به گزارش خبرنگار ما، سومین نمایشگاه بین المللی فرش دستباف ایران در حالی در حال برگزاری است که فعالان این صنعت از شرایط کسب و کار خود راضی نیستند.
به گفته آنها اقتصاد فرش دستباف چه در بخش تولید و چه در بخش صادرات با چالش کسادی مواجه بوده و این چالش می رود که حیات این صنعت را با خطر مواجه سازد.
به گفته این فعالان، در بخش تولید به خاطر افزایش نرخ تورم و رکود و کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان، فروش داخلی فرش بشدت کاهش یافته است که این امر تولید را نیز با کسادی و کاهش مشتری روبه رو کرده است.
به عبارت دیگر در حالی که هزینه های تولید فرش همراه با دشواری های تولید آن رو به افزایش است؛ مصرف کننده ایرانی شاید بیش از گذشته قدرت خرید خود را از دست داده و ترجیح می دهد به جای فرش دستباف ایرانی از فرش های ماشینی و انواع کفپوش های وارداتی بخصوص چینی که قیمت به مراتب پایین تری دارند، استفاده کند.
این گزارش می افزاید: بخش دوم معضل فرش به صادرات بازمی گردد. به گفته فعالان این صنعت، تحریم ها باعث از دست رفتن بخش بزرگی از بازارهای صادراتی فرش دستباف ایرانی شده است.
به عنوان مثال در یک قلم بازار آمریکا که تا پیش از تحریم ها 25 درصد فرش دستباف ایرانی را به خود جذب می کرد، اکنون از دست رفته است.
در همین حال بازارهای فرش ایران در اروپا در کشورهایی مانند آلمان و سوئیس نیز به دلیل مشکلات ناشی از تحریم مانند حمل و نقل و بخصوص انتقال ارز با چالش مواجه شده و تجار ایرانی براحتی نمی توانند از ظرفیت این بازارها استفاده کنند.البته به تمام این معضلات باید مسائل دیگری را نیز افزود.
کپی برداری ناجوانمردانه و ناشیانه چینی ها از نقشه های فرش دستباف ایران، ورود رقبای در حال قدرت گرفتن چون افغانستان به بازار فرش دستباف و سرانجام به روز نشدن فرآیند تولید و صادرات فرش مطابق با سلیقه های نوین جهان و جا ماندن آن در فضاهای قدیمی از جمله این معضلات است.
تولیدکنندگان و صادرکنندگان دانه درشت فرش دستباف که خبرنگار ما در محل نمایشگاه فرش با آنان گفت وگو کرد، جملگی از دولت خواستند که به داد فرش دستباف ایران برسد؛ زیرا حجم معضلات در این صنعت آن قدر زیاد است که اگر به دادش نرسید، سراغش را باید در کتاب های تاریخ گرفت.
مشکلات داخلی و خارجی
حمیدرضا کارگر، سرپرست مرکز ملی فرش ایران درباره وضع این روزهای فرش دستباف ایران به خبرنگار ما گفت: با وجود چالش های فراوان در صنعت فرش، فرش دستباف ایرانی همچنان بالاترین سهم و خوشنام ترین برند جهان است، اما مشخصا در سال های اخیر مشکلات این صنعت افزایش یافته است.
وی افزود: بخشی از این چالش ها به دلیل اتفاقات و فشارهای برون مرزی بوده و بخشی هم به دلیل برخی سوءمدیریت های داخلی.
وی درباره صادرات فرش دستباف افزود: به طور مشخص صادرات فرش دستباف ایران در چهار سال گذشته به آمریکا ممنوع شده است. این موضوع به معنای از دست رفتن یک چهارم بازار صادراتی ما بود؛ چون 25 درصد از فرش های تولیدی ما به آمریکا صادر می شد.
کارگر اضافه کرد: تحریم های عمومی که علیه کشور ایجاد شد باعث بالا رفتن بخشی از هزینه های صادرات مانند هزینه های حمل و نقل شد و همین امر باعث شد تا قیمت تمام شده فرش افزایش یافته و هزینه های صادرات رشد کند.
مقصر اصلی، قبلی ها هستند
در همین حال تنی چند از تجار و تولیدکنندگان دانه درشت فرش کشور از وضع جاری این صنعت گلایه ها داشتند.
داریوش سبحه یکی از فعالان حوزه فرش به خبرنگار ما گفت: کار ما در صنعت فرش طوری است که 100 درصد محصولات شرکت ما صادر می شود، اما در چند سال اخیر با مشکلات زیادی روبه رو شده ایم و صادراتمان با چالش مواجه شده است.
وی افزود: این شجاعت نیست که روبه روی همه جهان بایستیم و بگوییم که ما به شما نیازی نداریم. دنیای امروز دنیای روابط و تکنولوژی است.
