اعلام كرده اند كه قصد فروش بخشي از سهام شركت دولتي آرامكو را دارند.
