جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29 - ۱۸ رمضان ۱۴۴۵
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۰۹:۵۲
ابهت رستوران‌دار به غذای خوب است، ابهت سینمادار در چیست؟

چرخ سینماداری در ایران می‌لنگد

چشم امید سینمای ما متأسفانه به هرچه باشد به گیشه و فروش نیست. فیلمساز دلخوش به رقمی کرده که نهایت بتواند با آن پُز میلیاردی بدهد، البته اگر بتواند حداقل یک میلیارد را هم کسب بکند که تازه در این آمار و ارقام هم بتازگی کلی شبهه و تردید وارد شده است.
کد خبر: ۷۷۸۰۴
ایران اکونومیست- می‌گویند سینمای ما دولتی است پس شاید برای همین هم فیلمساز و تهیه‌کننده نیز نگران بازگشت سرمایه فیلم نیستند، چون از جیب دیگری خرج شده یا به باد رفته! عده‌ای البته در این بین همواره یا ضرر می‌کنند یا حداقل سود را می‌برند؛ از جمله سینماداران!
 

نه این که این عضو ضلع صنعت سینما فقیر باشد نه! ولی در سینمای ایران با این چرخه عجیب اقتصادی حال و روز خوبی ندارند. شاید برخی سینماها خوب بفروشند، اما «همه» که «برخی» نمی شوند. اما وضع سینماداری در ایران چگونه است؟ تا به حال هنگامی که وارد سینما می شوید به این فکر کرده اید که مدیر این بنگاه فرهنگی ـ اقتصادی کیست؟ چقدر درآمد دارد؟ ماشینش چیست و...؟

خود سینمادارها به عنوان بخشی فعال و مهم از هنر هفتم از شرایط موجود بشدت گلایه مندند، چراکه به قول خود اینها سرمایه شان که سالن ها باشد همه به فروش بستگی دارد، اما کدام فروش؟

کاش می گذاشتند فیلم خارجی اکران کنیم

سینماداران همه روی یک موضوع در این آشفته بازار متفق القول؛ هستند «نبودن فیلم خوب»! گفت وگوی برخی صاحبان سینمای دولتی و خصوصی با جام جم بر این مسأله تأکید یکسان دارد، اما جز این، بازوی اصلی اکران با چه مشکلات دیگری دست به گریبان است؟

محمدقاصد اشرفی، مدیر سینما ماندانا که در جنوب تهران قرار دارد، بر این باور است: سینما هیچ چیزی جز فیلم خوب نمی خواهد که زندگی اش بچرخد. تمام ابهت یک رستوران به غذای خوب است، سینمادار هم به فیلمش. مخاطب از فیلم متوسط و بد فراری است. این را فیلمساز بداند.

رئیس انجمن سینماداران می افزاید: کاش می گذاشتند فیلم خارجی اکران کنیم تا حداقل مخاطب این بخش را از دست ندهیم و در اکران جبران مافات کنیم. سینما ماندانا مدرن است با تمام امکانات، اما بدون گیشه مگر می شود چراغش را همیشه روشن نگه داشت.

بهانه ها فراوان

جالب این که همین دغدغه را سالن دار دولتی هم تکرار می کند، حتی سینمایی که بیشترین فروش سال را در اختیار دارد. پس دست روی مشکل اساسی گذاشته ایم. سعیدی پور، مدیر پردیس بزرگ و پرآوازه کشور یعنی آزادی، مشکل اول و آخر را بی کیفیتی آثار اعلام کرده و می گوید: سینما آزادی ممتاز است، اما وقتی فیلمی نتواند مردم را جذب کند، همین سالن کاملا استاندارد، بدون مردم و نبود درآمد به مرور زمان فرسوده می شود و ما هم می شویم مثل بقیه. فیلم خوب هست، اما انگشت شمار.

او ادامه می دهد: فیلمساز دنبال این است که با حاشیه و ادعای تحریم بودنِ فیلمش و حتی قیمت بلیت، نفروختن و بی کیفیتی اثرش را گردن بقیه بیندازد. بتازگی هم که شبکه های ماهواره و اینترنت و را دلیلی برای نرفتن مردم به سینما اعلام می کنند لابد «شهر موش ها 2» با گیشه 11 میلیاردی در عصری دیگر اکران شده و آنها بی خبرند!