وی اظهار کرد: اقدامات دولت یازدهم درخصوص دیپلماسی خارجی تاکنون بسیار خوب بوده و ما صادرکنندگان را به افزایش فعالیت امیدوار کرده است؛ اما متاسفانه دولت های قبلی هیچ کاری برای اقتصاد کشور نکردند و بیشتر فعالان اقتصادی این دولت ها را مقصر می دانند.
وی اضافه کرد: در هشت سال گذشته بخش بزرگی از تجار و تولیدکنندگان فرش از نظر اقتصادی آسیب دیدند. به عنوان مثال یک شرکت بازرگانی تنها به آمریکا صادرات داشته و اکنون به خاطر تحریم ها نمی تواند هیچ صادراتی داشته باشد. او چه کند؟
احد عظیم زاده، صادرکننده فرش دستباف نیز به خبرنگار ما گفت: صادرات فرش ایرانی نسبت به گذشته کاهش یافته، به طوری که قبلا دو برابر میزان فعلی صادرات داشتیم.
وی افزود: تحریم ها نقل و انتقال ارز را با دشواری مواجه کرده و هزینه ها را افزایش داده است؛ برخی از بازارها نیز به این ترتیب از دست رفته یا حضور ما در آن کمرنگ شده است.این وضعی بوده که تاکنون داشته ایم؛ اما اگر دیپلماسی دولت یازدهم برای رفع تحریم ها موثر واقع شود، می توان به بهبود وضع امیدوار بود.
علی مباشری، تولیدکننده فرش نیز با اشاره به وضع رکود تورمی موجود در اقتصاد کشور گفت: ورود فرش ها و کفپوش های خارجی، صنعت فرش ایران را تهدید می کند، زیرا مردم به خاطر قیمت ارزان، رو به مصرف آنها آورده و مشتری فرش دستباف کمتر و مختص افراد مرفه می شود.
وی تصریح کرد: فرش دستباف ایران اول باید مال ایرانی و خانه ایرانی باشد و ما این هنر ـ صنعت را اول باید در خانه های خودمان پاس بداریم؛ اما تورم و افزایش هزینه ها این امکان را محدود کرده است. از سوی دیگر وقتی مشتری کافی نباشد تولید نیز رونق و شکوفایی ندارد، بنابراین دولت باید برای تولید و صادرات فرش دستباف مشوق باشد و یارانه بدهد؛ چون با این وضع بسیاری از فعالان از این بازارخارج می شوند.
تهدید رقبای نوظهور
از سوی دیگر سیدغلامحسین ناهیدی، نایب رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستباف تهران درباره تهدید فرش دستباف ایرانی از سوی رقبای نوظهور به خبرنگار ما گفت: کشورهای چین، هند، ترکیه، منطقه تبت و پاکستان رقبای اصلی فرش دستباف ایرانی بوده و باعث شده اند تا فرش دستباف ایرانی کم ارزش شود.
وی افزود: هیچ شکی نیست که فرش ایرانی کیفیت بالایی دارد، اما زمانی که این کشورها قبل از بافت فرش، سفارشات طرح و مدل را از آنها دریافت می کنند و بعد به بافت آن می پردازند باعث می شود که کشورهای اروپایی و آمریکایی کمتر به فرش ایرانی توجه کنند.
وی تصریح کرد: البته هنوز هم صادرات فرش ایران به اروپا انجام می شود، اما مقدار آن بسیار کاهش یافته است.ناهیدی درباره وضع تولید و عرضه فرش دستباف در کشور گفت: اکنون تولید فرش در کشور بسیار مطلوب است، اما عرضه آن تعریف چندانی ندارد.
نایب رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرش دستباف تهران درباره خریداران خارجی فرش دستباف نیز تصریح کرد: در این نمایشگاه خریداران خارجی زیادی نمی بینیم، به این دلیل که شرایط برای ورود این افراد به کشور آسان نیست.
وی ادامه داد: حالا مقایسه کنید که کمتر از یک ماه دیگر نمایشگاه فرش در پاکستان برگزار می شود و برای ما دعوتنامه آمده، اگر قصد شرکت کردن در این نمایشگاه را دارید، اعلام کنید تا برایتان بلیت فرستاده شود. در شرایط حضور در این نمایشگاه ذکر شده که سه روز گردش و هتل رایگان در اختیار شرکت کنندگان قرار می دهند و این قوانین برای تجار خارجی هم در نظر گرفته شده است.
ناهیدی اضافه کرد: این موضوع نشان می دهد که آنها برای چرخیدن اقتصاد خود برای مشتریان خارجی هزینه می کنند که این اقدامات از سوی دولت ما انجام نمی شود.
وی اظهار کرد: اگر یک تاجر خارجی بخواهد در ایران حضور داشته باشد از لحظه ورود تا خروج از کشور با مشکل روبه روست. از هتل گرفته تا وسیله نقلیه ای که خود باید تهیه کند، اما در کشورهای دیگر این گونه نیست.
