ایران اکونومیست - قدر زر زرگر شناسد قدرگوهر گوهری، شناخت گنج های نهفته معنوی ومادی ازعهده هرکسی برنمی آید، نگاه ویژه مقام عظمای ولایت به توسعه سواحل مکران وپیگیری مستقیم طرحهای توسعه و پیشرفت این منطقه زرخیز از سوی رییس جمهوری، نوید دهنده گنجی بزرگ و نهفته در سواحل و دریای زیبای مکران است.
جنوب خاور ایران یا استان پهناور و استراتژیک سیستان و بلوچستان در شمال دریای مکران و باختر کشورهای افغانستان و پاکستان قرار گرفته است.
سیستان وبلوچستان از دیر باز خاستگاه کهن ترین نمادهای فرهنگ ایرانی بوده، به طوری که آثار این تمدن و فرهنگ با نزدیک به 10 هزار سال قدمت درسراسر این سرزمین نمایان است.
شهر سوخته، قبرستان اسپیدژ، قبرستان کشیک و دهها اثر باستانی و تاریخی گوشه ای از این عظمت تمدنی و فرهنگ ایران بزرگ است.
جنوب خاور ایران سرزمین اسطوره ها، حماسه ها، کانون گردهمایی شهرنشینی و پل پیوند آسیای باختری با هند و چین و گذرگاه کاروان های بزرگ بازرگانی از جمله راههای زمینی و دریایی جاده ابریشم بوده است.
سواحل مکران سیستان و بلوچستان نیز از اهمیتی بالا و استراتژیک برخوردار است، زیرا قرار گرفتن این منطقه در آغاز راه های زمینی از روزگاران کهن جایگاه سیاسی و نظامی ویژه ای را به دست آورده است.
جنوب خاور ایران برخلاف پندارهای ساده انگارانه و گاه غیر عادلانه مبتنی بر وجود برتری های کم جنبش اقتصادی رها شده فرهنگی و دوری ازکانون پرکار تصمیم گیری ازآماده ترین مناطق کشور در زمینه داشته های یاد شده است،به طوری که دارای کارکردهای بسیار ژئوپولیتیک از جمله توانایی های سیاسی، اقتصادی، امنیتی راهبری و پیوندی است.
همه توانایی های این منطقه برگ برنده ای در دست نظام جمهوری اسلامی برای پرش از بازدارنده های توسعه یافتگی و گام نهادن در جاده های چشم انداز توسعه است.
سواحل مکران در جنوب خاور ایران، به دلیل موقعیت و ویژگی های استراتژیک آن از منظر ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی دارای اهمیت فراوانی است.
دسترسی به منابع غنی انرژی، تسلط بر مهمترین مسیر انتقال انرژی و کالا در سطح جهان، موقعیت استراتژیک برای دسترسی کشورهای محصور در خشکی در آسیای مرکزی، قفقاز و افغانستان به آبهای آزاد، قابلیت مناسب سواحل مکران برای ایجاد بندرگاها و ترمینال های وسیع تجاری و تبدیل آن به کانون ورود و خروج کالا از طریق محورهای شمالی جنوبی، محور شرقی جنوبی و محور جنوبی غربی بین چابهار و آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و اروپا، قابلیت های بسیار مناسب توریستی آن برای تبدیل شدن به یک پایگاه توریستی زمستانی و امکان ایجاد پایگاههای نظامی درسواحل مکران و گسترش قدرت مانور ایران در آبهای فرا ملی بخشی از این قابلیت ها است که متاسفانه تاکنون مورد غفلت قرار گرفته است.
بدون تردیدتوسعه وعمران سواحل مکران برای جمهوری اسلامی ایران دارای منافع استراتژیک متعدد و مهمی از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی است، زیرا بارور کردن قابلیت های این سواحل مهم منجر به افزایش وزن و منزلت ژئوپلیتیکی ایران در سطح منطقه و حتی جهان می شود.
خوشبختانه موضوع اهمیت سواحل مکران تقریبا ازیک دهه قبل مورد توجه و تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی قرارگرفته بطوریکه معظم له درسفر سال 81 به سیستان وبلوچستان بر توجه ویژه به توسعه و پیشرفت این منطقه تاکید کردند و هم اینک در دولت یازدهم این مهم با توجه به رقابت های منطقه ای قدرت های بزرگ اهمیت مضاعف یافته است.
رییس کمیته علوم جغرافیایی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری و استاد دانشگاه تربیت مدرس تهران در سفر به زاهدان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با مهم برشمردن سواحل مکران ، گفت: آینده ایران اسلامی با وضعیت جنوب شرقی کشور پیوند خورده است.
محمدرضا حافظ نیا با بیان اینکه فرمایشات اخیر رهبر معظم انقلاب در زمینه سواحل مکران دارای یک توجیه قوی و تخصصی است،افزود:سرنوشت ارتباط سیستم ملی ایران با سیستم جهانی درآینده در ساحل جنوب شرق کشور تامین می شود از این رو کشور هیچ گریزی ندارد تا سیستم های ارتباطی و اتصالی خود را از طریق این مسیر با دنیا برقرار کند.
