پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 28 - ۱۷ رمضان ۱۴۴۵
۲۹ آذر ۱۳۹۴ - ۱۶:۱۵
اعتراف پزشک مسیحی درباره دانش امام یازدهم

آیا عابدترین مردم کسی است که صبح تا شب نماز می خواند؟

هشتم ربیع الاول سالروز شهادت امام یازدهم، حسن عسکری(ع) است که سال های زندگی و امامتش را به اجبار در سامرا و زیر نظر حکومت عباسی گذراند. مطالب خبرآنلاین را به مناسبت این روز در ادامه می خوانید.
کد خبر: ۹۵۳۴۳


 عابدترین، زاهدترین و باکوشش ترین مردم از نگاه امام حسن عسگری(ع)

مرحوم آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی در یکی از درس های اخلاق خود به تفسیر روایتی از حضرت امام حسن عسکری (ع) در مورد زاهدترین، با ورع‌ترین، عابدترین و با کوشش‌ترین مردم پرداخته بود. روایت و تفسیر آن را در ادامه می خوانید.

«متن روایت: روی عن حسن بن علی العسکری علیه السلام قال: اَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ، اَعْبَدُ النَّاسِ مَنْ اَقَامَ عَلَى الْفَرَائِضِ، اَزْهَدُ النَّاسِ مَنْ تَرَکَ الْحَرَامَ، اَشَدُّ النَّاسِ اجْتِهَاداً مَنْ تَرَکَ الذُّنُوبَ.

«ترجمه روایت: روایت از امام حسن عسگری صلوات الله علیه منقول است که حضرت فرمودند: با ورع ترین مردم کسی است که وقتی به یک عمل و کاری رسید که نمی داند حرام است یا حلال، آن کار را انجام ندهد. "اورع الناس من وقف عند الشبهة"؛ وقتی به یک عملی می رسی که شبهه ناک است، یعنی نمی دانی این کار باطل است یا صحیح، حرام است یا حلال، اینجا توقف کن! آن کار را انجام نده! با ورع ترین مردم این شخص است.

"اعبد الناس من اقام علی الفرائض"؛ عابدترین مردم کسی است که واجباتش را انجام بدهد. واجباتش را اقامه کند. این عابدترین مردم است. خوب توجه کنید! اصلاً در آن نه مستحباتی دارد و نه چیز دیگری غیر از واجبات. هیچ چیز نیست. کسی که فقط واجباتش را انجام دهد، از عابدترین مردم است. حالا بعضی خیال می کنند عابدترین مردم کسی است که شب تا به صبح بایستد و نماز بخواند. یا روزه مستحبی بگیرد. نخیر. کسی که مقید باشد واجباتش را انجام دهد، این عابدترین مردم است.

"ازهد الناس من ترک الحرام"؛ زاهدترین مردم کسی است که مرتکب حرام نشود. به این معنا که حرام را ترک کند. در باب زهد چون غالباً جنبه های مالی پیش می آید، فقط همین امور به ذهن آدم می آید. یعنی معمولاً ما از زهد این را می‏ فهمیم که انسان مقید باشد، مال حرام را ترک کند. ما این فرد را زاهدترین مردم می‏ دانیم. اما حضرت می‏ فرماید: زاهدترین مردم از حرام خودداری می‏ کند، چه مال باشد و چه غیر مال. یعنی مرتکب حرام نمی‏ شود.

حضرت نفرمود که زاهدترین مردم آن کسی است که مثلاً نان خشک بخورد! اصلاً و ابداً. یا مثلاً کسی است که زیرش فرش نیاندازد و روی مقوا بخوابد! زیر سرش بالش و متکا نگذارد و مثلاً آجر بگذارد! مرحوم پدرم می‏ فرمود: هیچ وقت از این ادا و اطوارها در نیاورید! این عین تعبیر پدرم بود که گفتم. ایشان می فرمود: از این ادا اطوارها در نیاور! اینها کار شیطانی است. اینها کار الهی نیست. در این کارها خدا نیست. این حرف ایشان است. "ازهد الناس من ترک الحرام"؛ کسی که کار حرام انجام ندهد، زاهدترین مردم است.

"اشد الناس اجتهادا من ترک الذنوب"؛ ما در باب به‎اصطلاح طاعات و عبادات و امثال این‌ها می ‏بینیم که این تعبیرات را می‏ کنند که انسان باید کوشش کند و اجتهاد در اطاعت و عبادت داشته باشد؛ تعبیر "کوشش" و "اجتهاد" در باب طاعات و عبادات مطرح می‏ شود. در روایات ما هم همین‌طور است.

حضرت عسکری علیه السلام در اینجا می‏ فرمایند: می‌دانید سخت‏ کوش ‏ترین مردم از نظر کوشش کردن نسبت به اطاعات الهی و عبادات الهی، کیست؟ آن کسی است که مقید باشد، گناه نکند. گناه نکن! نه اینکه اشد الناس اجتهادا کسی است که روزها، روزه باشد و شب‌ها هم تا به صبح بیدار باشد. کسی که این کارها را شروع کند، خیلی سخت‏ کوش نیست. اینکه مقید باشی که گناه نکنی، خیلی سخت است. اگر این‏ گونه باشی، تو را جزو افرادی می نویسند که کوشش زیاد برای اطاعت و عبادت خدا کرده ‏ای.

"اشد الناس اجتهادا من ترک الذنوب"؛ یعنی گناه را ترک کن، تمام مستحبات پیش‏کش! با مستحبات کاری نداشته باش! مکروهات خیلی مهم نیست. اصلاً این حرف ها تا زمانی که تو آلوده به گناه هستی، مطرح نیست.

