ایران اکونومیست - جشنواره فیلم فجر در طی سال های برگزاری خود همواره پذیرای آثاری از سینمای دفاع مقدس به عنوان تنها گونه سینمایی متعلق به هنر هفتم ایران بوده است.
این گونه یا ژانر سینمایی پس از گذشت دو دهه از عمر خود و از اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 هجری شمسی با جریان سازی در بین کشورهای منطقه توانست سبک جدیدی از فعالیت سینمایی به نام «سینمای مقاومت» را در شکل بین المللی رقم بزند.
به نظر می رسد طی سالیان اخیر تولید و حضور آثار سینمای دفاع مقدس در بزرگترین رخداد سینمایی ایران و منطقه از نظر کمی کاهش پیدا کرده اما طرفداران سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر هنوز هم آثار درخشان سال های گذشته را فراموش نکرده اند.
سینمای ایران در بستر خود به واسطه گونه سینمای دفاع مقدس هنرمندان فراوانی را به جامعه هنر هفتم کشور معرفی کرده است که بسیاری از آنها حتی امروز در عرصه های جهانی نیز نامی شناخته شده دارند.
زنده یاد رسول ملاقلی پور، ابراهیم حاتمی کیا، احمدرضا درویش، جمال شورجه، عباس رافعی و حبیب الله بهمنی تنها تعدادی از نام های بزرگ سینمای ایران در عرصه سینمای دفاع مقدس هستند که علاوه بر فتح بلندترین قله های سینمایی در داخل کشور در رخدادهای بین المللی نیز توانسته اند نام سینمای ایران را هم شان بزرگی و اعتبار آن به درخشش و تلالو درآورند.
با اینحال امروز هم شاهد حضور سینماگران جوانی هستیم که به سراغ سینمای دفاع مقدس و موضوعات آن می روند.
سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر مطابق انتظار از این دست آثار بی بهره نبوده و نکته جالب آنکه از بین شش اثر سینمایی در حوزه دفاع مقدس دو فیلم متعلق به هنرمندانی است که نخستین فیلم سینمایی خود را در مقام کارگردانی تولید کرده اند.
تاکنون دو فیلم از شش فیلم دفاع مقدسی حاضر در این رخداد اکران شده است و مابقی فیلم ها نیز طی هفت شب باقی مانده به نمایش در خواهند آمد.
در ادامه این گزارش تلاش شده تا نگاهی به این فیلم ها در حد معرفی داستان آنها داشته باشیم تا با فضای این آثار و نگاه هنرمندان به سینمای دفاع مقدس بیشتر آشنا شویم.
** «تا آمدن احمد» دومین تجربه دفاع مقدسی صادق دقیقی
صادق صادق دقیقی در دومین تجربه سینمایی خود مطابق اولین گامش باز هم سراغ سینمای دفاع مقدس رفته است و این بار با تولید فیلم «تا آمدن احمد» در بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر این دوره حاضر شده است.
وی که در نخستین تجربه خود نیز فیلم موفق و البته متفاوت «بزرگ مرد کوچک» را جلوی دوربین برده بود در دومین تجربه خود به نام «تا آمدن احمد» دست به روایت داستان زندگی یکی از رزمندگان دفاع مقدس زده است که قرار بوده روز عروسی خواهرش به جزیره خارک برگردد اما همین داستان به ظاهر ساده به محمل و بستر وقوع اتفاقات متعددی برای آن رزمنده بدل می شود.
مهدی فقیه، افسر اسدی ، پرهام دلدار و بهرام ابراهیمی گروه بازیگران این فیلم سینمایی را تشکیل می دهند.
** آسمان صاف برج میلاد میزبان «تگرگ و آسمان»
رضا کرمی در ششمین تجربه سینمایی خود بعد از فیلم های «آدمکش»، «تب»، «انعکاس»، «هزاران زن مثل من» و «عشق + 2» فیلم «تگرگ و آفتاب» را در حوزه سینمای دفاع مقدس جلوی دوربین برده است و نکته جالب آنکه این کارگردان که از سال 1388 از سینما دور بوده بعد از پنج تجربه در حوزه سینمای اجتماعی به سراغ گونه سینمایی دفاع مقدس رفته است.
رضا کریمی که با «تگرگ و آفتاب» در بخش سودای سیمرغ سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرده است این فیلم را در سومین روز جشنواره (سه شنبه 14 بهمن ماه) در کاخ جشنواره اکران کرد.
«تگرگ و آفتاب» با وجود آنکه از بازیگران متعدد و شناخته شده ای چون پریوش نظریه، جواد عزتی، اصغر همت، پیام دهکری، پردیس احمدیه، مهران احمدی و سحر قریشی بهره گرفته اما نتوانسته نظر اهالی سینما، خبرنگاران و منتقدان را به خود جلب کند بطوریکه بخشی از مخاطبان این اثر سینمایی در میانه نمایش فیلم سالن را ترک کردند.