اگر سینما را هم مجانی کنید تفاوتی نمی کند

بسیاری از این سینماداران به فروش و گیشه خوب دیگر امیدوار نیستند با این که معتقدند بهترین امکانات را در اختیار دارند تا از مخاطب میزبانی کنند اگر فیلم ها اشتیاقی برای مخاطب بگذارد.

ابراهیم آزادی، مدیر سینما آستارا واقع در منطقه تجریش و اعیان نشین پایتخت هم همین مساله را این گونه توضیح می دهد: مردم دلشان به همین 2 ساعت سرگرمی خوش است که فیلم جذاب ببینند. من حتی معتقدم تغییر قیمت بلیت برای مردم تفاوتی ندارد. شما سینماها را در وضع فعلی مجانی کنید، هیچ خبری در افزایش مخاطب نمی شود، چون کسی برای فیلم بد تره خرد نمی کند.

او تاکید می کند: مردم با همین امکانات به سینما می آیند اگر مشکل فعلی ما یعنی «فیلم خوب» و دیگری «تبلیغ» درست و حسابی حل شود.

من سینما دارم، مخالف گرانی بلیت

به هر حال قیمت بلیت در تعداد سینماروها و بعد هم گیشه بی تأثیر نیست. شاید در برخی مناطق مثل سینماهای ممتاز یا شمال نشین تفاوت نکند، اما در کلیت این فرضیه تبدیل به نظریه می شود.

علی رضایی، مدیرسینما فلسطین اعتقاد دارد: نمی دانم چرا تنها چند نفر زور می زنند که هرسال بلیت را گران کنند. شخصا مخالف گران کردن بلیت هستم. این تصمیم چندنفر درونِ انجمن است، نه صد سینمادار. بلیت گران کنید نتیجه اش افت فروش و ریزش مخاطب می شود.

رئیس انجمن سینماداران: سینما هیچ چیزی جز فیلم خوب نمی خواهد که زندگی اش بچرخد. تمام ابهت یک رستوران به غذای خوب است، سینمادار هم به فیلمش. کاش می گذاشتند فیلم خارجی اکران کنیم تا حداقل مخاطب این بخش را از دست ندهیم و در اکران جبران مافات کنیم
 
 

او در بخش دیگری از صحبت هایش می گوید: این که می گویند ما کمبود سالن داریم. قیاس سالن ها با این همه تولید فیلم در سال است شاید حتی صد فیلم که اکران هم نمی شود؛ ما ظرفیت پخش 30 فیلم در سال را داریم تازه گاه به یک فیلم 30 سالن هم می دهند!

مجید فولادوند، مدیر پردیس کیان هم توضیح می دهد: سینمای دولتی مشکل هزینه دارد، اما نه مثل ما که با چنگ و دندان نیروهایمان را نگه داشته ایم چون درآمدی نداریم. من با هزار صندلی و 5 سئانس روزانه به جای 30 میلیون، یک میلیون فروش دارم حتی گاه 300 هزار تومان، آن هم با این همه درصد مالیات، فکر کنید چقدرش می ماند.

فولادوند هم موافق اکران فیلم خارجی است آن هم برای ایجاد رقابت تا بلکه فیلمساز خودی به خودش بیاید. او می گوید: موافق برنامه های جنبی هستم نه تئاتر، اما کار فرهنگی برای درآمد بیشتر. این سینمای ما فقط به فکر فیلمساز و بازیگرش است و ما تنها مظلومیم که سرمایه میلیاردی مان را خوابانده ایم.

ارشاد، شهرداری یا بقیه مسئولند؟

با این تفاسیر چیزی که مشخص است این که در تهران به جای سالن سازی حداکثر باید به فکر تجهیزات و رفاه همین اقلیت تماشاگر بود به عکس شهرستان ها که گاهی سینمای مخروبه هم ندارند، اما سوال این است که وظیفه دیگر نهادها چیست؟

رئیس سینما آستارا با کنایه یا بی کنایه تأکید می کند: من نمی دانم منظور از کمک ارشاد یا برخی نهادهای مسئول به سینماداران چیست! گرچه مدیر پردیس کیان حداقل همان کمک نصفه و نیمه ارشاد را مایه دلخوشی می داند و توضیح می دهد: باز هم خدا را شکر که ارشاد به طور رایگان با هزینه چند ده میلیونی به بازسازی و دیجیتال کردن مشغول است.

