این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز پنجشنبه 15 مرداد 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.
*** رقابت اروپا بر سر تجارت با ایران
پس از توافق هسته یی ایران و گروه 1+5، کشورهای ایتالیا و فرانسه از رییس جمهوری ایران برای سفر به کشورشان به منظور گسترش روابط تجاری و سیاسی دعوت کرده اند. پیش از آن ها نیز آلمان در این زمینه اعلام آمادگی کرد. این در حالی است که هیات ایتالیایی در روزهای گذشته به منظور امضای قراردادهای تجاری وارد ایران شد. این موضوع در بسیاری از روزنامه های امروز بازتاب داشت.
روزنامه ی «ایران» در تیتر نخست خود نوشت: گروه اقتصادی هیأت اقتصادی ایتالیا که از سه شنبه عصر به ایران آمد روز گذشته میهمان پارلمان بخش خصوصی بود؛ بخشی که می خواهد موتور ورود سرمایه گذاران کشورهای مختلف برای حضور مستمر در ایران را روشن کند. درطبقه هفتم اتاق بازرگانی ایران وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا به همراه مدیران شرکت های بنام این کشور روبه روی اعضای اتاق بازرگانی ایران نشستند و از خواسته های خود صحبت کردند. هر دو طرف یک موضع مشخص داشتند که همین امر نشان می داد نقاط فکری هیأت اقتصادی ایتالیا و بخش خصوصی ایران بسیار نزدیک است. فعالان اقتصادی کشورمان از سرمایه گذاری آنها صحبت کردند و وزیر توسعه اقتصادی هم بارها در سخنان خود اعلام کرد:«ما نمی خواهیم فروشنده کالا به ایران باشیم بلکه هدف اصلی ما سرمایه گذاری وهمکاری مشترک به صورت بلند مدت است.ایتالیا می خواهد شریک اول تجاری ایران شود و قطعاً چنین خواسته ای دور از ذهن نیست.» اعضای پارلمان بخش خصوصی هم از نیازهای سرمایه گذاری خود صحبت کردند و گفتند مبادلات تجاری دو کشور می تواند از یک میلیارد و 200میلیون یورو در شرایط حاضر به 7 میلیارد یورو قبل از تحریم برسد. فدریکا گوئیدی هم در پاسخ به این خواسته ها گفت: سطح مبادلات تجاری دو کشور با سرعت تغییر خواهد کرد.
روزنامه ی «تعادل» نیز از امضای اولین قرارداد اقتصادی در جاده دوستی ایران و ایتالیا خبر داد. به نوشته ی تعادل، ایتالیا به دنبال تقویت روابط اقتصادی خود با ایران در دوران جدید است. در همین راستا هیات سیاسی و اقتصادی ایتالیایی دیروز با سرپرستی 2 وزیر این کشور به ایران وارد شدند تا یکی از بلندپایه ترین هیات های اقتصادی که پس از توافق هسته یی به ایران می آید، لقب بگیرد. پائولو جنتیلونی وزیر امور خارجه و فدریکا گوییدی وزیر توسعه اقتصادی این کشور در راس هیاتی تجاری به تهران آمدند تا نخستین گام های واقعی برای برقراری فصل جدیدی از روابط را بردارد. در جریان این سفر نخستین تفاهمنامه همکاری جمهوری اسلامی ایران با یک کشور اروپایی پس از مذاکرات وین با ایتالیا به امضا رسید. این تفاهمنامه بین ولی الله افخمی رییس سازمان توسعه تجارت و روبرتو لونگو مدیرکل آژانس خارجی ایتالیا (ایچه) امضا شد. در این تفاهمنامه به انتقال اطلاعات تجاری وبازرگانی 2کشور، اعزام هیات های بازرگانی، آموزش و اشاره شده است.
روزنامه ی «شهروند» نیز از «رقابت جهانی برای میزبانی از رئیس جمهوری ایران» خبر داد. این روزنامه در ادامه به اظهارات رییس جمهوری در دیدار وزرای امور خارجه و توسعه ی اقتصادی ایتالیا پرداخت.