کریمی در این فیلم داستان رزمنده ای به نام «یحیی» را روایت می کند که برای سپری کردن مرخصی چند روزه ای به شهر می آید و ناخودآگاه و بر حسب اتفاقی درگیر ماجرایی می شود.
با وجود داستان متفاوت این فیلم در حوزه آثار دفاع مقدسی، کارگردان در روایت داستان موفق نبوده است.
** «حکایت عاشقی»، عاشقانه ای برای حلبچه
احمدرمضان زاده در نخستین تجربه بلند سینمایی خود فیلم «حکایت عاشقی» را با محور داستان ها و اتفاقات بمباران شیمایی حلبچه و با حضور بازیگرانی چون بهرام رادان، شیلان رحمانی و قطب الدین صادقی برای مخاطبان روایت کرده است.
این فیلم که دومین روز جشنواره فیلم فجر در روز دوشنبه (13 بهمن ماه) در سالن سینمایی برج میلاد اکران شده بود، روایت کننده عشق و علاقه یک خبرنگار برای پیگیری کارهای تعدادی از بازماندگان بمباران شیمیایی حلبچه است.
این فیلم با وجود آنکه نخستین فیلم بلند رمضان زاده بود اما به دلیل آنکه وی در سال 1373 با فیلم نیمه بلند «بشیر» در این رخداد سینمایی حضور داشت بنا به خواسته دست اندرکاران جشنواره سی و سوم در بخش سودای سیمرغ حضور پیدا کرده است.
** روایت حمله طالبان به کنسولگری ایران در «مزار شریف»
عبدالحسین برزیده فیلمساز گزیده کار سینمای ایران در چهارمین اثر سینمایی خود بعد از فیلم های «روایت سه گانه»، «پرواز خاموش» و «دکل»، بعد از 11 سال داستانی واقعی به نام «مزار شریف» را ساخته است.
فیلم «مزار شریف» موضوعش در باره جنگ تحمیلی نیست بلکه به روایت داستان حقیقی به شهادت رسیدن هشت نفر از دیپلمات های ایرانی که در 17 مرداد 1377 رخ داد می پردازد.
نکته جالب آنکه این اثر سینمایی از زبان «الله مدد شاهسوند» تنها بازمانده این حادثه و سفر 15 کیلومتری او با پای پیاده به سمت ایران روایت می شود.
در این فیلم بازیگرانی چون حسین یاری، مهتاب کرامتی و مسعود رایگان حضور دارند.
** روایتی ضد جنگ در «بدون مرز»
امیرحسین عسگری با انتخاب یک قهرمان نوجوان در روایت اثرش سعی کرده در فیلم «بدون مرز» نگاهی ضد جنگ داشته باشد.
داستان «بدون مرز» قصه پسری را روایت می کند که هر روز برای ماهیگیری به کشتی به گل نشسته ای در نقطه صفر مرزی پا می گذارد و آنجا را به محلی برای آرامش خود تبدیل کرده ، اما حضور غریبه ای این آرامش را به هم می زند.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که «بدون مرز» پیش از اکران در جشنواره فیلم فجر در جشنواره فیلم توکیو و جشنواره فیلم های آسیا حضور داشته و جایزه بهترین فیلم جشنواره توکیو را نیز از آن خود کرده و همین موفقیت های بین المللی باعث شده تا عطش هنرمندان و خبرنگاران برای دیدن این فیلم بیشتر شود.
** «ماهی سیاه کوچولو»
«ماهی سیاه کوچولو» نیز نخستین فیلم سینمایی مجید اسماعیلی فیلمساز جوان کشور است که در بخش نگاه نو (کارگردانان فیلم اولی) جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرده است.
در خلاصه «ماهی سیه کوچولو» آمده است: اگر ناگهان پرنده ها به پرواز درآمدند، یعنی دشمن پشت بوته هاست اما اگر پرنده ای پرید شاید پی دانه ای می رود. جنگجویان خطاکار تنها به پیروزی فکر می کنند..
برای آن دست از دوستداران سینمای دفاع مقدس و البته علاقه مندان سینما به این نکته هم اشاره کنیم که سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر در بهمن سال گذشته (1392) میزبان فیلم هایی چون «میهمان داریم»، «چ»، «دلتنگی های عاشقانه»، «معراجی ها»، «رنج و سرمستی»، «خانه ای کنار ابرها»، «عاشق ها ایستاده می میرند»، «پنجاه قدم آخر» و «شیار 143» در گونه آثار متعلق به سینمای دفاع مقدس بود که البته فیلم های درخشان جشنواره سال گذشته را نیز می توان در بین همین آثار رصد کرد.
سی و سومین جشنواره فیلم فجر که از 12 بهمن آغاز شده تا 22 ماه جاری در تهران دایر است.
از: امین خرمی
