فرارو-شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز با افت ۲۰۰ واحدی به ۷۲ هزار و
۳۴۰ واحد رسید و ارزش معاملات نیز همچنان در بازه کمتر از ۱۰۰ میلیارد
تومان قرار دارد.
این در حالی است که سخنگوی
سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن ابراز امیدواری نسبت به آینده بازار
سرمایه، وضعیت فعلی بازار را یک فرآیند کوتاه‌مدت خواند و از عملیاتی شدن
ابزارهای جدیدی در آینده نزدیک خبر داد که یک محدوده سود را برای
سرمایه‌گذاران تضمین می‌کند.
دولت باید آرام آرام رانت را حذف کنداما سعید لیلاز کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «در هیاهو و سر و صدا راجع بورس معمولا فراموش می شود که شاخص بورس
در حال حاضر نسبت به پایان سال 91 حدود 80 تا 90 درصد رشد دارد و متوسط
سرعت رشد آن در دو سال گذشته به مراتب بیش از سرعت رشد کل اقتصاد ایران
بوده است.»
وی ادامه داد: «نکته دیگر اینکه با
ایجاد نوسانات فصلی و مقطعی، شاغلین در بورس موفق می شوند با وجود کوچک
بودن سهم بورس در اقتصاد ایران هیاهو و سر و صداهایی بیش از شایستگی کل
بورس ایجاد کنند.»
وی افزود: «نکته دیگر اینکه در
دو سال اخیر روند افزایشی بورس هیچ تناسبی با تغییرات اقتصاد ایران در
عالم واقع نداشته است و این موضوع نشان می دهد تغییرات شاخص بورس در ایران
بیش از آنکه از عوامل اقتصادی تبعیت کند، از عوامل غیراقتصادی همچون عوامل
سیاسی، روانی و انتظاری پیروی می کند.»
این
کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: «بورس ما هیچ تناسبی با اقتصاد ایران
ندارد. در حالی که ایران در سال های 91 و 92 بدترین سقوط آزاد رشد اقتصادی
تاریخ خود را تجربه می کرد، شاخص بورس به شدت در حال افزایش بود؛ چون دولت
سابق به بورس رانت می داد.»
لیلاز گفت: «نکته
دیگر اینکه سهم بورس در بازار سرمایه ایران بسیار کوچک است و لذا از
تلاطمات و نوسانات آسیب بیشتری می بیند و شاخص آن سریع تر افزایش و سریع تر
هم کاهش پیدا می کند.»
وی تصریح کرد: «لذا علل
شرایط کنونی بورس ناشی از کوچک بودن بورس، غیرواقعی بودن بازار بورس در
ایران نسبت به سایر کشورها و همچنین دخالت دستگاهها و بنگاههای شبه دولتی و
شبه حکومتی در بورس است.»
وی افزود: «یکی دیگر
از دلایل سقوط شاخص بورس قطع رانت هایی است که در دولت قبل به برخی نهادها و
شرکت های شبه دولتی در بورس تعلق می گرفت.»
این
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: «لذا من معتقدم بورس از ابتدا در ایران
شایستگی نمایندگی اقتصاد ایران را حتی در سطوح سیاسی و تبلیغاتی نداشته و
اکنون که اصلا ندارد.»
لیلاز گفت: «ما باید از
نوساناتی که در بازار بورس روی می دهد نترسیم و اجازه ندهیم این ترس باعث
افزایش دخالت دولت در بورس شود؛ چرا که این دخالت باعث بدتر شدن شرایط می
شود.»
وی افزود: «اجازه دهیم بورس هرچه بیشتر
آینه تمام نمای اقتصاد ایران و نه آینه تمام نمای سطوح تصمیم گیری -
مدیریتی و اجرایی کشور باشد.»
لیلاز با بیان
اینکه تزریق رانت به بورس کاملا اشتباه است گفت: «البته من مخالف حذف
یکباره رانت هستم؛ اما مخالف وضعیت ثبات سابق هم هستم. لذا دولت باید آرام
آرام رانت را حذف کند.»
وی ادامه داد: «معنا
ندارد دولت سالی 150 میلیارد دلار انرژی رایگان به اقتصاد تزریق کند و در
عوض 30 میلیارد دلار صادرات داشته باشد. به عبارتی بورس ایران همچون چاهی
است که در آن آب بریزیم و دو سوم آن هدر برود و باقی آن را برداشت کنیم.
یعنی اگر در این چاه آب نریزیم، آبی نخواهد داشت. پس چرا باید در این چاه
آب بریزیم؟»
