بورس در مرز سد سوم

روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت حدود 300 واحدی معادل 41/0درصد به 71 هزار و 822 واحد رسید و به این ترتیب هفتمین روز کاهشی شاخص به ثبت رسید. این در حالی است که در طرف مقابل نیز شاخص در حال شکستن همه مقاومت‌هایی است که پیش از این پیش‌بینی شده بود.
 تحلیلگران تکنیکال پیش از این اعلام کرده بودند که مقاومت‌های 72 هزار و 600، 72 هزار و 100، 71 هزار و 800 و 70 هزار و 500 مقاومت‌های شاخص در کوتاه‌مدت محسوب می‌شوند که به گزارش «دنیای اقتصاد» در نزدیکی شکست سومین مقاومت بازار هستیم و بورس به‌صورت پی در پی مقاومت‌های خود را از دست داده است. این در حالی است که روز گذشته در نبود معاملات بلوکی در بازار، افت شدید حجم و ارزش معاملات را نیز نسبت به ماه قبل شاهد بودیم. به‌طوری‌که شاهد معامله 324 میلیون و 168 هزار سهم و حق تقدم به ارزش 908 میلیارد و 112 میلیون ریال بودیم. پس از انتشار اخباری مبنی بر راه‌اندازی بازار برتر در مورد 30 شرکت بورسی، این بار شرکت بورس مصمم شده است تغییراتی را در مورد حجم مبنا و دامنه نوسان اعمال کند.
 تصمیماتی که به‌رغم انتشار آن، هنوز نشانه‌هایی دال بر اجرایی شدن آنها مشاهده نمی‌شود. بر این اساس بازار همچنان در فضای خالی از نقدینگی، به سیر نزولی خود ادامه می‌دهد.  از سوی دیگر برای هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه، مدت ها است که دولتمردان بر کاهش نرخ سود بانکی تاکید می‌کنند، با این حال به رغم قرار گرفتن این مساله در دستور کار شورای پول و اعتبار، کارشناسان از احتمال موکول شدن کاهش نرخ سود سپرده‌ها به ابتدای سال آینده یعنی همزمان با کاهش تورم میانگین به زیر 20 درصد سخن می‌رانند.
در عرصه سیاست خارجی به نظر می‌رسد اخبار منتشرشده فاقد جذابیت‌های لازم برای بازار سرمایه است، به‌طوری که باوجود سیگنال‌های مثبت از مذاکرات مفید ایران و آمریکا و گزارش مناسب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بورس تهران فارغ از این اخبار اولین روز کاری خود را در هفته جاری  با روندی منفی آغاز کرد.
  معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری کارگزاری بانک اقتصاد نوین در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، به نگرانی سرمایه‌گذاران از رکود موجود بازار در هفته‌های اخیر اشاره کرد که به‌رغم این مساله بررسی وضعیت بورس در ماه‌های اخیر نشان‌دهنده توقف روند نزولی شاخص است.
وی از وجود متغیرهای متعدد تاثیر‌گذار و پیچیدگی‌های موجود به‌عنوان عواملی یاد کرد که پیش‌بینی روند بازار را با دشواری‌های عمده همراه کرده است. ارشاد کوششی بر این‌اساس از مذاکرات هسته‌ای و بحران‌های موجود در خاورمیانه به عنوان مهم‌ترین‌ عوامل سیاسی تاثیرگذار بر بازار یاد کرد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر اتخاذ سیاست‌های ضد تورمی دولت، ارائه بسته ضد‌رکود، دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر خروج بنگاهداری بانک‌ها، احتمال کاهش نرخ سود بانکی و نیز احتمال اخذ مجوز افزایش قیمت در برخی صنایع نیز مواردی هستند که بعضا در تناقض با یکدیگر بوده و باید اثرگذاری هریک از آنها را با توجه به نحوه اجرای آنها در عمل مشاهده کرد. مدیر صندوق سرمایه‌گذاری بانک اقتصاد نوین در این میان بازدهی بالای بورس را در سال‌های 91 و 92، مورد اشاره قرار داد که به‌موجب آن سرمایه‌گذاران نباید انتظارات فراتر از واقع از بازار سرمایه داشته باشند.
بر این اساس وی پیش‌بینی کرد که به نظر نمی‌رسد در نیمه دوم سال نیز شاهد بازدهی فوق‌العاده‌ای باشیم و احتمالا نوسانات بیشتری را با شیب ملایم صعودی شاهد خواهیم بود.
در این راستا کوششی خواستار توجه فعالان بازار سرمایه به این نکته شد که رکود موجود که در حال حاضر حالت فرسایشی به خود گرفته در سایر بازار‌ها هم وجود دارد و حتی می‌توان گفت در فصل تابستان وضعیت بازار سهام نسبت به سایر بازارها از جمله مسکن، طلا و ارز مناسب‌تر بوده و به نظر می‌رسد سیاست‌های دولت نیز در نهایت در جهت ایجاد رونق نسبی در این بازار باشد. وی تصریح کرد: در این میان توجه تیم اقتصادی دولت باید بر تمرکز و همخوانی سیاست‌های اقتصادی باشد. امری که بعضا به‌صورت معکوس به فعالان اقتصادی مخابره شده است.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری کارگزاری بانک اقتصاد نوین که اجرایی شدن دستورالعمل ارائه شده بانک مرکزی مبنی بر خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری و لزوم فروش سرمایه‌گذاری‌های مرتبط را در شرایط فعلی امکان‌پذیر نمی‌داند، از این دستورالعمل از جمله مواردی نام برد که از اعتبار تصمیم‌گیرندگان آن کاسته و تنها سرمایه‌گذاران و فعالان بازار را با سردرگمی مواجه می‌کند. وی با اشاره به توفیق دولت در کنترل تورم در اولین سال فعالیت و ارائه بسته خروج از رکود، عنوان کرد: با توجه به اینکه در ماه‌های آینده تمرکز تیم اقتصادی دولت بر خروج از رکود خواهد بود؛ این مساله سبب گمانه‌زنی افزایش قیمت برای محصولات تولیدی صنایع شده و به احتمال زیاد با کاهش سود بانکی اثر‌گذاری آن را در ورود جریان نقدینگی به بازار شاهد خواهیم بود.
