علی بعیدی در نشست خبری با تشریح دستاوردهای گمرک ایران در دو سال گذشته در زمینه الکترونیکی کردن فرایندهای گمرکی، افزود: ایران جزء معدود کشورهای دارای مانیفست کالا از کشور مبدا در گمرک است.
وی با بیان اینکه، یکی از ویژگی های مانیفست و اهداف آن کنترل نامحسوس و مدرن و اثربخش به همراه سرعت است، اظهارداشت: این امر به میزانی است که مسافر احساس کند، هیچ کنترلی وجود ندارد اما این کنترل ها عملا به شکل جدی و نامحسوس وجود دارد.
این مقام مسئول در گمرک ایران ادامه داد: در سال های گذشته در بخش واردات کالا اطلاعات دقیقی وجود نداشت و گمرک فقط براساس اطلاعات خود می دانست که چه میزان کالا وارد شده است؛ این موضوع با الکترونیکی شدن قبض انبار تحت پوشش بوده و به طور شفاف مشخص می شود و این اتفاق را تحت پوشش قرار داده است.
بعیدی، از دیگر موضوع های مربوط به تخلفات و یا احتمال وقوع فساد را در بخش بدهی ماده هفت(قانون گمرکی) دانست و گفت: اگر فردی بدهی داشته باشد، نمی تواند طبق مقررات کالا را از گمرک خارج کند و این عمل و فرایند پیش از این به صورت دستی توسط عامل انسانی انجام می شد که احتمال خطا و بروز تخلف وجود داشت، اما اکنون در لحظه پس از اظهار کالا در یک مرحله، بدهی گذشته این فرد به صورت سیستمی کنترل و در صورت نبود بدهی می تواند وارد مراحل بعد شود.
وی با بیان اینکه، مجوزها در گمرک سه دوره تکاملی را طی کرده و عمده موارد جعل اسناد و اوراق مربوط به مجوزهای دستی بوده است، گفت: اکنون با راه اندازی پنجره واحد تجارت فرامرزی که گمرک مسئول اجرای آن است، همه سازمان ها و دستگاه های همجوار موظفند، مجوزهای خود را به صورت الکترونیکی به گمرک ارائه دهند.
مدیرکل فناوری اطلاعات گمرک، یکی از اتفاقات خوب در حوزه گمرکی را اتصال بانک مرکزی، بیمه ها، بانک ملی به سامانه جامع گمرکی دانست و افزود: در برخی موارد 50 تا 60 درصد و در برخی بخش ها نیز به طور کامل اتصال برقرار است و هیچ ارتباط غیرالکترونیکی وجود ندارد.
وی یادآورشد: در گذشته بانک مرکزی نمی دانست کالایی که پروانه داشته و ارز آن واریز شده، چه میزان از کالا وارد شده زیرا احتمال داشت بخشی از آن به داخل آورده شود و بقیه منجر به قاچاق یا انحراف در استفاده از ارز وجود داشته باشد. اکنون اطلاعات کامل و دقیق در این زمینه وجود دارد که سبب جلوگیری از انحراف و تخلف ارز پرداختی توسط بانک مرکزی خواهد شد.
** جلوگیری از فرار ارز
بعیدی ادامه داد: با برقراری ارتباط گمرک با بانک مرکزی، جلوی فرار ارز گرفته می شود، زیرا امکان داشت فردی 100 تن کالا اظهار کرده و ارز گرفته باشد، اما همه کالا را به داخل نیاورده و در این حالت مابه التفاوت کالا و ارز گرفته شده به بخش های دیگر سرازیر شود. اکنون با این ارتباط 100 درصد کالا و میزان ارز آن پردازش و رهگیری می شود.
مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک یکی از اقدامات مهم و تاثیرگذار در گمرک را مربوط به کارشناسی متمرکز دانست و گفت: حوضچه متمرکز کارشناسان به شکل الکترونیک در گمرکات پیش بینی شده و تا پایان سال به صورت کامل اجرایی خواهد شد.
