چرا و چه زمانی دولت ها تصمیم به افزایش یا کاهش ذخایر طلای خویش می گیرند؟

همان طور که می دانیم نگاه سیاستمداران جهان امروز به ذخایر طلای کشورها بسیار متفاوت از چندین سال گذشته است. در سالهای 2007 و شش ماه اول سال 2008 عواملی که سبب افزایش قیمت طلا گردید نیز عبارتند از افزایش قیمتهای جهانی نفت، رشد نرخ تورم در امریکا و اروپا، سقوط بازارهای سهام و مهمتر از همه کاهش ارزش دلار امریکا در بازارهای ارزی بوده است.به عبارتی نا آرامی های سیاسی، بحرانهای منطقه ای و تحریم های اقتصادی امریکا نیز، از دیگر عوامل موثر بر تصمیم گیری دولتها به افزایش سطح ذخایر طلای خویش می باشد.

آمارها نشان می دهند تعدادی از کشورها، صرف نظر از توسعه یافته یا در حال توسعه ، دارای بالاترین حجم ذخایر طلا می باشند. این مطلب می تواند قدرت چانه زنی سیاسی این کشورها را در مباحث سیاسی و اقتصادی بین المللی بالا ببرد. صندوق بین المللی پول به طور دوره ای آمار دارایی های طلای بانک های مرکزی را بر اساس گزارش رسمی آن کشورها اعلام می کند و شورای جهانی طلا بر اساس این آمار به طور دوره ای فهرست دارایی های کشور ها و سازمان های بین المللی مختلف را تنظیم می کند. در جدول زیر تعدادی از کشورهای جهان که دارای بالاترین میزان ذخایر طلا هستند نشان داده شده است اما مهم است که بدانیم میزان طلایی که در جدول زیر برای برخی کشورها ذکر شده، لزوما به صورت فیزیکی در آن کشور قرار ندارد. بنابراین سیاست اقتصادی کشورها ایجاب می نماید که بانک های مرکزی دنیا اجازه برآورد نمودن میزان ذخایر قطعی و واقعی خود را به غیر ندهند.

13 کشور برتر بر اساس فهرست شورای جهانی طلا تا پایان سال 2013

بی شک عواملی که سبب شده ذخایر ارز و طلا توسط کشورهای مختلف به عنوان مهمترین هدف قلمداد شود این است که نگهداری این ذخایر به سازمان و کشورها اجازه می دهد تا در مواقع لزوم اقدام به خرید پول داخلی نماید که این امر خود مانع از افزایش نقدینگی در کشور است. از طرفی نباید فراموش کرد که این کنترل از طریق بازارهایی همسو با بازار پول(ارز و سرمایه) صورت می گیرد. در نهایت با بکارگیری درست این شیوه می توان نظامی پویا و توانمند را نیز در عرصه اقتصاد داخلی کشورها شاهد باشیم.

یکی دیگر از اهداف بانک مرکزی دنیا برای خرید طلا این است که بانک های مرکزی برای کاهش ریسک ناشی از تغییرات قیمت ارزها در بازار جهانی، تصمیم به افزایش حجم میزان ذخایر طلای خویش گرفته اند. در یک جمله طلا، دلار را مطیع خود می کند. به همین دلیل است که کشور چین اقدام به خرید طلا و اوراق قرضه دیگر کشورها می نماید چرا که بتواند با تنزیل جایگاه دلار، پول ملی خود را به عنوان ارز معتبر بین المللی در مبادلات تجاری وارد نماید. به این علت کشور چین تصمیم گرفت با افزایش حجم ذخایر طلای خویش، پول ملی خود را به عنوان ارزی معتبر در مبادلات بین المللی جایگزین دلار نماید. آنچه که در عمق تفکرات اطاق فکر اقتصادی این کشور وجود دارد این است که پول در نهایت طلاست. بنابراین همیشه ارزش دارد که با فروش "ارز خارجی بی ارزش" طلا را ذخیره کرد. به همین خاطر، در این مقطع تاریخی طلا به عنوان تضمینی قابل قبول در خصوص بیشتر فعالیت ها و ریسک های اقتصادی، تجاری مطرح می گردد. این سیاست استراتژیک، نقش چین را در مبادلات اقتصادی جهان از قبل پررنگ تر کرد.