به تعبیر دیگر، می‏ دانی از اول تا آخر روایت چه در می آید؟ این که کسی که مقید باشد به واجباتش عمل کرده و محرمات را ترک کند، باورع ترین، عابدترین، زاهدترین و باکوشش ترین مردم در راه اطاعت الهی است.

 صبر و درک درست عمر در کلام امام حسن عسگری (ع)

آیت الله امجد، درباره روایت های مربوط به امام یازدهم و مفاهیم مهم در آنها به نکات زیر اشاره کرده است:

«مهمترین مفهوم در احادیث امام حسن عسگری (ع) فهم عمیقی است که ایشان نسبت به زندگی و درک درست عمر به انسان می دهند.

بهترین درس ها همان است که انسان از آنها در زندگانی خویش بهره برمی دارد. ائمه هدی علیه السلام آموزش های بسیاری برای زندگی ارائه داده اند که اگر ما به فهم آنها نایل شویم نیکبخت ترین مردم در دنیا و نزدیک ترین آنها به خشنودی خداوند در آخرت خواهیم بود.

نکات عمیق و درس های کاربردی ای در احادیث امام یازدهم نهفته است. مثلا در روایتی مکرر ایشان فرموده اند، تا آنجا که تحمل داری، درخواست و سؤال مکن، زیرا برای هر روزی، رزق جدید است و بدان که پافشاری و اصرار در سؤال و کمک خواستن هیبت انسان را از بین می برد و باعث رنج و سختی می گردد.

امام عسگری مکرر یاران خود را به صبر دعوت می کرد و می فرمود، صبر پیشه کن تا خداوند دری به روی تو بازکند که گذشتن از آن برای تو سهل و آسان باشد. چه نزدیک است خداوند کارساز به انسان درمانده، و امنیت و آسایش به شخص فراری ترسان، پس شاید غیرت ها نوعی از تأدیب الهی باشد. و بهره ها و نصیب ها مراتبی است، پس بر چیدن میوه ای که نرسیده است عجله مکن، چرا که در وقت مناسب آن را به دست خواهی آورد. و بدان، تدبیرکننده کارت به وقتی که کارت را اصلاح کند آگاه تر است، به اختیار او در همه امور خود که به نفع توست اطمینان کن، و دربرآوردن حاجات خود قبل از رسیدن وقت آن، عجله منما که قلب و سینه ات، تنگ می شود، و یأس بر تو چیره می شود.»

 اعتراف بختیشوع، پزشک مسیحی درباره علم و دانش امام یازدهم

حجت الاسلام جواد محدثی، محقق و پژوهشگر آثار دینی درباره بعد علمی و فضایل امام حسن عسکری (ع) به نکات زیر اشاره کرده است:

«آنچه درباره تک تک امامان می‌توان گفت و دیگران گفته‌اند، این است که آنان داناترین و با فضیلت‌ترین چهره‌های عصر خود بودند، امام عسکری(علیه‌السلام) نیز این گونه بود. هر چند حصارهای خلفا و محدودیت‌های گوناگون نمی‌گذاشت بعد علمی امام، برای توده مردم آشکار شود، ولی آنان که او را می‌شناختند، با این ویژگی می‌شناختند. حتی یک پزشک مسیحی به نام بختیشوع وقتی درباره امام حسن عسکری (علیه‌السلام)(علیه‌السلام)با شاگرد خود صحبت می‌کند، می‌گوید: «او امروز، داناترین فرد در زیر این آسمان است».

احادیث وارده از آن حضرت، گویای مکانت علمی اوست. نامه‌ها و رساله‌های گوناگون که در زمینه‌های مختلف، خطاب به اسحاق نیشابوری، پدر شیخ صدوق، عبدالله بیهقی، مردم قم و برای برخی شیعیان، موالیان و... نوشته است، یک دنیا حکمت و علم را در بر دارد. کلمات اشخاص بزرگی که به ستایش مقام علمی و فضل آن حضرت پرداخته‌اند، شاهد دیگری بر این مدعا است. مثلاً: احمد بن عبدالله بن خاقان که از دولتمردان سیاسی حکومت عباسی بود، او را بارزترین چهره بنی‌هاشم در علم و فضل و موقعیت خانوادگی و رفتار و سلوک و نفوذ دانسته است.

عبید بن خاقان نیز که از شخصیت‌های سیاسی آن روزگار بود، گفته است: اگر خلافت از بنی عباس زایل شود، شایسته‌ترین فرد از نظر علم و فضل و عفاف و صلاح و عبادت و ... حسن بن علی است. شیخ مفید از علمای بزرگ شیعه می‌گوید: امام حسن عسکری (علیه‌السلام)پس از پدر بزرگوارش به خاطر جامعیت همه فضایل و برتری نسبت به همه مردم آن روزگار و برخورداری از همه شرایط امامت، پیشوای مردم بود و آنچه را که امامت لازم داشت؛ یعنی علم، زهد، خرد، عصمت، شجاعت، کرم و کارهای شایسته عبادی، در مرتبه والا داشت.

در مجموع، امام حسن عسکری (علیه‌السلام)در عصر خود، مرجع علمی، و پشتوانه فکری شیعه و فقیهان بود و راویان احادیث، با عنایت ویژه‌ای سخنان و علوم آن حضرت را نقل و ثبت می‌کردند. به خصوص در زمینه فقه، پاسخ‌های آن حضرت به نامه‌هایی که حاوی سؤالات فقهی بود، زیاد است.»

نظر شما در این رابطه چیست
آخرین اخبار