کوششی اضافه کرد: در این راستا و در شرایط فعلی تحلیل صنایع و پس از آن بررسی تاثیر افزایش نرخ محصولات بر صنایع هدف می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مفید باشد و به کاهش ریسک سیستماتیک پرتفوی بینجامد. وی به‌رغم رکود هفته‌های اخیر، روند فعلی بازار را حاکی از تداوم بازدهی گروه‌ها و شرکت‌های کوچکی ذکر کرد که در حال حاضر زیر ارزش ذاتی مورد معامله قرار گرفته‌اند.
 مدیر صندوق سرمایه‌گذاری بانک اقتصاد نوین این مورد را بیانگر ورود دوباره جریان نقدینگی به‌صورت اندک به بازار سرمایه دانست که به‌صورت هدفمند بر گروه خاصی از سهام متمرکز شده است و انتظار می‌رود در نیمه دوم سال به‌صورت منسجم‌تر و برای سهام شرکت‌های بزرگ‌تر نیز به وقوع بپیوندد.
وی که معتقد است قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر زیر ارزش ذاتی است، ادامه داد: اما صنایعی که پتانسیل اخذ مجوز افزایش نرخ را دارند از بیشترین شانس جهت اقبال سرمایه‌گذاران برخوردارند.
همچنین پیش‌بینی وضعیت صنایع ارزآور همچون پتروشیمی، فلزات اساسی و سنگ‌آهنی‌ها نیز با توجه به ثبات نرخ ارز به سایر عوامل بنیادی وابسته است.  
کوششی در مورد صنعت پتروشیمی، به برخورداری شرکت‌های حاضر در این گروه از طرح‌های توسعه یا تولید کمتر از ظرفیت اشاره کرد که در صورت توافقات بین‌المللی و کاهش تحریم‌ها بیشترین شانس را برای رشد دارند.
وی در ارزیابی از سنگ‌آهنی‌ها نیز گفت: شدت نزولی بودن قیمت سهام این شرکت‌ها در ماه‌های اخیر، سهام شرکت‌های سنگ‌آهنی را به کف‌های قیمتی رسانده است و به نظر می‌رسد در انتظار اخبار مثبت برای شروعی دوباره باشند.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری کارگزاری بانک اقتصاد نوین همچنین کم‌ریسک‌ترین صنایع در بازار را گروه فلزات اساسی نام برد که با توجه به ثبات قیمت دلار گروه‌هایی همچون سرب و روی قیمت‌های جهانی‌شان روندی صعودی به خود گرفته‌است. وی ادامه داد: از سوی دیگر باتوجه به سیاست‌های انقباضی پولی و نیز معوقات بالای بانکی، سرمایه‌گذاری شرکت‌های گروه بانکی هنوز دارای ریسک‌های مرتبط است، هرچند اصلاح قیمتی سهام آنها تا حد زیادی به وقوع پیوسته است.
کوششی در این میان از محتوای مورد نظر جهت راه‌اندازی تابلوی بازار برتر به‌عنوان عاملی یاد کرد که می‌تواند به بهبود کارآیی بازار کمک کند و به لحاظ روانی در کوتاه‌مدت به فعالان بازار انگیزه دوباره‌ای دهد.
وی با این حال راه‌اندازی این تابلو را به لحاظ عملی بعید دانست که تاثیر چندانی بر رشد شاخص داشته باشد.
او معتقد است که در دوره‌های رکود سازمان بورس و نهادهای اجرایی بازار سرمایه بهترین فرصت را در اختیار دارند تا به اصلاح نقاط ضعف و نیز بهبود رویه‌های گذشته بپردازند.
مدیر صندوق سرمایه‌گذاری بانک اقتصاد نوین ادامه داد: در این زمینه انتظار می‌رود در ابتدا نقاط ضعف موجود در طبقه‌بندی بازارهای فعلی و نیز محدودیت‌ها و شرایط بازارها اصلاح شود.
وی با اشاره به برخورداری بورس از دو بازار اول و دوم، توقف نماد برخی شرکت‌ها از جمله پالایش نفت اصفهان را یاد‌آور شد که در تابلوی اصلی بازار اول قرار دارند و ماه‌ها است به علت ابهامات موجود نمادشان متوقف است و این مورد و موارد مشابه خود از اعتبار دسته‌بندی شرکت‌ها در بورس می‌کاهد.
بر این اساس کوششی پیشنهاد داد که به جای افزودن تابلوی جدید، شرایط و محدودیت‌های موجود برای بازارها و تابلوهای فعلی تغییر کند و بورس در رتبه‌بندی شرکت‌ها در تابلوهای موجود دقت بیشتری را به‌کار بندد تا تاثیر بهتری در ساختار بازار داشته باشد.
وی در توضیح بیشتر گفت: برای مثال در صورتی که تصمیم بر حذف حجم مبنا، افزایش دامنه نوسان، کاهش روزهای توقف نماد و موارد مشابه که بر کارآیی عملیاتی و اطلاعاتی بازار می‌افزاید، وجود دارد، این موارد در شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول به‌کار گرفته شود و نه اینکه تابلوی جدید ایجاد شود. به عبارت دیگر به جای ایجاد تغییرات شکلی، محتوای ساختار فعلی تابلوهای بورس تغییر یابد.