فولادوند عنوان می کند: حداقل دیگر نهادها مثل شهرداری هم کمک حال ارشاد باشند، چون فکر نمی کنم به تنهایی از توانش برآید. شهرداری موظف بشود کمک کند یا بقیه نهادها مثلا در پیش فروش بلیت. واقعا سینمادار پشت این هزینه ها له می شود.

ما فروشگاه و مغازه دار نیستیم

پیش خرید بلیت شاید روش خوبی باشد، اما ممکن است باعث تنبلی فیلمساز یا فیلمسازانی بشود که دنبال جیب مخاطبند. ولی می شود بحث مالیات بر کار فرهنگی را پیش کشید و حداقل آن را مطرح کرد.

اشرفی، مدیر سینما ماندانا معتقد است: 15درصد مالیات داریم که زیاد است، اما کسی توجه نمی کند. فکر نمی کنند تمام امکانات سینمای ما باید باشد تا چراغش خاموش نشود، اما با کدام فیلم و گیشه؟ صد فیلم می سازند، اما جز 10 موردش، سروته بقیه با فروش حداقلی بسته می شود. پس کو درآمد؟

او تأکیدمی کند: ما فروشگاه نیستیم که جنسمان روز به روز بالا برود و ضرر نکنیم. کار ما فرهنگی است و فیلم الان جوابگو نیست. شهرداری و سازمان امور مالیاتی بدون توجه به سرمایه و هزینه کرد من، کارشان را می کنند. ما سرمایه مان به صفر رسیده و درآمدی برای تأمین هزینه ها نداریم.

عمده کمک در تولید، عمده ضرر در پخش

صنعت سینمای ما از نظر تولید فیلم خوب عمل می کند، اما تولید بدون مخاطب است. رودربایستی نداشته باشیم و بگوییم سالن های ما خالی است. سینمادار خرج و دخلش یکی نیست حداقل به اذعان خودشان. به نظر می رسد عمده حمایت در بخش تولید است تا پخش. این همه فیلم در سال تولید می کنیم تا رنگ پرده را ببیند که شاید یک سومشان موفق به اکران بشوند. بقیه هم یا به آرشیو می روند یا نهایتا شبکه نمایش خانگی و تلویزیون. قوانین پخش هم کم از مشکل نیست. چطور؟ سالنی برحسب قرارداد مجبور است حداقل دو هفته پای اکران فیلمی بایستد حتی اگر هیچ نفروشد! ضرر برای فیلمسازی است که در تولید کمک بلاعوض گرفته یا پخش کننده یا سینمادار؟ مخاطب هم که گردنش از مو نازک تر!

امیدواری به آینده اکران؛ امسال یا نه؟

قرار است سینماداری که سالن هایش نسبتا جز در برخی ایام سال خالی است امسال را چگونه سپری کند. رضایی، مدیر سینما فلسطین تأکید می کند: فیلم های جشنواره سال93 مخاطب پسند نبود، پس آینده ما هم مشخص است.

سعیدی پور، مدیر پردیس آزادی نیز می گوید: جز این که فیلم های در حال ساخت و آثار خوب جشنواره قبل، با هم جمع شوند. حتی اگر 8 فیلم بفروش باشد گیشه ما تأمین است.

اشرفی، رئیس انجمن سینماداران هم عنوان می کند: سال 93 خوب بود و گلایه نکردیم، اما امسال ریزش مخاطب داشته ایم. وضع بقیه فیلم ها هم که واقعا معلوم نیست.

ته خط

درست که بی کیفیتی تولیدات سرمنشأ همه محدودیت های سینمای ماست، ولی ظاهر هم - که سالن سینماست - اگر درست نباشد، مخاطب از همان اول پس می زند. اکثریت روی مخاطب زوم می کنند که چرا نیست؟ چون کار قابل اعتنایی نساخته و میزبان خوبی نبوده اید که رغبت سینما رفتن داشته باشد. مشکل همین است که فیلمساز کار خوب نمی سازد، سینمادار فیلم خوب ندارد، فیلم خوب نباشد مخاطب نیست و مخاطب نباشد سقف سینما هم بنا نیست!

نظر شما در این رابطه چیست