وی گفت: حیات ملی در گرو کارکردهای سواحل مکران است زیرا اقتصاد هایی در آینده موفق خواهند بود که با دریاهای آزاد پیوند بخورند.
رییس کمیته علوم جغرافیایی وزارت علوم با بیان اینکه حیات ملی کشور وابسته به سواحل مکران است،افزود: سیستم های دریایی موجود کشور اعم از دریای خزر وخلیج فارس محدود هستند از این رو تنها سواحل مکران به دلیل راه یابی به دریای آزاد می تواند برای کشور آورده تضمینی و قابل توجه ای به همراه داشته باشد.
حافظ نیا ادامه داد: ایران برای داشتن اقتصاد پایدار گریزی ندارد جز اینکه ساختار فضایی و ملی خود را با سواحل عمان و اقیانوس هند پیوند زند زیرا این منطقه سطح تماس و شکل دهی سیستم بین قاره ای و یک کریدور بزرگ توسعه درون ملی است.
وی گفت: از طرفی، منابع آب ایران دچار مشکل است و تنها منبع پایدار ایران علاوه بر مدیریت بهینه منابع داخلی، آب دریای عمان است که در این زمینه باید یک سایت بزرگ تولید آب و تزریق برای ملی در این منطقه تعریف شود.
وی بیان کرد: سواحل مکران سیستان و بلوچستان دارای قابلیت های بسیاری است که از آن جمله می توان به حوزه نیروی دریایی اشاره کرد که در این زمینه ایران می تواند با سرمایه گذاری در حوزه دریایی این منطقه در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد.
محقق وپژوهشگر ایران شناس سیستان و بلوچستان نیز درباره اهمیت سواحل مکران گفت: محور شرق ایران جایگاه پیوندی دارد و سواحل مکران با آمادگی های بالقوه بسیار به ویژه در زمینه های بازرگانی و ترانزیت محل این دگرگونی ها است.
ایرج افشار سیستانی افزود: جمهوری اسلامی ایران می تواند با نگرش به بررسی های ژئوپولولیتیک و ژئو اکونومیک این منطقه، در پرتو چشم اندازی آینده نگر جایگاه خود را برای پیوند شمال -جنوب و خاور- باختر در نظام نوین جهان برپا و و ارزش جایگاه استراتژیک خود را پیشرفت بخشد و از رهگذر این داد و ستد های بزرگ، توانایی های تازه برای انباشت سرمایه ها به عنوان موتور گسترش در کشور و جنوب خاور ایران ایجاد کند.
وی تصریح کرد: بیرون رفتن جنوب خاور ایران از گوشه گیری جغرافیایی و جهانی شدن این منطقه می تواند کمک قابل توجه ای به اقتصاد ایران کند.
وی گفت: علاوه بر قابلیت های اقتصادی منطقه، در شرایط امروز که خلیج فارس تنها راه پیوندی ایران با جهان بیرون است و ایران از راه خلیج فارس و تنگنای تنگه هرمز با سیستم جهانی پیوند می خورد و تنگه هرمز به عنوان سازه های توان برای ایران به شمار نمی رود بلکه سازه های توانایی ملی ایران است زیرا ایران وابسته ترین کشور منطقه به تنگه هرمز است بنابراین در شرایط بروز محاصره دریایی و تهدید امنیت تنگه هرمز ایران به شدت آسیب پذیر خواهد بود.
وی ادامه داد: در این راستا کرانه های جنوب خاور ایران توانایی در خوری برای بیرون رفت از تنگنای پیوندی دریایی دارد و از سوی دیگر ایران به دلایل گوناگون با تهدیدهای بسیار روبه رو است بنابراین کرانه های دریای مکران منطقه ای امن تر برای بیرون شدن نسبی ایران از تهدیدهای موجود و تهدیدهای آینده است.
استاندار سیستان و بلوچستان نیز گفت: نگاه عمیق و توجه و عنایت رهبر معظم انقلاب و رییس جمهوری به سواحل مکران و این استان زمینه ساز شکوفایی توانمندیها و متحول کردن منطقه جنوب شرق کشور و نوید دهنده آینده بسیار درخشانی است.
علی اوسط هاشمی افزود: اجرای طرحهای متعدد از جمله راه آهن چابهار - زاهدان - مشهد، گازرسانی، ایجاد مجتمع های پتروشیمی و دهها طرح بزرگ و کوچک دیگر سرآغاز حرکتی بزرگ در این منطقه است.
وی تصریح کرد: بهره برداری از توانمندیها و ظرفیت های گسترده و کلان سواحل مکران نه تنها سیستان و بلوچستان بلکه بسیاری از مناطق همجوار، جنوب شرق کشور و سایر استانها را متحول خواهد کرد.
منبع: ایرنا