در حال حاضر در اقتصاد جهانی جایگزینی برای چین وجود ندارد. نه امریکا، نه هند و نه هیچ کشور دیگری در جهان نمی تواند جایگزین چین شود و باید منتظر افزایش قیمت فلزات در این کشور بود.طی بررسی های انجام شده،اگر چین بدنبال تبدیل کردن بخش نسبتا متوسطی از ذخایر ارز خارجی 4 هزار میلیارد دلاری خود به طلا بود، ارز این کشور می توانست انقلابی غیر منتظره در سیستم پولی بین المللی ایجاد نماید. این کشور مدتهاست با این تصور که در آینده نزدیک خواهد توانست پول (یوان)ملی خویش را به عنوان ارزی معتبر در بازار مبادلات تجاری جایگزین دلار نماید، تصمیم گرفته با افزایش ذخیره طلای خود و سپس عرضه آن در بازارهای داخلی، از افزایش نقدینگی کاسته و در بخش تولید داخلی سرمایه گذاری نماید تا با تطبیق تولیدات ناخالص ملی خود با امریکا، از صاحبان فناوری و تکنولوژی جهانی پا را فراتر نهد. در حقیقت چین با این سیاست که با استفاده از حجمی از ذخایر ارزی خود برای خرید شمش به میزان کافی، قادر خواهد بود، جایگاه امریکا که سردرمدار ذخایر طلای دنیاست را تنزل و عنوان بزرگترین دارنده ذخایر ارزی و طلا را، به خود اختصاص دهد، به خرید طلا روی آورده است.

بنابراینچین برای ارتقای جایگاه یوان،به مردم پیشنهاد نمود با جمع آوری طلا دو هدف را دنبال نمایند؛ اول اینکه اگر آنان ثروتی دارند و می خواهند از آن حفاظت و در زمانهای سخت چون تحریم، جنگ و ...از آن استفاده نموده و کمتر دچار مشکلات شوند، طلا بخرند و دوم اینکه خرید طلا توسط مردم عرضه مازاد تجاری را کاهش می دهد و این نیز به نوبه خود از انباشته شدن ذخایر ارز خارجی، می کاهد. این کشور تمام تلاش خود را بکار گرفته تا بتواند با ایجاد بازار ارزی قدرتمند در مبادلات تجاری بین المللی، نه ارزش پول کاغذی غرب را بلکه موقعیت این پول کاغذی را تا حد ممکن پایین آورد.گفته می شود با وجود اینکه سالهاست میزان روابط اقتصادی چین با دنیای غرب چندین برابر شده است اما سیاست، اقتضاء می کند که تنها یک دولت، به عنوان مادر ارز بین المللی در تبادلات تجاری فرمانروایی کند. پس فرمانروایی دلار امریکا در مبادلات تجاری دنیا در سیاست گذاری دولت چین در حال حاضر محوریت دارد. پس بی دلیل نیست که قرن بیست و یک را، قرن آسیا نامیده اند.

تحولات اقتصادی در امریکا در سال 2015 کلیدی برای رشد قیمت های طلا خواهد بود. اگر تورم همچنان افزایش پیدا کند ریسک کاهش بیشتر قیمت های معاملات بین المللی، بالاتر خواهد رفت و در داخل کشور قیمت ها افزایش خواهد یافت. کارشناسان معتقدند خرید از صندوق های بورس کالا با پشتوانه فیزیکی طلا تداوم خواهد داشت. علاوه بر این پیش بینی می شود که اگر قیمت طلا به زیر هزینه نقد تولید آن، سقوط کند بعضی از تولید کنندگان اقدام به دادوستد تامینی خواهند کرد. در شرایط فعلی افزایش ارزش دلار همچنان مهمترین تهدید برای قیمت طلاست از طرفی افزایش تقاضای فیزیکی طلا از سوی چین، مانع بزرگی برای کاهش شدید قیمت طلا بوده است.آلن گرینسپن رئیس سابق فدرال رزرو آمریکا در سخنانی تصریح کرد که اگر چین بخشی از ذخایر ارزی 4 هزار میلیارد دلاری خود را به طلا تبدیل کند، ارزش یوان این کشور با رشد چشمگیری روبرو خواهد شد و این ارز می تواند به جایگاه غیر منتظره ای در بازارهای بین المللی دست یابد و دلار آمریکا را به چالش بکشد. این همان هدفی است که چین از سال 2007 میلادی به تصویر کشیده است.