در ادامه همچنین روزنامه ی «آرمان» در یادداشت «چشم انداز روابط ایران و اروپا» نوشت: اروپاییان نقش پررنگی در مذاکرات ایران و 1+5 بازی کردند. از فرانسه که در نقش پلیس بد ظاهر شد تا آلمان ها و انگلیس ها که ظاهرا روی خوش به توافق نشان دادند. اما امروز شاهدیم همان فرانسه نخست وزیر خود را که با اظهاراتش حتی توافق را به مرز شکست کشاند، راهی تهران شده و خواستار نظر مساعد ایران برای بهبود روابط با کشورش است. سفر هیات های تجاری و مقامات کشورهای مختلف به ایران پس از توافق همچنین نشان می دهد غربی ها چقدر علاقه مندند در مسائل تجاری با ایران همکاری داشته باشند این همکاری می تواند هم برای ایران و هم برای آنها مفید باشد البته مسئولان ما باید دقت کنند که با مراودات اقتصادی با اروپاییان موجب پیشرفت تکنولوژی در عرصه تولید شوند و از رفتن به سمت واردات کالاهای مصرفی خودداری ورزند تا به نوعی انتقال سرمایه صورت گیرد نه انتقال کالا. این استقبال دلیل دیگری هم دارد. می خواهند یادآوری کنند که نیازی به هزینه سیاسی و اقتصادی خاصی نیست، همین قدر که احساس خطر و خصومت دور شود درها برای روابط اقتصادی گشوده خواهد شد.
«دنیای اقتصاد» نیز نوشت: پس از هیات های بلندپایه آلمانی و حضور وزیر امورخارجه فرانسه و اعلام حضور هیاتی از این کشور در شهریور ماه سال جاری، این بار اتاق بازرگانی ایران میزبان هیات تجاری ایتالیا بود که در راس آن وزیر توسعه اقتصادی این کشور قرار داشت. بر اساس اظهارات این مقام ایتالیایی، این کشور برای حضور بلندمدت خود به ایران آمده است و قصد دارد در زمینه صنایع کوچک و متوسط که در سال های اخیر در ایران با مشکلات زیادی مواجه شده اند، همکاری های مشترکی را آغاز کند.
*** بازتاب تازه ترین اظهارات اوباما
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، جنجال های انتخاباتی میان جمهوری خواهان و دموکرات ها در حال شدت گرفتن است و این در حالی است که اوباما رئیس جمهوری آمریکا از سویی تلاش می کند تا نظر جمهوری خواهان را به سمت توافق جلب کنند. تازه ترین اظهارات اوباما مورد توجه روزنامه های امروز قرار گرفت.
روزنامه ی «حمایت» در بازتاب اظهارات اوباما نوشت: در حالیکه سالهاست مقامات کاخ سفید، ادعاهای پوچی مبنی بر اینکه گزینه نظامی علیه ایران روی میز است را مطرح می کنند، اوباما در نشست محرمانه با یهودیان با افشای اینکه «بوش» طرحی برای حمله به ایران نداشت، به قدرت منطقه ای کشورمان اذعان کرد و گفت: اگر به ایران حمله کنیم حزب الله اسرائیل را موشک باران می کند. ... ین نشست محرمانه در حالی برگزار شده است که دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا تلاش می کند تا در آستانه رأی گیری کنگره درباره توافق هسته ای ایران و 1+5، حمایت های بیشتری را برای این توافق جلب کند.
همچنین به نوشته ی روزنامه ی «خراسان»، اعترافات مقام های دولت اوباما این روزها صریح تر شده است؛ در آخرین مورد روز گذشته اوباما در مخالفت با موضع نتانیاهو در مورد توافق هسته ای گفت که اگر توافق هسته ای رد شود و ما به ایران حمله کنیم، حزب ا... به سمت تل آویو موشک پرتاب می کند و اسرائیل متحمل فشار می شود.
