شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 20 - ۱۰ شوال ۱۴۴۵
۲۷ مهر ۱۳۹۴ - ۱۱:۵۵

تفاوت شعر عاشورا و عاشورایی

محمد علی حضرتی شاعر کشورمان گفت: در ادبیات مربوط به واقعه عاشورا دو نوع شعر متفاوت وجود دارد, یکی شعر عاشورا که مستقیما به ماجرای عاشورا می پردازد و دیگری شعر عاشورا ی که به تحلیل واقعه عاشورا اشاره می کند.
کد خبر: ۹۰۲۶۸
این شاعر با اشاره به اینکه شعر یک میراث فرهنگی است، درباره انعکاس واقعه عاشورا در ادبیات و وظیفه شاعر در این حوزه از ادبیات مطالبی را بیان کرد.

حضرتی با تفکیک شعرهای این حوزه اظهار کرد: در ادبیات مربوط به واقعه‌ عاشورا دو نوع شعر متفاوت وجود دارد؛ یکی شعر عاشورا که مستقیماً به ماجرای عاشورا می‌پردازد و دیگری شعر عاشورایی که به تحلیل واقعه‌ عاشورا اشاره می‌کند و نیاز جامعه‌ ما به شعر عاشورایی است.

او با شاره به قدرت تحلیل شاعر افزود: در این حیطه شاعر به عنوان کسی که از جریان‌های اجتماعی روزگار جلوتر است باید به درجه‌ای از قدرت تحلیل تاریخی- اجتماعی و زبان‌آوری برسد که با عبور از شعر عاشورا، به وسیله‌ شعر عاشورایی جامعه‌ای را با خود همراه کرده و فارغ از تکرارها به دریای شعر عاشورایی قطره‌ای بیفزاید.

حضرتی در ادامه این گفت‌وگو شعر عاشورایی و سابقه‌ آن را مورد بررسی قرار داد و گفت: واقعه کربلا پس از وفات پیامبر(ص) مهم‌ترین رویداد و نقطه‌ اوج تاریخ اسلام محسوب می‌شود و شاعران زیادی اعم از شیعه و سنی با رویکردهای متفاوتی به آن پرداخته‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری قزوین خاطرنشان کرد: نخستین و گسترده‌ترین رویکرد، نگاه سوگوارانه به واقعه‌ عاشوراست. از دید شاعران معتقد به این نگاه، امام حسین(ع) شهید شد تا ما گریه کنیم و از این گریه ثوابی بیندوزیم و به بهشت برسیم؛ به اعتقاد آن‌ها مبحث گریستن و به بهشت رسیدن وجه غالب است.

او اضافه کرد: برخی از شاعران ذات واقعه را شایسته‌ گریستن می‌دانند بدون اینکه به پیش و پس آن اعتقاد داشته باشند. ناصرخسرو قبادیانی و سیف فرغانی با اینکه شاعرانی اجتماعی هستند اما نگاهشان به واقعه‌ عاشورا با رویکردی سوگوارانه همراه است.

حضرتی با اشاره به عرفان و حماسه در واقعه عاشورا یادآور شد: در ادب فارسی نگاه دیگری وجود دارد که مبتنی بر عرفان است و بحث‌های حماسی را نیز در درون خود جای داده است. در نگاه عارفانه امام حسین (ع) کسی است که براساس غیرت توحیدی‌اش نمی‌تواند قبول کند شخص ظالم و فاسدی همچون یزید بر جایگاه پیامبر (ص) بنشیند.

وی گفت: عرفا معتقدند کسی که به این حرکت دست می‌زند از همه قیود عبور کرده و خودش را در معرض خطر قرار می‌دهد به همین جهت این نوع نگاه از حماسه نیز بی‌بهره نیست. سنایی اولین شاعری بود که به واقعه عاشورا با رویکردی عارفانه نگاه کرد و این نوع نگاه پس از سنایی توسط مولانا تکامل پیدا کرد. اوج چنین رویکردی در "گنجینه الاسرار" عمان سامانی قابل مشاهده است.
این شاعر با اشاره جامعه عاشورایی گفت: رویکرد سوم به واقعه کربلا رویکرد اجتماعی است و معتقد است واقعه عاشورا منشأ بصیرت، عبرت و حرکت‌های درونی است؛ به این معنی که ابتدا ما باید از درون حسینی شویم و سپس در اجتماع هم حسینی بودن خود را ثابت کنیم.

حضرتی اظهار کرد: شاید بتوان گفت اولین کسی که این نگاه را به صورت مفصل بیان کرد اقبال لاهوری بود. او با وجود اینکه از شاعران اهل تسنن محسوب می‌شود اما نگاهی کاملاً شیعی و اجتماعی به واقعه‌ عاشورا دارد؛ نگاهی که در شاعران معاصر هم رواج یافته و نقطه‌ اوج آن شعرهای سیدحسن حسینی، علی معلم، حسین منزوی و چند تن دیگر است

نظر شما در این رابطه چیست
آخرین اخبار