افزایش نرخ بهره بانکی در کشورهای مختلف جهان به خصوص امریکا یکی از مسائل مهم اقتصادی این روزهاست. جانت یلن رئیس فدرال رزرو در ماهای اخیر بارها در مورد نامناسب بودن زمان فعلی برای افزایش نرخ بهره بانکی سخن گفته است وی اعمال این امر را برای امریکا در چنین شرایطی نامناسب می داند. البته عواملی چون کاهش ارزش روبل در برابر دیگر ارزها و ریسک خروج یونان از منطقه یورو همگی از دیگر مسائلی است که روی تصمیمات اقتصادی فدرال رزرو تاثیر گذاشته است.این سازمان با توجه به سیاست های انبساطی بانک های مرکزی عمده و وضعیت نابسامان اقتصاد جهان بهتر است در بالا بردن نرخ های بهره احتیاط به خرج دهد . چرا که تغییر ناگهانی نرخ بهره بانکی کار درستی نیست و این خود می تواند تنشی بزرگ در اقتصاد داخلی هر کشور ایجاد نماید.بنابراین چگونگی تاثیرگذاری سیاست فوق ما را به بررسی اقتصاد روسیه و ارتباط آن با خرید طلا راهنمایی می کند.

به نوشته سایت طلا، روسیه پنجمین کشور دارای ذخایر طلای بزرگ جهان است که در سال 2015 میلادی نیز همچنان با بحران کاهش ارزش پول ملی روبه روست.این کشور طی سال های اخیر در میان مشتریان اصلی بازار طلا قرار داشته است به طوری که در سه ماهه نخست سال 2014 میلادی روسیه بیش از هر کشور دیگری به ذخایر طلای خود افزود و میزان ذخایر طلای این کشور طی یک دهه اخیر نیز تقریبا سه برابر شده است. جالب اینکه طی این مدت روسیه هرگز از ذخایر طلای خود نکاسته بود انگار که مشغول آماده سازی خود برای چنین روزی(تحریم های اقتصادی از سوی امریکا) بوده است و به نظر می رسد که آن روز اکنون فرا رسیده است. دولت و بانک مرکزی این کشور از چندی پیش تدابیری برای توقف روند سقوط روبل اتخاذ و اجرا کردند که از جمله، فروش روزانه حدود دو میلیارد دلار در بازار ارزی روسیه از سوی بانک مرکزی در سه ماه پیش بود. علاوه بر آن، بانک مرکزی روسیه بهره پایه برای سپرده های بانکی را از 10 به 17درصد افزایش داد. بر اساس اطلاعات وزارات دارایی این کشور، سطح تورم در سال 2014 میلادی11.4 درصد بود و انتظار می رود در سال 2015 هم این شاخص دو رقمی باشدکه از بالاترین حد در بین کشورهای اروپایی است.

در نهایت مقامات روسی برای غلبه بر مشکلات مذکور و جلوگیری از بروز اتفاقات جدیدتر علاوه بر اتخاذ تدابیر داخلی برای بهبودی وضعیت اقتصادی این کشور به توسعه روابط و همکاری ها با کشورهایی چون ایران، ترکیه و چین توجه خاص دارند. تحریم های غرب علیه روسیه باعث کاهش شدید ارزش روبل روسیه شده و اولین راهکار بانک مرکزی روسیه برای این بحران، فروش طلا و تزریق ارز حاصل از فروش آن به بازار روسیه است. بنابراین روسیه به فروش طلا روی آورده است. حال می طلبد ایران نیز در تعامل اقتصادی با روسیه، استراتژی افزایش طلای خود را در مقابل خدمات امدادی به روسیه جهت مقابله با تحریم های غرب بکار بندد. دومین راهکار روسیه، افزایش نرخ سود بانکی سپرده هاست. بنابراین بانک مرکزی روسیه با هدف جلوگیری از کاهش بیش از پیش ارزش روبل این کشور، نرخ سود بانکی روسیه را به 17 درصد افزایش داد. بانک مرکزی روسیه هدف از این اقدام را جلوگیری از کاهش بیش از پیش ارزش پول این کشور از یک سو و جلوگیری از افزایش تورم از سوی دیگر اعلام کرده است و این ششمین بار است که طی سال جاری نرخ سود بانکی در روسیه، افزایش می یابد. استراتژی جدید روسیه برای مقابله با کاهش ارزش روبل این بوده است که از یک سال پیش، فروش نفت و گاز به شرکای تجاری خود ازجمله چین و کشورهای عضو گروه بریکس با روبل و واحدهای پولی این کشورها را آغاز کرده است.امروز روسیه علاوه بر این ارزها از طلا در معاملات نفتی استفاده می کند. به طوری که این کشور از ماه سپتامبر 2012 در حال افزودن به ذخایر طلای خود است که ماه گذشته آن را به 1149.8 تن رساند.

