ایران اکونومیست-هفته گذشته شاخص کل بورس با افت 968 واحدی معادل 53/ 1 درصدی به 3/ 0 درصد زیان رسید تا برای دومین سال پیاپی بازدهی شاخص منفی باشد؛ هر چند تا پایان سال مدت زمان زیادی در پیش است، اما بار دیگر عقب افتادگی بازار سهام نسبت به سود بانکی نگرانکننده است.
در حال حاضر نرخ سود سپردههای بانکی از ابتدای سال تاکنون در حدود 2/ 4 درصد است که در برابر زیان بازار سهام از سبقت دوباره بازار پول حکایت دارد. در این شرایط اما با ورود بازار به اوج فصل مجامع همچنان بورس بدون تحرک باقی مانده است ناتوانی بازار در ایجاد بازدهی بیش از سود نقدی تقسیم شده در مجامع و در اکثر موارد حتی ایجاد زیان برای سهامداران باعث شده بازار بیش از پیش بیانگیزه باشد. در این میان تصمیم سوالبرانگیز مسوولان بازار در تعویق دو ماهه عرضههای اولیه، اندک هیجان و تزریق نقدینگی را که میتوانست این عرضهها را با خود به بازار بیاورد نیز از بازار گرفته است.
کارشناسان بازار معتقدند انجام عرضههای اولیه و حضور بیشتر شرکتها در بورس میتواند در شرایطی که کمبود نقدینگی در بازار وجود دارد انگیزه شکنندهای برای بازار ایجاد کند.
در همین حال بازار با ناامیدی از تحولات جهانی نگاه دقیقی به تحولات سیاسی و نتیجه مذاکرات دارد؛ جایی که همچنان تلاش برای رسیدن به توافق نهایی تا 10 تیر ماه ادامه دارد؛ هر چند امید اندکی به حصول توافق در مدت زمان باقی مانده وجود داشته و شانس تمدید مذاکرات برای سه ماه دیگر وجود دارد.
در این بین در تحولات اقتصادی مهمترین موضوعات برای بازار سرمایه، تحولات بازار ارز است؛ جایی که بانک مرکزی با تداوم رشد بهای ارز دولتی در حال کاستن از فاصله بازار آزاد و نرخ مبادلاتی است. کمبود نقدینگی دولت و حجم بالای رانت میان ارز آزاد و مبادلهای موجب شده است تا احتمالا با هدف یکسانسازی نرخ ارز قیمت مبادلاتی آن افزایش یابد.
بر این اساس نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی از ابتدای سال جاری از 2790 تومان با افزایش حدود 200 تومانی که رشد قابل توجهی برای ارز مبادلهای است به 2900 تومان برای روز چهارشنبه رسید و فاصله خود را با نرخ بازار آزاد که در آخرین معاملات 3300 تومان ثبت شده بود، به 400 تومان رساند؛ تغییراتی که سرعت بیشتر برای تک نرخی شدن را تایید میکند.این مساله میتواند تمامی شرکتهای دریافتکننده ارز دولتی را با فشار مضاعف مواجه سازد. شرکتهای دارویی و غذایی در صف نخست افزایش هزینهها هستند؛ در همین حال شرکتهای خودرویی و شیمیایی نیز که مصارف ارزی بالایی داشته یا نرخگذاری خوراک آنها با ارز دولتی صورت میگیرد فشار قابل ملاحظهای را تجربه خواهند کرد.
