در تکریت چه خبر بود و در الانبار چه خبر است؟

ایران اکونومیست- حدود 2 ماه پیش یعنی در اوایل اسفند ماه سال گذشته (1393)، نیروهای حشد الشعبی (نیروهای مردمی) و سایر نیروهای نظامی عراق، کار گسیل نیرویی بزرگ به استان صلاح الدین را آغاز کردند و برای روز موعود در این استان واقع در مرکز عراق اردو زدند. 

اما در شرایطی که هنوز عملیات آزادسازی تکریت آغاز نشده بود، تبلیغات تند و حملات سنگین رسانه ای علیه نیروهای عملیاتی شروع شد. ابتدا گفتند که نیروهای حشدالشعبی برای انتقام از قربانیان (پایگاه نظامی) اسپایکر به صلاح الدین آمده اند و هیاهوی بزرگی براه انداخته شد. 

در ادامه راه و با شروع عملیات و آزادسازی اولین نقاط و روستاها، شایعه شد نیروهای الحشد العشبی غیرنظامیان را می ربایند و ... در نهایت هم شایعه ربودن غیر نظامیان پخش شد، حال آنکه هنگام ورود نیروهای عراقی به تکریت حتی یک خانواده نیز در تکریت وجود نداشت.

اما برغم فضای سنگینی که بر عملیات تکریت سایه انداخته بود، نیروهای عملیاتی گام به گام به تکریت نزدیک شدند و این شهر از چهار محور محاصره شد و تروریست های مستقر در آن به دام افتادند تا اینکه... 

دو مورد شایعه جدید در فضای عراق منتشر شد؛ اولی حضور عزت الدوری و رغد صدام (دختر صدام رییس جمهور معدوم عراق) و دیگری مخالفت خارجی با اجرای عملیات ورود به داخل تکریت بود. 

همزمان با ورود اولین یگان های نیروهای دولتی به داخل شهر تکریت در روز چهارشنبه 20 اسفند 1393و آغاز درگیری های خیابانی و در حالی که نیروهای عملیاتی از جمله جندالامام، کتائب امام علی(ع) و نیروهای وزارت کشور و تیپ طلایی ارتش عراق خانه به خانه در حال پیشروی به سمت مرکز شهر بودند، خبر رسید که برخی سران منطقه از جمله عربستان، اردن، مصر و برخی دیگر کشورها در همین روز با حیدرالعبادی بصورت تلفنی گفت وگو کرده اند. 

سرانجام، در اقدامی متعجبانه در غروب چهارشنبه، فرماندهان نیروهای عملیاتی نیروها را از شهر تکریت خارج کردند و عملیات آزادسازی این شهر تا حدود 15 روز به حال تعلیق درآمد و یکی دو روز بعد اعلام شد که دولت عراق از آمریکا برای مشارکت در عملیات تکریت از طریق پوشش هوایی دعوت کرده است. 

حدود 15 روز پس از نبرد در 20 اسفند، آزادی شهر تکریت اعلام شد و البته بازهم این نیروهای حشدالشعبی بودند که پیشاپیش سایر نیروهای عراقی وارد این شهر شده و آن را پاکسازی کردند. 

در بحبوحه این عملیات، شایعه ای بصورت جدی در سطح عراق منتشر شد مبنی بر اینکه عزت الدوری و رغد صدام (دختر دیکتاتور معدوم عراق) به همراه شمار زیادی از سران بعثی رژیم سابق در تکریت در محاصره قرار گرفته اند و فشارهای خارجی برای توقف 15 روزه عملیات، تلاشی بوده برای ایجاد گذرگاهی به منظور گریز آنان از شهر تکریت!

البته از همان ابتدای سقوط موصل، درباره حضور عزت و رغد در پشت بحران جاری، مطالب زیادی گفته می شد، اما خیلی جدی گرفته نمی شد؛ با این حال فشارهای خارجی برای توقف عملیات این شایعات را قوت بخشید و این سوال را طرح کرد که مگر در تکریت چه خبر است؟ 

بالاخره در اواسط فروردین (94) تکریت آزاد شد و شایعه دیگری پیچید مبنی بر اینکه در جریان تعلیق عملیات، عزت الدوری و رغد صدام و همراهانشان از تکریت خارج شده اند (فرار کرده اند).