طی گزارشات به دست آمده از فارارو، با شدت گرفتن تحریم‌های غربی، بانک مرکزی روسیه خریدار طلای داخلی شد.بر اساس این گزارش روسیه در سال 2014 میلادی بزرگترین خریدار طلای جهان بوده است. البته افزایش چشمگیر ذخایر طلای روسیه نتوانسته مانعی برای روند نزولی ارزش روبل شود و کمک چندانی به وضعیت اقتصادی این کشور نکرده است.بانک مرکزی روسیه امسال میزان خرید طلا را برای جذب تولید داخل که به دلیل تحریم‌های غربی فروش آن برای شرکت‌های معدنی دشوار شده را افزایش داده است. به گزارش ایسنا،بیشترطلای استخراج شده در روسیه به بانک‌های بازرگانی داخلی مانند اِزبربانک یا و. ت. ب فروخته می‌شود که به نوبه خود این فلز را به بانک مرکزی یا بانک‌های خارجی می‌فروشند.

طبق آمار شورای جهانی طلا، روسیه امسال حدود 115 تن طلا به ذخایرش افزوده است، در حالیکه میزان خرید این بانک در کل سال گذشته 77.5 تن و در سال 2012 به میزان 75 تن بود. بنابراین کاهش ارزش پول ملی، اقتصاد روسیه را با بحرانی جدی مواجه کرده و اگرچه که نرخ تورم در این کشور همچنان یک رقمی است(حدود 9 درصد) اما نرخ تورم مواد خوراکی در روسیه در سال 2014 نزدیک به 25 درصد بوده است و حتی گزارش هایی در مورد اینکه پول کافی در خودپردازها در این کشور وجود ندارد نیز منتشر شده است.

حال به نظر می رسد بررسی اجمالی اقتصاد امریکا در ارتباط با ذخایر رسمی طلای این کشور مفید باشد.مدارک نشان می دهدآمریکا 74 درصد ذخایر رسمی طلای جهان را در اختیار دارد. اگر دلار و یورو نیز به واسطه هزاران تن ذخایر طلا حمایت نمی شدند امروز هیچ ارزشی در سطح بازارهای جهانی نداشتند.

به نقل از پایگاه اینترنتی متال، سرمایه گذاران بین المللی و کارشناسان اقتصادی منتظر تصمیم نهایی فدرال رزرو آمریکا برای افزایش نرخ بهره در سال 2015 میلادی هستند.بر اساس این گزارش گرچه جانت یلن رئیس فدرال رزرو اعلام کرده است که بانک مرکزی آمریکا در شرایط کنونی رویکرد صبر را برای افزایش نرخ بهره بانکی در پیش گرفته است ولی تحلیلگران بر این باورند که افزایش نرخ بهره آمریکا از نشست فدرال رزرو کلید خواهد خورد.افزایش نرخ بهره احتمالا به نفع ارزش دلار و اوراق قرضه خواهد بود و این مساله در نهایت به ضرر قیمت طلا تمام خواهد شد. البته کارشناسان اقتصادی معتقدند که هرگونه تاخیر در افزایش نرخ بهره و عادی شدن سیاست های پولی آمریکا می تواند خبر مثبتی برای طلا باشد.

در پایان باید گفت اقتصاد آمریکا اقتصاد بسیار بزرگی است و با اینکه دارای بیشترین ذخایر طلای جهان است اما این میزان طلا به نسبت کل اقتصاد این کشور ناچیز است و وزنه سنگینی محسوب نمی شود اما در مورد سوئیس اینگونه نیست و ذخایر طلای سوئیس برای اقتصاد متوسط این کشور وزنه سنگینی محسوب می شود و تغییر مثبت ارزش در قیمت طلا، اقتصاد این کشور را قدرتمند تر می کند که بالا رفتن ارزش ارز، اولین نتیجه آن است.