اظهارات اوباما در روزنامه های «جوان»، «سیاست روز» و رسالت نیز بازتاب داشت.
*** سهم پررنگ دغدغه های زیست محیطی در روزنامه ها
رسیدگی به وضعیت زیست محیطی مناطق گوناگون ایران افزون بر اینکه این روزها به یکی از اولویت های اصلی دولت و مسوولانش تبدیل شده، در فضای رسانه یی و مطبوعاتی کشور نیز، سهم پررنگی را به خود اختصاص داده است. برخی از روزنامه ها در شماره ی آخر هفته ی خود، به وضعیت محیط زیست از زوایای گوناگون نگاه کردند.
روزنامه ی «جهان اقتصاد» چیدمان غلط توسعه را مقصر اصلی بحران محیط زیست می داند. به نوشته ی این روزنامه، با توجه به میزان منابع آب و سرانهٔ مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود فیزیکی آب قرار دارد. این گروه شامل کشورهایست که در سال 2025با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند. این بدان معناست که حتی با باﻻترین راندمان و بهره وری ممکن در مصرف آب، برای تامین نیازهایشان آب کافی در اختیار نخواهند داشت. حدود 25 درصد مردم جهان از جمله ایران در این گروه جای می گیرند. بنابر گزارش ها و شاخص های موجود، ایران برای حفظ وضع موجود خود تا سال 2025 باید بتواند 112 درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار با توجه به امکانات و منابع آب موجود بعید به نظر می رسد.
«مدیریت بحران آب با مشارکت همگانی» نیز دغدغه ی روزنامه ی «شرق» بود. به نوشته ی این روزنامه، هرچه شکاف بین عرضه و تقاضای آب بیشتر می شود، بر ابعاد بحران نیز افزوده می شود. هرچند دغدغه کمبود منابع آب برای تأمین نیاز شرب، از حساسیت زیادی برخوردار است، اما فشار اصلی بر منابع آب از ناحیه استفاده از آب به عنوان نهاده در فعالیت های اقتصادی، به خصوص کشاورزی (با سهم حدود ٩٠ درصد در مصرف کل آب)، وارد می شود. این در حالی است که حتی در شرایط کنونی هم شاهد اجرای طرح های توسعه کشاورزی آن هم از طریق انتقال آب به منظور ایجاد اشتغال و توسعه در مناطق محروم و مرزی کشور هستیم. با روند موجود مصرف آب، تمامی کارشناسان وضعیت به مراتب خطرناک تری را در آینده ای نزدیک هشدار می هند.
شرق در ادامه می نویسد: وقتی صحبت از مشارکت مردم در حل بحران آب به میان می آید، فقط کمتر مصرف کردن آب در خانه و اصلاح الگوی کشت و مانند اینها مدنظر نیست، بلکه باید با عمق بیشتری به موضوع نگریست. نیاز است از سمت جامعه شکل گیرد پیشران های فعالی در جهت تغییر مسیر الگوهای اقتصادی جامعه، و روش های ایجاد اشتغال از مصرف آب بیشتر به سمت فعالیت های کم آب بر برود. به عبارتی دیگر، مشارکت مردمی باید از حالت منفعل (همکاری در صرفه جویی در مصرف آب در خانه و محل کار و...) فراتر رفته و به شکل فعال (تغییر در انتظارات اجتماعی- اقتصادی) درآید، به طوری که این پیشران ها با تبدیل شدن به محرک های سیاسی، در تنظیم سیاست های توسعه ای و اقتصادی در جهت دوری از توسعه الگوهای اقتصادی آب بر از تأثیرگذاری لازم برخوردار شوند. بیایید همه با هم شعار دهیم: «ما توسعه فعالیت های پرمصرف آب را نمی خواهیم».