وی افزود: کارکرد این اقدام این بوده که به طور نمونه اظهار در گمرک شهید رجایی را کارشناسی در مشهد به صورت مجازی بررسی می کند بدون آنکه فرد از این موضوع مطلع باشد این اتفاق از چند ماه پیش شروع شده و هیچ ارتباطی میان اظهارکننده با کارشناس و بروز تخلفات احتمالی وجود ندارد.
وی، یکی از اقدامات مهم گمرک را در زمینه گواهی مبدا (سرتیفیکیت) باید به صورت الکترونیکی ارائه شود تا بدانیم از کشور مبدا چه کالایی به کشور وارد شده و آیا همخوانی با اظهارنامه فرد دارد یا خیر؟ با کشورهای عمده طرف تجارت خارجی رایزنی ها صورت گرفته و اگر بتوانیم اظهارنامه صادراتی آنها را بگیریم اقدامات در واردات سالم تر خواهد شد. تست های اولیه در این زمینه با کشورهای آذربایجان، ارمنستان، افغانستان انجام و تقریبا کار نهایی شده است.
وی به شکاف اطلاعاتی در بخش تعرفه کالا و مدل های آن اشاره کرد و یادآورشد: یکی از اهداف طرح شبنم و نمونه های آن که اجرا شد، به همین موضوع اختصاص داشت، اکنون بحث TSE کد مشخص تعرفه یک کد چهار رقمی به آخر همه کدهای هشت رقمی اضافه می شود، همه کالاهای وارداتی از این به بعد با این ویژگی وارد کشور می شود و می توان هر کالا با هر مدل را از طریق این کد ارزش گذاری، سیاست گذاری، آمارگیری کرد. بنابراین رصد گوشی تقلبی از طریق IMEI وجود دارد.
بعیدی با بیان اینکه، نگاه گمرک توسعه شفافیت و جلوگیری از فساد و تقلب در تجارت خارجی است، گفت: از این طریق تسهیلات خوبی برای فعالان مجاز اقتصادی فراهم کرد.
به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک ، در حال حاضر از 130 گمرک بر خط(آنلاین)، دیتا(اطلاعات) جمع آوری شده و در سامانه پنجره واحد اطلاعات واردات صادرات و ترانزیت به صورت روزانه در سایت بارگذاری می شود.
وی از تلاش برای ایجاد هاب(قطب) منطقه ای در بخش تجارت خارجی خبر داد و افزود: اگر بتوانیم کشورهای مجاور را به خودمان وابسته کنیم، امنیت ما برای آنها مهم می شود و پس از آن دومین اقدام ایجاد هاب منطقه بوده که رشد و وضعیت اقتصاد آن کشورها به ما وابسته می شود.
بعیدی یکی از مشکلات را مربوط به کارت های بازرگانی یک بار مصرف دانست و اظهار داشت: در گزارش گمرک اطلاعات مربوط به چنین موضوع هایی وجود دارد که برخی اظهارکننده ها پشت کارت های بازرگانی یک بار مصرف مخفی شده تا هویت اصلی آنها برای نپرداختن حقوق و عوارض گمرکی و تخلفات احتمالی آشکار نشود. اگر از ابتدا اظهارکننده و عرضه کننده کالا که براساس آن بیمه نامه صادر می شود، در گمرک وجود داشته باشد امکان قاچاق، فساد و تخلف وجود نخواهد داشت.
بعیدی ادامه داد: در حال حاضر 570 شرکت حمل و نقل بین المللی (کریر) و فورواردر به سامانه جامع متصل شده و در مجموع اطلاعات 60 درصد فورواردرها برای واردات کالا مشخص است.
براساس اطلاعات دریافتی از گمرک، خانمی به اسم (م.د) که سرمایه زندگی اش کمتر از 100هزار تومان است، با 256 فقره اظهارنامه بیش از 700 خودروی سواری پورشه وارد کرده است.
در یکی دیگر از این گزارش ها مشخص شده است 60 بازرگان که تاکنون هیچ گونه اظهارنامه مالیاتی نداشته اند حداقل بیش از 30 نفر آنها کالاهایی به ارزش بیش از 100 میلیون دلار وارد کردند که این نشان از خلاء در بخشی از فرایندهای گمرکی به دلیل نبود اطلاعات شفاف و درست از کشور مبدا و تطبیق آن با اظهارنامه های افراد در گمرک است.
