محمد فطانت در حاشیه نشست خبری دیروز خود در پاسخ به خبرنگار جام جم درباره علت افت شاخص بورس پس از اعلام بیانیه مشترک وین اظهار کرد: یکی از آثار مثبت اقتصادی انتشار بیانیه مشترک هسته ای ایران با کشورهای 1+5 را می توان در پوست اندازی اقتصاد ایران در جهت مثبت با توجه به افق های تازه ای که پدیدار شده، عنوان کرد، اما با وجود آمادگی ذهنی برخی مسئولان و فعالان بازار سرمایه درباره این پوست اندازی، کاهش ناگهانی چندهزار واحدی شاخص بورس همه را شوکه کرد.
وی با اشاره به برگزاری 58 درصد از مجامع عمومی شرکت ها همزمان با اعلام نتایج مثبت مذاکرات هسته ای افزود: اکنون سهامداران و شرکت کنندگان در بازار پولی سرمایه ایران به بلوغ رفتاری رسیده اند و همه می دانیم یک عامل یا دو عامل نمی تواند باعث چنین اتفاق هایی باشد بنابراین مجموعه ای از عوامل توانستند روند شاخص ها را نزولی کرده و نتیجه ای که همه را شوکه کرد، رقم خورد، در حالی که بانک ها و سیاست های پولی و مالی آنها تاثیر قابل ملاحظه ای در این اتفاق داشته است.
سوداگری بانک ها؛ اولین عامل سقوط بورس
این مقام مسئول با اشاره به اهمیت و جایگاه تاثیرگذاری بانک ها و تصمیم گیری های بانک مرکزی در بازار سرمایه گفت: اگر امروز به سودآوری دیگر بازارها نسبت به بازار سرمایه توجه کنیم، درخواهیم یافت، سودآورترین راهکار برای جذب سرمایه، سپرده گذاری در بانک هاست، اما با این که اکنون و براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، سود سپرده های بانکی کاهش یافته است، بسیاری از بانک ها نه تنها به دستورالعمل های بانک مرکزی مبنی بر حداکثر سود 20 درصدی برای سپرده های یک ساله عمل نمی کنند، بلکه برای جذب منابع مالی اقدام به ارائه شرایط ویژه ای نیز کرده، در نتیجه توانسته اند با سودهای بالا روند حرکت سرمایه ها را از بازار سرمایه به سمت سپرده های بانکی سوق دهند. این به عنوان اولین عامل موثر در ریزش شاخص های بورس مطرح است.
ناهماهنگی در برخی دستگاه ها
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از تداوم برخی ناهماهنگی ها از سوی دستگاه های ذی ربط تاثیرگذار در شاخص های بورس ابراز نگرانی کرد و گفت: همان طور که می دانید اکثر تصمیم های اقتصادی از سوی مقامات و سازمان های مربوط، تاثیر مستقیم یا غیرمستقیمی در بازار سرمایه دارند و این تصمیم گیری ها یا اظهارنظرها می تواند به ایجاد بحران منتهی شود که اکنون این اتفاق افتاده است .
این مقام مسئول با اشاره به اهمیت صنایع پتروشیمی و تاثیرگذاری آنها در شاخص های بورسی افزود: به عنوان مثال مدتی پیش ناهماهنگی در تعیین قیمت ارائه خوراک به پتروشیمی ها باعث شد تا پتروشیمی ها با چالش هایی مواجه شوند. از این رو سازمان بورس با توجه به جایگاه قانونی و حمایت از حقوق سهامداران، نماد برخی از شرکت های پتروشیمی را خاموش کرد که این موضوع تاثیر نگران کننده ای در ذهن سهامداران این گونه شرکت ها داشت.