درستی این شایعات فعلا به دلیل در دسترس نبودن نظرات مقام ها و سازمان های رسمی عراق هنوز مشخص نیست، اما مرگ عزت الدوری در حمرین یک بار دیگر مستند بودن و صحت این گفته ها و شنیده های غیررسمی را تقویت کرد، بطوری که قاسم الاعرجی روز دوشنبه (31 فروردین) هنگام تحویل جسد منتسب به عزت الدوری از سوی حزب الله عراق به دولت این کشور، گفت شناسایی جسد وی ثابت خواهد کرد که اطلاعات ما در خصوص حضور الدوری در تکریت و تلاش های داخلی، منطقه ای و بین المللی برای نجات او و همراهانش درست بوده است. 

جسدی که فعلا به نام عزت الدوری به بغداد انتقال یافته، مربوط به فردی است که در جریان عملیات اخیر داعش برای اشغال میدان نفتی علاس در ارتفاعات حمرین کشته شده است؛ منطقه ای نزدیک به تکریت در استان صلاح الدین. 

این روزها اما بار دیگر فضا برای نیروهای حشد الشعبی سنگین شده است؛ که برخی تحلیلگران آن را جدی تر از عملیات تکریت می دانند. بطوری که جریان ها و نیروهای متعددی تلاش دارند از حضور و مشارکت این نیروها در عملیات آتی استان الانبار که طی هفته گذشته با هجوم داعش وضعیت بحرانی تری پیدا کرده، جلوگیری کنند. 

این نیروها در حالی که داعش وارد شهر الرمادی مرکز استان الانبار شده و هر لحظه احتمال سقوط این شهر وجود داشت، همچنان بر شرکت نکردن حشد الشعبی در عملیات آتی اصرار می ورزند و این در حالی است که ناظران مستقل معتقدند، عملیات ارتش عراق بدون کمک حشدالشعبی احتمال اندکی برای کسب موفقیت خواهد داشت. 

ناگفته نماند که تحلیل گران و سیاستمداران عراقی، معتقدند برخی جریان ها و نیروهای سیاسی داخلی و خارجی عراق، از ابتدای بحران امنیتی اخیر تمام تلاش های خود را بر روی بستن دست و پای ارتش، نیروهای امنیتی و جلوگیری از حضور نیروهای مردمی در جنگ علیه داعش متمرکز کرده بودند. 

آنان اعتقاد دارند، شرط برخی نیروهای سیاسی مبنی بر اعلام عفو عمومی دولت و پذیرش بازگشت بعثی ها به اداره ها و سازمان های دولتی و ارتش، برای مشارکت در روند سیاسی و نیز تغییر شخص نوری المالکی (نخست وزیر وقت)، آن هم در میانه بحرانی که بغداد را در تابستان گذشته (93) در آستانه سقوط قرار داده بود، از جمله سوالاتی است که همچنان بی پاسخ مانده است.

به هرحال از هنگام اجرای عملیات تکریت و با توجه به روند تحولات امنیتی عراق و مسایل پشت پرده ای که شمایی از آنها بیرون زده، سوالات زیادی در افکار عمومی شکل گرفته است.

یکی از مهم ترین سوالات این است که رابطه حزب بعث و گروهک تروریستی داعش و نقش این دو جریان تروریستی و خشونت طلب بطور مستقل و ترکیبی در بحران امنیتی یک ساله اخیر عراق چیست؟ 

پرسش دیگر اینکه مخالفان حضور حشدالشعبی در عملیات آزادسازی تکریت در اسفند سال گذشته نگران چه چیزی بودند و حالا در شرایط بحرانی الانبار از چه وحشت دارند و به بیانی دیگر در تکریت چه خبر بود و در الانبار چه خبر است؟ 

چه چیزی این گروه ها را از حضور و مشارکت حشدالشعبی در جنگ علیه تروریسم نگران و ناراحت کرده و می کند که برای حذف آن از چرخه نبرد علیه تروریسم تا این حد اصرار می ورزند؟

چه اسراری در تکریت بود و چه اسراری در الانبار پنهان است که برخی نیروهای سیاسی و کشورهای منطقه و غرب از فاش شدن آن وحشت دارند؟ 

اکنون می توان منتظر تایید هویت جسد منتسب به عزت الدوری نشست تا بهتر بتوان درباره ماجرای اشغال و رهاسازی تکریت قضاوت هایی کرد، اما به راستی در الانبار چه خبر است؟