روزنامه ی شهروند نیز به نقل از یک مقام مسوول نسبت به تهدید محیط زیست از سوی سیل های مکرر هشدار داد. به نوشته ی این روزنامه، تهران از مرحله کم آبی وارد فاز ترسالی شده است، بنابراین انتظار می رود در ١٠ سال آینده سیل های بیشتری در رودخانه های پایتخت رخ دهد... عمده فصول بارندگی در تهران حدود ٣ ماه است یعنی از اواخر زمستان تا اواخر اردیبهشت ماه، البته در فصول تابستان و پاییز نیز بارندگی هایی به شکل رگباری را شاهد هستیم. لازم به ذکر است با وجود این که کشور به لحاظ هیدرولوژیکی وارد مرحله ترسالی شده است، بنابراین از خشکسالی کشاورزی کماکان رنج می برد لذا خشکسالی هیدرولوژیکی و خشکسالی کشاورزی دو پدیده متفاوت هستند که بحث جداگانه ای را می طلبد.
*** در آستانه ی روز خبرنگار
17 مرداد هرسال روز گرامیداشت خبرنگاران است. روزنامه ی «ابتکار» به همین مناسبت، سرمقاله ی خود را در ستایش مقام خبرنگار قلم زد.
ابتکار نوشت: سال هاست که در روزهای نزدیک به 17 مرداد، رسانه ها پر می شوند از تقدیرها و گرامیداشت های مسئولان خطاب به قشر خبرنگار؛ عده ای خسته نباشید می گویند، برخی از مشکلات خبرنگاران حرف می زنند و عده ای برای رفع این مشکلات وعده می دهند. در این میان هستند برخی سازمان هایی که به بهانه این روز مراسم تقدیر از خبرنگار برگزار می کنند و در طنزی جالب، گزارش عملکرد خود را ارائه می دهند! رسانه ها هم خود همه این گفته ها و وعده ها را می نویسند، اما شاید هیچ کدام از خبرنگاران دیگر انتظار عملی شدن آن ها را نداشته باشد. حتی عملی شدن نصفه و نیمه برخی وعده ها نیز نتوانسته است آن چنان که شاید و باید در مسیر رفاه خبرنگاران قدمی بردارد و عناوین پرطمطراقی مثل «وام مسکن خبرنگاران»، «قرار گرفتن در رده مشاغل سخت و زیان آور»، «بیمه خبرنگاری»، «ساماندهی و تعیین مصادیق خبرنگاری با اعطای کارت حرفه ای» و .... هم تنها در لابلای اخبار دیده می شوند و نه در عرصه عمل!
این روزنامه در اهمیت شغل خبرنگاری نوشت: شاید این نکته به ذهن برسد که چرا توجه ویژه به خبرنگاران مهم است؟ مگر خون آن ها نسبت به دیگران رنگین تر است؟ واقعیت این است که خبرنگار مطالبه گر خواسته ها و نیازهای جامعه محسوب می شود. بدون حضور رسانه ها و خبرنگارانشان، هیچ کدام از اقشار جامعه نمی توانند آن چنان که باید صدای خود را به گوش دیگران و از جمله مسئولان برسانند.
ابتکار افزود: دغدغه مردم و جامعه داشتن قطعا یکی از ویژگی های کار خبرنگاری محسوب می شود، اما در این کار نیز هنگامی که این ویژگی به دغدغه خود را داشتن تبدیل شد، خبرنگار نیز می تواند به بیراهه رود. بیراهه ای که اکنون نیز به اشکال مختلف – از انتشار خبر به زبان افکار سیاسی تا خبرهای پولی و نشست های خبری به صرف کارت های هدیه – شاهد آن هستیم. در شعار می توان جای خالی جمله « ...... شغل مقدسی است» را با «خبرنگاری» نیز پر کرد. اما واقعیت این جاست که میزان تاثیرگذاری این شغل در عصری که به نام عصر ارتباطات نامیده شده برای هیچ کس قابل کتمان نیست. این روزها رسانه ها هستند که جهان را تغییر می دهند و خبرنگاران، به عنوان واسطه های این تغییر باید خود نیک باشند تا مسیر تغییر جهان نیک باشد.