هند:در حالی که فصل جشن های سراسری و ازدواج در هند آغاز شده و پیش بینی می شد که افزایش تقاضا در بازار هند تاثیر زیادی بر رشد قیمت طلا داشته باشد ولی بازار طلای هند با کاهش چشمگیر تقاضا روبرو شده است. به گزارش افکارنیوز، هند بزرگترین بازار طلای جهان به شمار می رود و تحولات اقتصادی این کشور تاثیر زیادی بر تقاضا و قیمت جهانی طلا دارد.کارشناسان اقتصادی که پیش از این امیدوار بودند با آغاز فصل جشن های سراسری در هند تقاضای طلا افزایش یابد با کاهش ۴۰ درصدی فروش طلا در بازار هند نسبت به سال قبل روبرو شده اند.بر اساس این گزارش یکی از مهمترین عوامل کاهش شدید فروش طلا در بازار هند، سیاست های دولت دهلی نو در زمینه محدود کردن واردات است. هند با کسری تجاری سنگینی روبرو است و دولت این کشور تعرفه واردات طلا را از ۲ به ۱۰ درصد افزایش داده است.کاهش شدید ارزش روپیه در برابر دلار و افزایش نرخ تورم هند نیز عامل موثر دیگری بر افت فروش طلا در بازار این کشور است. این مساله موجب شده تا مردم هند در فصل جشن های سراسری بیشتر به خرید نقره روی آورند و نقره را به طلا ترجیح دهند. البته کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دولت هند در اجرای این سیاست موفقیت چندانی نخواهد داشت و اجرای آن موجب رشد فزاینده قاچاق طلا به بازار هند شده است.

تجارت طلا، سه میلیون هندی را مشغول به کار کرده است و در شرایطی که دولت هند محدودیت های زیادی را روی واردات طلا اعمال کرده و حتی در فستیوال های مذهبی این کشور نیز مصرف طلا کاهش یافته برخی فروشگاههای طلا مجبور به تعطیلی کسب و کار خود و خروج از بازار طلافروشی شده اند.

بر اساس اعلام تامسون رویترز، طبق برخی تخمین ها حدود 400 تن طلای بازیافتی در سال مالی منتهی به مارس 2014 روانه بازار هند می شود که این رقم در حالت عادی به حدود 130 تن می رسید.

براساس پیش بینی شورای جهانی طلا هند امسال جایگاه خود به عنوان بزرگترین بازار طلای جهان را از دست خواهد داد و کشور چین جای این کشور را خواهد گرفت.

عدم اعلام میزان ذخایر طلای معابد هند، چالش دولت و متولیان این معابد است. این متولیان اظهار می دارند، این طلاها توسط افراد معتمد به آنها طی هزاران سال جمع آوری شده و ما به هیچ کس اجازه نمی دهیم که آنها را بسنجد. بانک مرکزی هند در راستای اقداماتی که برای کاهش کسر بودجه 4.8 درصدی این کشور برمی دارد، طی نامه ای به برخی از ثروتمندترین معابد این کشور، از آنها خواسته که جزئیات طلاهایی را که نگهداری می کنند اعلام کنند. این بانک تاکید کرده که تنها قصد گردآوری اطلاعات را دارد اما گروه های هندو، در مقابل این بانک سر به مخالفت برداشته اند.

وی. مورالیدهاران، رئیس حزب مخالف بهاتیاراجاناتا در ایالات کرلا می گوید که بانک مرکزی هند قصد دارد مالکیت طلای معابد را بدست بگیرد و ممکن است آنها را بفروشد و به دلار تبدیل کند. هندی ها هر روز حدود 2.3 تن طلا می خرند و ارزش واردات طلا در سال منتهی به 31 مارس 2013 حدود 54 میلیارد دلار بوده است، به این ترتیب، بیشترین هزینه ای که برای کالاهای غیر ضروری در این کشور صرف می شود مربوط به طلاست. 330 میلیون خانوار هندی بین 18 تا 20 هزار تن طلا را نزد خود نگهداری می کنند که ارزش این میزان طلا به قیمت روز بالغ بر 900 میلیارد دلار می شود که این ارزش 50 درصد از کل تولید ناخالص داخلی هند را شامل می شود.