به گفته فطانت، جالب این است که وقتی واکنش حرفه ای سازمان بورس باعث افت قیمت این گونه شرکت ها شد، همان سازمان و نهاد مربوط که برای تعیین قیمت نهایی خوراک پتروشیمی ها دستورالعملی را صادر کرده بود، بسرعت دست به کار شده و با ارائه اطلاعات جدیدی تمام معادلات موجود و به نوعی هزینه های پتروشیمی ها را دگرگون می کرد که واقعا اتفاقات اینچنینی در بازار سرمایه نادر است و نمی توان آنها را مفید آینده دانست و همین موضوع به عنوان عامل سوم، باعث شد سهامداران نیز به بازار بی اعتماد شده و بازار را ترک کنند و در نهایت افت شدید شاخص ها را تجربه کردیم.
خارجی ها هنوز وارد بازار نشده اند
فطانت درجمع خبرنگاران درباره تغییرات ایجاد شده به واسطه بیانیه مشترک ایران و کشورهای 1+5 برای حضور سرمایه های خارجی و همچنین سرمایه های ایرانیان خارج از کشور در بورس افزود: بازار ایران به عنوان یکی از 11 کشور جذاب برای سرمایه گذاری مطرح است که ظرفیت موجود بازار سهام می تواند نقطه عطف آن باشد. از این رو سازمان بورس و اوراق بهادار با توجه به این مهم سعی در مهیا کردن زیرساخت های لازم در این زمینه کرده تا سرمایه گذاران خارجی نیز وارد بازار معاملات ایران شوند.
وی با تاکید بر علاقه سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران گفت: اکنون بسیاری از کشورهای خارجی و سرمایه گذاران خرد و کلان آنها برای ورود به ایران از طریق شرکت های بورسی و حتی خود بورس تماس دارند و در حال بررسی بازار هستند، اما حضور آنها منوط به همکاری مشترک با شرکت های بورسی به صورت سرمایه گذاری مشترک خواهد بود.
به عقیده این مقام مسئول بورسی، سرمایه گذاری مشترک خارجی ها با شرکت های داخلی اکنون گزینه مناسبی برای متقاضیان سرمایه گذاری است تا بتوانند به این واسطه ریسک کمتری برای خود ایجاد کرده و در عین حال از زیر و بم بازار ایران مطلع باشند. این در حالی است که هنوز هیچ سرمایه گذاری مستقیم خارجی در بورس ایران صورت نگرفته است.
راه اندازی سیستم جدید کدال هفته آینده
فطانت با اعلام این خبر که از اول هفته آینده سیستم جدید کدال در بورس راه اندازی می شود، گفت: با توجه به اهمیت ارتباط هرچه بیشتر مرورگرها در معاملات بورسی، لازم شد این سیستم جدید تدارک دیده و راه اندازی شود که این اتفاق از هفته آینده خواهد افتاد.
وی ادامه داد: امکانات جدید سیستم کدال این خواهد بود که هر فرد بتواند اطلاعات مورد نظر خود را در کدال ثبت کند .
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: نسخه مربوط به تلفن همراه نیز که بتواند سیستم های عامل گوشی های هوشمند را پشتیبانی کند، برای استفاده از خدمات بازار سرمایه در دست بررسی و آماده سازی است.
عملکرد بانک مرکزی
رئیس سازمان بورس با اشاره به سهم 13درصدی بانک های بورسی از کل بازار بورس ایران به جام جم گفت: سیاست های بانک مرکزی و البته تاثیرگذاری آن بر بانک های کشور می تواند تاثیر مستقیم و قابل توجهی در شاخص های بورس داشته باشد. به عنوان مثال اخیرا و درست زمانی که مجامع عمومی بانک های بورسی در حال برگزاری بود، الزام بانک مرکزی برای افزایش ذخیره بانک ها نزد بانک مرکزی باعث شد تا سود تقسیمی این بانک های بورسی به سهامدارانشان از 8000 میلیارد تومان به 1600 میلیارد تومان کاهش یابد و همین امر هرچند ممکن است در آینده برای اقتصاد ایران مفید باشد، اما در لحظه، باعث دلسردی سهامداران و خروج گروهی از آنها از بازار بورس شد.
عماد عزتی - اقتصاد
