محمد مهدی ناسوتی فرد، مدیر عامل کارگزاری بورس بهگزین، در گفتگو با اکوبورس از بالا بودن سود سپرده های بانکی به عنوان مهمترین عامل رکود بازار سخن گفت.
وی با اشاره به حاکم بودن رکود بر کل اقتصاد کشور عنوان کرد: رکودی که در کل سیستم کشور وجود داشت با یک وقفه زمانی وارد بازار سرمایه و دامن گیر شرکت های بورسی شده است.
دولت در رابطه با بودجه های عمرانی کشور به دلیل نبود منابع مالی، سیاست های انقباضی در پیش گرفته است. چرا که در این رابطه دولت دو انتخاب بیشتر نداشت: اول این که سیاست های غلط گذشته را در پیش گیرد و با چاپ پول و تزریق نقدینگی به بازار تورم را تشدید نماید و یا این که به قیمت دامن زده شدن به رکود، به کنترل تورم بپردازد.
ناسوتی فرد ادامه داد: در عین حال سود سپرده های بانکی به عنوان رقیب اصلی بازار سرمایه به شکل فزاینده ای بالا رفته است. در حال حاضر سپرده های کوتاه مدت با نرخ های 20 الی 22 درصد به راحتی از سوی بانک ها به مردم ارائه می شوند. حتی چنانچه منابع پولی بیشتری در اختیار بانک قرار گیرد نرخ این سپرده ها تا 24 درصد نیز افزایش پیدا می کند.
بنابراین با در نظر گرفتن نرخ 24 درصد به عنوان داده بدون ریسک، بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار از تولید در حدود 40 درصد خواهد بود و هیچ یک از کسب و کارها در حال حاضر چنین بازدهی بالایی ندارند.
وی افزود: از سوی دیگر با توجه به نرخ بهره بیش از 20 درصد در کشور، بانک ها در رابطه با جذب مشتریان برای ارائه تسهیلات با نرخی در حدود 27 الی 28 درصد با مشکل مواجه شده اند. اما به قیمت گران تمام شدن بهای تمام شده پول، کماکان اقدام به ارائه تسهیلات با چنین نرخ هایی می کنند.
از عمده دلایل این موضوع نیز ، فشار بانک مرکزی به بانک ها برای تسویه بدهی هایی است که در دولت های قبل به دلیل ارائه دستوری تسهیلات به مشتریان بدون وجود منابع کافی به وجود آمده است. این بدهی به بانک مرکزی در سال با نرخ 30 درصد شارژ می شود، بنابراین برای بانک ها به صرفه است که با نرخ بیش از 20 درصد به جذب منابع بپردازند.
مدیر عامل کارگزاری بورس بهگزین ادامه داد: البته گفتنی است تعداد بانک هایی که چنین بدهی هایی به بانک مرکزی دارند شاید بیش از 4 بانک بزرگ در کشور نباشد، اما به دلیل رقابت بین بانک ها برای جذب منابع ، سایر بانک ها نیز مجبور شده اند که نرخ سپرده ها را افزایش دهند. چرا که در غیر این صورت ممکن است به راحتی بخش عمده ای از منابع خود را به دلیل نرخ پایین سپرده ها از دست بدهند. این در حالی است که با توجه به روند کاهشی نرخ تورم در کشور، اقتصاد کشش چنین نرخ های بالایی را برای سپرده ها ندارد.
ناسوتی فرد در رابطه با راه حل این مشکل نیز عنوان کرد: دولت جدید برای اصلاح اشتباهات دولت های قبل ، در پی برقرار کردن انضباط مالی در کشور است. این انضباط مالی به خودی خود فرآیند مثبتی است. اما با توجه به این که اقتصاد ما به دلیل سیاست های غلط گذشته همچون ارائه دستوری تسهیلات، مسکن مهر یا وام های زود بازده به تورم عادت کرده است، تحمل اعمال ناگهانی این انضباط با این فشار را ندارد. شاید بهتر باشد که این انضباط مالی با فشار کمتری و با روند آهسته تری در اقتصاد کشور عملی شود.
همچنین زوایای عملی شدن بسته حمایتی خروج از رکود دولت نیز می تواند کمک زیادی در این رابطه برای اقتصاد باشد. اما به طور کلی چشم انداز بازار سرمایه تابعی خواهد بود از نتیجه روند مذاکرات هسته ای و عملکرد دولت در ابطه با سیاست های خروج از رکود و تورم و نرخ سپرده های بانکی و نمی توان به طور قطع یک چشم انداز ثابت را برای آن تعریف کرد.