شورای جهانی طلا برآورد می کند که حدود دو هزار تن طلا در معابد هند بلوکه شده باشد. این میزان طلا که در بازار امروز 84 میلیارد دلار ارزش دارد، به صورت زینت آلات، شمش، سکه و یا به شکل اعضای بدن است. دولت هند علاوه بر افزایش عوارض واردات طلا، قانونی مبنی بر این وضع کرده که 20درصد از کل واردات طلا باید به صورت جواهرآلات دوباره صادر شود. این قوانین موجب ایجاد سردرگمی و قطع خرید طلا به مدت دو ماه شده است. در پی افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی امروز قیمت طلا در بازار هند برای تحویل در ماه آوریل 23 روپیه افزایش یافت و به سطح 26 هزار 450 روپیه در هر10 گرم رسید.
به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از سایت بیزینس لاین، همچنین قیمت طلا برای تحویل در ماه ‌ژوئن نیز با 14 روپیه افزایش به 26 هزار و 610 در هر 10 گرم رسید.

تحلیلگران گروه بارکلیز می گویند، معامله گران محلی در هند بواسطه پیش بینی کاهش تعرفه، خرید را به تعویق انداخته بودند. از این رو باید منتظر افزایش تقاضا طلا در بازارهای طلای هند طی چند هفته آینده باشیم. آنها اضافه می کنند برای ایجاد یک تقاضای پایدار نه تنها کاهش در تعرفه نیاز است بلکه به یک سود کافی جهت جبران هزینه های قاچاق نیز نیاز است.

طبق نظر کارشناسان اقتصادی به نظر می رسد دولت هند در نظر دارد به جای تشویق برای واردات بیشتر طلا بازرگران بازار طلا را مجبور به استفاده از ذخایر طلای خود بکند این امر به کاهش کسری تراز جاری این کشور نیز کمک می کند. آرون جیتلی وزیر دارایی دولت فدرال هند می گوید در زمانی که بودجه فدرال را منتشر کرده است تخمین می زده است که نزدیک به 20 هزار تن ذخایر طلا در هند وجود دارد که نه دادو ستد می شود و نه جهت کسب درآمد نگهداری می شود.

بحث و نتیجه گیری:

از مطالب بالا می توان به سیاست برخی کشورهای تاثیرگذار دنیا، در اقتصاد طلا و ارز پی برد.

چین با ذخیره ارزی چهار هزار میلیارد دلاری خود بهیچ وجه قصد ندارد ارزش دلار را کاهش دهد و پیوسته سیاست تثبیت ارزش دلار و حتی در برخی موارد افزایش ارزش دلار در مقابل ارزهای دیگر را دنبال می کند. این کشور با این کار اجازه نمی دهد قدرت صادراتی امریکا افزایش یابد. همچنین سعی می کند ارزش طلا در دنیا را نیز ثابت نگهداشته تا بعنوان یکی از کشورهای با ذخیره طلای بالا و مطرح از دارایی خود حفاظت نماید چه این مهم رفتار بسیار پیچیده ای را در نظام اقتصاد بین الملل می طلبد. همچنین افزایش ذخایر طلای چین با سیاست طرح یوان بعنوان یکی از پایه های معاملاتی تجاری در سطح بین الملل همخوانی داشته و از اهداف استراتژیک چین می باشد.

روسیه به نوبه خود نگران برهم خوردن بیش از پیش موقعیت نظامی بویژه وضعیت ژنوپولوتیک خود در دریای سیاه می باشد. این کشور تلاش دارد به جهان بفهماند دوران جنگ سرد پایان یافته و با ارائه سه راهکار، تضمین امنیتی به اروپا، تضمین تامین انرژی و در نهایت تضمین سرمایه گذاری در کشورهای ضعیف اروپایی، خود را به اتحادیه اروپا تا حد یک عضو بقبولاند. بدین ترتیب وجود چیزی بعنوان کشورهای عضو سازمان آتلانتیک شمالی(ناتو)، هویت و ضرورت خود را از دست می دهد. چیزی که نظام اقتصاد میلیتاریستی بشدت با آن مقابله کرده و با تحریک کشورهایی چون اوکراین، گرجستان و ... سعی در ایجاد جنگ سردی جدید دارد. روسیه نیز به نوبه خود با خرید انبوه طلا در سالهای گذشته وضعیت موجود را پیش بینی کرده است.