در دیگر تحولات اقتصادی مهم وزیر نفت روسیه در واکنش به گفتههای وزیر نفت ایران درخصوص صادرات 500 هزار بشکه نفت ایرانی به کشورش، گفته کشورش خود صادرکننده نفت است و «هیچ برنامهای برای واردات نفت از ایران نداریم». به گزارش خبرگزاری فارس، چند روز پس از مصاحبه «بیژن زنگنه» وزیر نفت ایران در حاشیه اجلاس اوپک و خبر از صادرات روزانه 500 هزار بشکه نفت خام ایرانی به روسیه، وزیر نفت روسها این خبر را تکذیب کرده است. در کنار تحولات اقتصادی داخلی در صحنه اقتصاد جهانی کاهش ارزش دلار به تقویت بهای فلزات منجر شده است. در این بازار بهای هر تن مس به 6 هزار و 45 دلار رسیده است. بهای سه فلز آلومینیوم، سرب و روی نیز به ترتیب به 1727 دلار، 1941 دلار و 2168 دلار در هر تن رسیده است. در بازار جهانی همچنین قیمت سنگ آهن وارداتی در چین به بالاترین حد از اواسط فوریه تاکنون رسیده و از ٦٥ دلار در هر تن سی اف آر نیز بالاتر رفته است. آخرین قیمت سنگ آهن خلوص ٦٢ درصد استرالیا ٦٥ دلار و ٥٠ سنت در هر تن سی اف آر شنیده شده است. در حال حاضر عرضه کم است و تقاضا بالا رفته ولی تا پایان ژوئن محمولههای بیشتری وارد بازار خواهد شد. در بازار فیوچرز سنگ آهن نیز فعالیت افزایش داشته و قیمت قرارداد تحویل سپتامبر حدود ٧٣ دلار در هر تن است.
در صنعت فولاد نیز از طرفی فعالان بازار از حاشیه سود پایین صحبت میکنند؛ چرا که قیمت محصولات فولادی رو به پایین است. در بازار بیلت چین قیمت اخیرا ٢ دلار در هر تن افت داشته و به ٣١٦ دلار رسیده است. به گزارش متال اکسپرت، قیمت فولاد رو به پایین است و سنگ آهن نیز دیر یا زود مجددا نزولی خواهد شد. اغلب فعالان بازار معتقدند روند نزولی اواخر ژوئن یا اوایل جولای آغاز خواهد شد.
خبرهای غیرواقعی برای تحریک بازار
در این بین بازار سهام روز چهارشنبه همچنان جو ضعیفی را شاهد بود؛ هر چند به دلیل حمایتی که از نماد بانک ملت صورت گرفت شاخص با رشد 3/ 4 واحدی معادل کمتراز 1/ 0 درصد مواجه شد. این دومین روز در هفته گذشته بود که شاخص با حمایت از یک نماد شاخصساز توانسته بود از کمند افت خارج شود. این امر البته تاثیری در کل وضعیت بازار نداشته و تنها مانع از افت سریعتر شاخص میشود.
در روز چهارشنبه معاملهگران مجددا با پدیده خبرهای غیرواقعی مواجه شدند. در حالی که در هفته گذشته خبری جعلی در مورد سایپا دیزل منتشر شد و این نماد را رشد داد، روز چهارشنبه در میانه بازار خبری در یک خبرگزاری قرار گرفت که حکایت از افزایش تعرفه تلفن ثابت داشت. این خبر که در تضاد آشکار با سیاستهای وزارت ارتباطات قرار دارد برای دقایقی حتی مخابرات را به سمت صف خرید کشاند. بررسیها نشان میدهند تعرفههای تلفن ثابت در حال حاضر هیچ تغییری نکرده و در صورت تغییر نظر وزارت ارتباطات نیز حتی این مساله به بیش از یک ماه زمان برای تحقق نیاز دارد. پدیده خبرهای غیر واقعی در صورت تداوم ضرباتی را به اعتماد عمومی نسبت به رسانههای فعال در بازار سرمایه خواهد زد.
در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری ضعیف با شاخصی اندک مثبت بود؛ ارزش معاملات در بورس به 50 میلیارد تومان و در فرابورس به 210 میلیارد تومان بالغ شد. با این کارنامه و با لحاظ یک روز فعالیت بیشتر بورس در هفته گذشته نسبت به هفته ماقبل متغیرهای کمی کلان بازار از جمله ارزش معاملات و شمار خریداران با رشد به کار خود پایان دادند.