به گزارش
ایران اکونومیست، بالاخره زمان ثبت نام برای دریافت یارانه به اتمام رسید و خبرها حاکی از آن است که تعداد افرادی که از دریافت یارانه انصراف دادند به قول معاون اجرایی رئیس جمهور خیلی خوشایند نیست.
در این میان اکبر ترکان مشاور ارشد رییس‌جمهور در مصاحبه ای گفته: «همه افرادی که سرپرستان آنها برای دریافت یارانه ثبت‌نام کرده‌اند از این پس یارانه دریافت خواهند کرد.» این صحبت ترکان بر خلاف صحبت های قبلی مسئولین دولتی از جمله وزیر اقتصاد مبنی بر حذف ثروتمندان (حتی در صورت ثبت نام) از دریافت یارانه است.
فرارو این موضوع را با چند کارشناس سیاسی و اقتصادی در میان گذاشت و نظر آنها را در قالب دو سوال مشخص جویا شد. اول اینکه این رویکرد دولت چه تبعاتی برایش خواهد داشت؟ و دوم اینکه دولت چگونه می تواند از خود گذشتگی کسانی که از دریافت یارانه انصراف دادند را تبدیل به فرهنگ در جامعه کند؟
پاسخ کارشناسان به این دو سوال خبرنگار فرارو را در ادامه می خوانید.
دکتر صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران:
دولت احمدی نژاد سنگ بنای هدفمندی را کج گذاشت و متاسفانه دولت تدبیر و امید هم به هیچ وجه نتوانست این دیوار کج را صاف کند. متاسفانه دولت جدید هیچ طرح، برنامه و مطالعه ای نداشت و عملا همان کاری که دولت قبل انجام داده بود را انجام داد. تنها هنر جدید دولت این بود که دست به دامان مردم شد که از دریافت یارانه انصراف دهند.
تبعات این رویکرد دولت این است که اگر فردا بگوید ماست سفید است کسی باور نمی کند. اکنون کسانی که از دریافت یارانه انصراف دادند با تمام وجود احساس می کند سرشان کلاه رفته است.
دولت می تواند از افرادی که از دریافت یارانه انصراف دادند تقدیر و تشکر کند و به صورتی رفتار کند که اینطور استنباط نشود که دولت زرنگی کرده است. بلکه باید به گونه ای رفتار کند که اینطور استنباط شود که این از خودگذشتگی افراد را ارج می نهد.
ناصر ایمانی روزنامه نگار و کارشناس مسائل سیاسی:
دولت اساسا از ابتدا برای بحث یارانه ها اشتباه قدم برداشت. یارانه یک حق نیست که به آحاد مردم تعلق بگیرد که برخی ها با خواهش دولت سخاوت مندانه از حق خود بگذرند. بلکه طبق قانون یارانه فقط به افراد کم درآمد تعلق می گیرد.
اکنون کسانی که انصراف دادند طبعا از تصمیم خود پشیمان می شوند و در دفعات بعد به پیام های دولت اعتنایی نمی کنند. یعنی اعتماد خود را به دولت از دست می دهند. اینکه افراد کمی از دریافت یارانه انصراف دادند قابل پیش بینی بود؛ اما اینکه مسئولان دولت عنوان کردند به تمام ثبت نام کنندگان یارانه می دهند غیرقابل پیش بینی بود و باعث تعجب شد. در حالی که دولت باید طبق قانون به افرادی که خواهان دریافت یارانه شده اند رسیدگی کند و کسانی که مستحق دریافت یارانه نیستند را حذف کند. متاسفانه پوپولیسم به شدت گریبان کشور را گرفته است.
بنده معتقدم نباید به کسانی که انصراف دادند پاداش داد چون وظیفه قانونی خود را انجام دادند و این پاداش دادن ندارد. اما کسانی که مستحق نیستند اما ثبت نام کردند باید مورد مواخذه قرار بگیرند و از دریافت یارانه محروم شوند.
سعید لیلاز کارشناس مسائل اقتصادی:
از ابتدا موضوع انصراف از دریافت یارانه (اختیاری یا اجباری) در دولت به اندازه کافی پخته نبود و هنوز هم روشن نیست. به نظر من اگر بین 3 تا 7 میلیون نفر از دریافت یارانه انصراف داده باشند دستاورد خوبی است و اینها اکنون مغبون نیستند چرا که اینها کسانی هستند که از ابتدا هم ثبت نام نکرده بودند. لذا اگرچه رویکرد دولت در این باره از ابتدا روشن و مشخص نبود اما من معتقدم تبعاتی هم برای دولت نخواهد داشت. چون باب این مسئله هنوز باز است که هرکس می خواهد انصراف دهد و هر کس می خواهد یارانه دریافت کند. این موضوع در درآمد خانوارهای 4 دهک بالا تفاوت جدی ایجاد نمی کند و در شش دهک بعدی و به خصوص دو دهک پایین است که تفاوت ایجاد می کند.
بنده از ابتدا معتقد بودم که انصراف از دریافت یارانه باید اختیاری باشد و به هیچ وجه با انصراف اجباری موافق نبوده و نیستم. دولت می تواند با عملکرد خود از خودگذشتگی افرادی که از دریافت یارانه انصراف دادند را تبدیل به فرهنگ کند. اکنون اعتماد مردم به کلیت نظام به جای خطرناکی رسیده است که تنها با عملکرد قابل بازگشت است. یکی از استدلال های مردم در ثبت نام برای دریافت یارانه اشاره آنها به فساد رخ داده در گذشته بود. اگر دولت قصد دارد این انصراف را به فرهنگ تبدیل کند باید از خود کارآمدی نشان دهد. بحران اصلی ایران بحران کارآمدی است. اگر دولت از خود کارآمدی نشان دهد و ثابت کند که این صلاحیت را دارد که با پول مردم درست رفتار کند مردم به دولت کمک خواهند کرد.