حال این سوال پیش می آید این وضعیت در خصوص همسایه شمالی ما تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

عدم توانایی اروپا برای حل مشکلات اتحادیه مثل موضوعات اجتماعی: یوگسلاوی سابق، موضوعات اقتصادی؛ یونان و اسپانیا، موضوعات پولی(یورو)، موضوعات بین المللی چون افغانستان، لیبی، مصر، داعش و ...

اروپا را از نظر سیاسی و اقتصادی به امریکا و انگلیس و از نظر اقتصادی به چین، آسیای شرقی و قطب های اقتصادی نوظهوری چون برزیل وابسته می کند. بدیهی است اروپا تحت شرایط موجود به حفظ و افزایش ذخایر طلای خود روی می آورد. در مقابل کشورهایی شامل انگلیس، استرالیا و کانادا با رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی ذخایر طلای خود را کاهش خواهند داد.

سیاست هند مبنی بر افزایش تعرفۀ واردات طلا که منجر به بالا رفتن تقاضای داخلی و در نتیجه افزایش قیمت طلا و به تبع آن افزایش قاچاق طلا شده، نمی تواند در دراز مدت ادامه پیدا کند. به زودی سیاستمداران و کارگزاران اقتصادی هند راه دیگر در پیش می گیرند.

ایران نیز به نوبه خود می بایست در سیاست جایگزینی ارز یورو در مبادلات تجاری بجای دلار دقت بیشتری می کرد، بعبارتی در شرایط ضرورت این جایگزینی می باید با طلا صورت می گرفت.

پیشنهاد:

حال باید بپرسیم ایران در چه شرایطی قرار گرفته و می باید چه اقداماتی برای آینده اقتصاد خود انجام دهد؟

وضعیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و حتی مرزهای خاورمیانه بسرعت در حال تغییر است. بحران فزاینده در کشورهای همجوار ما لانه کرده و امکان دارد این بحران به کشورهایی نظیر اردن، عربستان، قطر، بحرین و امارات متحده عربی نیز سرایت کند.در صورت شکست داعش در عراق و سوریه و پذیرش اسد از سوی دول غربی و مخالفین در مذاکراتی که برای آیندۀ سوریه تصمیم می گیرد احتمال انتقال بحران به کشورهای عربی فوق اشاره بسیار افزایش خواهد یافت. اقدامات ایران در جلوگیری، کنترل و مهار بحران به سمت اردن و لبنان نقش حیاتی خواهد داشت.

ایران با داشتن کاریزمای تاریخی و نیز قدرت تاثیرگذاری تمدنی خود در منطقه در حال حاضر شرایط حضور موثر و انبساطی پیچیده ای را کسب کرده است. امروزه بی شک در برهه تاریخی حساس، تعیین کننده و غیر قابل انکاری قرار گرفته ایم. پاکستان روی نخ باریک ثبات قدم برمی دارد. غرب می داند ایران دیرک ثبات خاورمیانه است و باز می داند نسیم در ایران، طوفان در خاورمیانه است. کشورهای غربی از یک سو نگران وضعیت کشور اسرائیل و از سوی دیگر نگران کاهش حضور و موقعیت سنتی خود در کشورهای خاورمیانه می باشند. در صورت عدم دستیابی به یک توافق جامع با ایران این بحران می رود تا از کنترل همگان خارج شده و سریعا به دیگر کشورهای شمال افریقا و نهایتا جنوب اروپا سرایت کند.

همچنین دنیای غرب تردید جدی دارد در صورت دستیابی به یک توافق جامع با ایران، ایران به این توافق پایبند باشد. این بی اعتمادی باعث بروز رفتارهای متضاد غرب نسبت به ایران شده و این را از دینامیسم فعال و غیرقابل پیش بینی نظام سیاسی و پرتحرک ایران برآورد کرده است. حال ایران می باید از شرایط حاکم و تحدیدات بین المللی و منطقه ای حداکثر بهره برداری را کرده و آن را به فرصتهای بی نظیر در کسب یک اقتصاد نیرومند تبدیل نماید.

