ایران اکونومیست- در
شرایطی که زبان فارسی یکی از ارکان مهم هویت ملی تلقی می شود و نهادهای
بسیاری مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حوزه هنری، شورای فرهنگ عمومی و
سازمان زیباسازی پیش از این بر ضرورت ممنوعیت استفاده از واژه های بیگانه
بر سر در تابلوی مغازه ها تاکید کرده بودند، سرانجام سامانه الکترونیک رصد
سردر واحدهای صنفی (تابلوی مغازه ها) راه اندازی شد.
این سامانه آن طور که خبرگزاری صدا و سیما نوشته است در پی درخواست مراجع و مراکز ذی ربط، بنابر اصل 15 قانون اساسی در خصوص پاسداشت و صیانت از خط و زبان فارسی و با هدف اجرای قانون منع به کارگیری عناوین، اصطلاحات و اسامی بیگانه که تصویب مجلس شورای اسلامی را نیز همراه دارد با همت دفتر تبلیغات و اطلاع رسانی وزارت ارشاد طراحی شده و به بهره برداری رسیده است.
بهینه شدن فعالیت ها در زمینه اجرای قانون، نظارت برفعالیت ستادهای استانی، کاهش خطاها در اجرای قانون، تهیه شناسه و بانک اطلاعاتی از اصنافی که تابلوی آنها مغایر با قانون است، جلب رضایت ارباب رجوع و کم کردن مراجعه به ستادها، حذف روش های سنتی پرونده سازی برای هرواحد صنفی، سرعت عمل بیشتر کارکنان شاغل در این حوزه، تحت شبکه بودن این سامانه و امکان ارائه گزارش در کوتاه ترین زمان ممکن به مراجع ذی ربط و امکان دسترسی مستقیم واحدهای صنفی به سامانه از مهم ترین مزایای این سامانه به شمار می رود.
با به کارگیری این سامانه، اطلاعات مربوط به واحدهای صنفی بررسی و در صورت احراز شرایط لازم و قانونی، مجوز لازم صادر می شود و در صورت مغایرت اطلاعات و بروز تخلف از سوی واحد صنفی، موارد تخلف در سامانه ثبت و اخطارهای لازم برای رفع تخلف به واحد صنفی و دیگر مراجع ابلاغ می شود.
صف طولانی حامیان زبان فارسی
پیش از این تصمیم، افراد و مراکز بسیاری درباره حفظ و صیانت از خط و زبان فارسی در عرصه تبلیغات و فضاهای شهری و نام نوشته ها هشدار داده بودند.
غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی شاید بیش از هر فردی در این زمینه هشدار داده است. او بنابه مسئولیتی که دارد، بارها ضرورت توجه به زبان و خط را به عنوان یک عنصر ملی مطرح کرده است.
حدود سه سال قبل منصور واعظی، دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی کشور در نشست رسانه ای دستور العمل تبلیغات محیطی کالا و خدمات اعلام کرد تبلیغ کالا و خدمات داخلی با سرمایه مشترک ایرانی و خارجی باید با نام ایرانی باشد، اما بعد از گذشت سه سال، نگاهی به بیلبوردهای شهری نشان می دهد این مصوبه هرگز به صورت صددرصد عملی نشد.
سال گذشته نیز محسن مومنی شریف، رئیس حوزه هنری با انتقاد از اسامی و خط خارجی در تابلوهای نمایندگی ها و برندهای خارجی، از شیوع بیماری بی تعصبی به زبان فارسی سخن رانده بود. مومنی ضمن گلایه از بی توجهی به زبان فارسی گفته بود: بی توجهی به فرهنگ، ادب و زبان فارسی باعث شده کم کم مردم ما هم در حال از دست دادن تعصبشان نسبت به این زبان باشند. اگر این مساله فراگیر شود، عواقب بدی را همراه خواهد داشت. زبان فارسی برای ما مانند یک گنجینه است، اما شما نگاه کنید وقتی امروز از خیابان جمهوری اسلامی که خیابان مرکزی تهران است، عبور می کنید، چقدر شاهد تابلوهای تجاری هستید که با زبانی غیر از فارسی نوشته شده است. اینها به نظر من نشانه نوعی بیماری است که باعث می شود تعصبمان را به فارسی از دست بدهیم.
رئیس حوزه هنری همچنین با ذکر یک مثال بیان کرده بود: آیا کشوری مانند ژاپن در داخل خاک خود اجازه می دهد با خطی غیر از خط ملی خودش کالایی تبلیغ شود؟ چه کسی است که نداند حتی به شرکت های صاحب برند هم در ژاپن اجازه نمی دهند با خطی غیر از خط ملی شان به شرح و توضیح موضوعات اقتصادی مربوط به آن کارخانه پرداخته شود؟ به نظرم هم صاحبان سرمایه و هم بخش خصوصی و هم نظام اسلامی و دولت باید به مساله زبان فارسی حساسیت داشته باشند و جلوی گسترش این بی تفاوتی را بگیرند.
زبان فارسی و هویت ملی
ابراهیم خدایار، رئیس مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه نیز در این باره گفت: زبان، رکن اصلی هویت همه ملت هاست و فردی که هویت ملتی را خوب بشناسد، برای تک تک عناصرش اهمیت قائل می شود. نکته دیگر این که شاخصه های تنبیه و تشویق در حوزه زبان تغییر یافته است. با وجود تاکیدات صریح رهبر معظم انقلاب، عده ای نسبت به اهمیت زبان واقف نیستند و بی دلیل یک زبان بین المللی را تشویق می کنند. مخصوصا در حوزه های علمی، برخی افراد اعلام می کنند فارسی زبان علم نیست و ما باید به ابزار زبان علم که زبان انگلیسی است، دست پیدا کنیم.
در شرایطی این بحث ها مطرح می شود که طی ده سال گذشته فرهنگستان زبان و ادب فارسی 38 هزار واژه در 48گروه پیشنهاد کرده است. این واژگان تاکنون در قالب ده دفتر با عنوان دفتر واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است. دفتر اول فرهنگ واژه های مصوب در سال 1383 منتشر شد و متعاقب آن فرهنگستان به طور میانگین هر سال یک دفتر منتشر کرده است. با وجود این همچنان شاهدیم بسیاری از واحدهای صنفی نه تنها از خط غیرفارسی، بلکه از کلمات بیگانه برای مغازه های خود استفاده می کنند.