پیشنهاد می شود ایران از استراتژی و تاکتیک های ذیل موقعیت خود را بهبود دهد:

1- تورم 25% در کالاهایی نظیر غذا و دارو در روسیه آن را به یک هدف تجاری مهم تبدیل می کند دولت باید به سرعت مقررات، شرایط و تسهیلات لازم برای تجار ایرانی در تامین نیازهای کشور روسیه را مهیا کرده و این فرصت را از کشورهای نظیر ترکیه که در بهره برداری از شرایط و بحران های منطقه- ای استعداد کم نظیر دارد بگیرد. دیگر اینکه تلاش کند در صورت تحقق ایجاد موازنه ی مثبت تجاری به نفع ایران، این کسری را با دریافت طلا از روسیه جبران کند.

2- مبالغ قابل ملاحظه ای از درآمدهای نفتی ایران در چین بلوکه شده که ایران می طلبد در شرایط سست شدن تحریم در لابی با عناصر تاثیرگزار حکومت و حزب کمونیست چین طلب خود را به آرامی به طلا تبدیل کرده و به کشور انتقال دهد.

3- تشویق آحاد مردم به خرید طلا و نگهداری آن و نیز ایجاد تسهیلات لازم در مبادلات گمرکی برای ورود طلا (کاهش عوارض گمرکی به حداکثر 1% )، بهبود سطح امنیتی خریداران طلا، ایجاد زیرساختهای بانکی برای ورود به مبادلات طلای کاغذی، طلای سمبلیک و طلای ابر سمبلیک از دیگر اقدامات تاثیرگذار در رسیدن به این هدف است.(دلایل این امر را قبلا مورد بررسی قرار دادیم: به مردم یاد دهیم اگر ثروتی دارند و می خواهند از آن حفاظت و در زمانهای سخت چون جنگ، تحریم و ... از آن استفاده نموده و کمتر دچار مشکل شوند طلا بخرند، همچنن خرید طلا توسط مردم عرضه مازاد تجاری را کاهش داده مانع انباشته شده ذخایر ارز خارجی خواهد شد.

4- استفاده از ظرفیتهای کشورهای همجوار نظیر ترکیه، امارات متحده عربی و عمان برای خرید و انتقال شمش طلای خریداری شده از کشورهایی نظیر چین، هند، کره جنوبی، روسیه و آفریقای جنوبی، توسط تجار توانمند کشور با ارائه تسهیلات ویژه به این تجاربرای ورود به این عرصه.

5- وضعیت هند و فرصت پیش آمده نمی تواند زمان زیاد طول بکشد. ایران می باید از این فرصت استفاده کند.

6- ارائه امتیارات ویژه به سرمایه گذاران خارجی که سرمایه گذاری خود را بصورت طلا وارد کشور کنند. مثلا(تضمین 1% سود بیشتر سرمایه گذاری)

7- ارائه تسهیلات و وام به صاحبان طلا، که طلای خود را در بانکها نگهداری می کنند برای هدایت سرمایه در مسیر تولید.

8- بخشودگی مالیاتی و هزینه های نگهداری طلا به سرمایه دارانی که طلای خود را در بانکها نگهداری می کنند.( بطور مثال، پنج سال بخشودگی مالیاتی و پنج سال تعیین مالیات حداقل)

در پایان همانطور که اشاره شد وجود ذخایر طلای یک کشور ارتباط مستقیمی با قدرت چانه زنی آن کشور در روابط سیاسی و تجاری با کشورهای دیگر دارد. این ذخایر همچنین می تواند معیاری برای استقلال آن کشور مورد ارزیابی قرار گیرد.کارشناسان در برآورد قدرت ملی یک کشور به ارزیابی قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی آن کشور می پردازند. میزان ذخایر طلا، یکی از شاخص هایی است که در افزایش قدرت سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی نقش بازی می کند.

سی و شش سال است که از انقلاب اسلامی عزیزمان می گذرد، وقت آنست که به دور از سیاست زدگی و شعار به تدوین دقیق تر استراتژیهای پولی، مالی، اقتصادی، مالیاتی و توسعه صنعتی بپردازیم.

امید است با ارائه مطالب گردآوری شده ی بالا و تحلیل آن قدمی کوچک در ارائه یک راهکار عملی به کارگزاران حکومتی برداشته باشم.