علیرضا رییسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در نشست کشوری اجرایی سازی کمیته صیانت از جمعیت که در بیمارستان شهید رجایی برگزار شد، اظهار کرد: در مقوله جمعیت با توجه به اینکه حاصل کار‌های فرهنگی، اقتصادی، معیشتی و ... است، بسیاری عوامل بر نرخ باروری و جمعیت تاثیر دارند و همانطور که نرخ باروری یک شبه پایین نمی‌آید و یک شبه بالا نمی‌رود نیاز به مشارکت جمعی دارد و به هم افزایی در این حوزه نیاز داریم.
رییسی ادامه داد: چند سالی است که بحث جمعیت را به طور جدی دنبال می‌کنیم و سیاست‌های وزارت بهداشت بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری پیش می‌رود. جوانی یک جمعیت بسیار حائز اهمیت است و کشور‌هایی که سن جمعیتی بالا داشتند در دوران کرونا بیشتر ضرر کردند و بیش از ۸۰ درصد مرگ و میر‌ها در جمعیت سالمندان بود. ۶۲ درصد مرگ و میر کشور‌های اروپایی در مراکز نگهداری سالمندان در ابتدای کرونا رخ داد.
فرزندان آینده بستگان نزدیک نخواهند داشت
او بیان کرد: سال ۶۳ نرخ رشد جمعیت کشور حدود ۳.۵ بوده است و سال ۹۸ نرخ رشد سالانه جمعیت به زیر یک و عدد ۰.۹۶ رسید. از سال ۵۸ تا ۶۵ بالاترین جمعیت خانم‌ها در سنین باروری را داشتیم و این میزان کاهش پیدا کرد، تا اینکه از سال ۹۴ دوباره جمعیت بانوان در سنین باروری افزایش پیدا کرد، زیرا فرزندان این مادران در دهه ۶۰ به سنین باروری رسیده بودند وگرنه نرخ باروری در حال کاهش بوده است و اگر بخواهیم از شرایط کنونی رهایی پیدا کنیم باید برنامه ریزی بلند مدت داشته باشیم تا به اهداف خود برسیم.
رییسی گفت: نرخ باروری کشور در سال ۶۰ تا ۶۲ به عدد ۶.۸ درصد رسید و اکنون نرخ جانشینی جمعیت به زیر ۲ رسیده که به معنای منفی شدن نرخ رشد جمعیت است و فرزندان آینده بستگان نزدیک نخواهند داشت؛ چرا که برخی تک فرزندی را با کلاسی می‌دانستند. باید بدانیم که ما اسیر فرهنگ‌های نادرست شدیم و متاسفانه در برهه‌ای ذهنیت‌ها به سمت فرزند کمتر زندگی بهتر رفت واکنون اکثر خانواده‌ها یک یا ۲ فرزند دارند و مادران و پدران عنوان می‌کنند که هر چه فرزندمان بگوید همان است و به سمت فرزند سالاری رفته‌ایم. هم اکنون شاهد آن هستیم که فرزندان و پدر و مادران را تربیت می‌کنند.
تک فرزندی عوارض اجتماعی زیادی دارد
سخنگوی وزارت بهداشت توضیح داد: کاهش جمعیت روی همه موضوعات تاثیر گذاشته است و تک فرزند‌ها اغلب افسرده می‌شوند. بسیاری از این فرزندان لوس و وابسته هستند و ما به فرزند کمتر زندگی بهتر دست پیدا نکردیم و فقط فرزند کمتر محقق شد، اما زندگی بهتر را تجربه نکردیم. باید دانست که فرزند کم اصول تربیتی را هم به هم می‌ریزد و کاهش جمعیت و تک فرزندی عوارض اجتماعی بسیاری دارد.
رییسی با بیان اینکه به نظر من موضوعی مهمتر از جمعیت در جامعه نیست، گفت: شاهد آن هستیم سن ازدواج بالا رفته است و ایجاد مراکز ناباروری رو به رشد است، در صورتیکه جمعیت را با مراکز ناباروری نمی‌توان اصلاح کرد و باید ذهنیت افراد را اصلاح کرد. از سال ۹۵ تا ۹۸ حدود ۲۰ درصد میزان باروری کاهش پیدا کرده است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به استان‌های دارای کمترین و بالاترین نرخ رشد جمعیت، بیان کرد: در سال‌های ۹۶ و ۹۷ میزان باروری کل در ۱۷ استان بالاتر از میانگین باروری سراسر کشور بود و در سال ۹۸ استان‌های گیلان، سمنان، البرز، مازندران و تهران کمترین میزان باروری و استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خوزستان بیشترین میزان باروری را داشتند و فقط در این سه استان نرخ رشد جمعیت بالای ۲.۱ است که این جای نگرانی دارد و باید توجه داشت که موضوع جمعیت و نرخ باروری بحث مهمی است.
رییسی با اشاره به سیاست‌های تشویقی برای افزایش فرزندآوری، ادامه داد: باید توجه داشت که در زمینه افزایش جمعیت اقدامات مهمی در دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت انجام شده و وزیر بهداشت ابلاغیه‌ای در زمینه توسعه جمعیت داشتند که آن را به دانشگاه‌ها ابلاغ کردیم و تدوین نقشه راه در حوزه جمعیت، نشست تخصصی ارائه راهکارها، نشست تخصصی معاونان ستادی و تدوین برنامه عملیاتی صیانت از جمعیت در ۴ دانشگاه علوم پزشکی اجرا شد که با همین روش امیدواریم در اردیبهشت ماه همزمان با روز ملی جمعیت این سیاست اجرایی شود. البته در این میان نباید از اقدامات تشویقی از جمله مصوبه مجلس برای ارائه وام ۷۰ میلیونی به افرادی که فرزند سوم خود را به دنیا می‌آورند، غافل شد. همچنین ارائه پیشنهاد افزایش حق اولاد در حقوق کارکنان نیز می‌تواند سیاست تشویقی خوبی باشد.
اجرای برنامه صیانت از جمعیت ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ آغاز خواهد شد
او ادامه داد: اجرای برنامه صیانت از جمعیت در روز ملی جمعیت در ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ آغاز خواهد شد که در تلاش هستیم تا برنامه عملیاتی صیانت از جمعیت و اخذ تایید ملی تا فروردین ۱۴۰۰ تدوین و نهایی شود. برنامه را پس از آغاز هر ۶ ماه پایش و سالیانه ارزشیابی کنیم.
رییسی به سیاست‌های کاهش جمعیت در سال‌های گذشته اشاره و گفت: زمانی که بحث تنظیم خانواده مطرح بود وزارت بهداشت مجری اجرا بود و سیاست‌های ابلاغی بالا دستی را اجرا می‌کرد و خانم‌ها و آقایانی که اکنون برای کاهش و پیری جمعیت داد می‌زنند سیاست‌های غلط جمعیتی را تبیین کردند و حاصل سیاست‌های غلط آن‌ها وضعیت را این چنین کرده است. باید توجه داشت که ممکن است بهورزان ما به دلیل اینکه سیاست‌های پیشین در ذهن‌شان نقش بسته است در مواردی همان مسیر را دنبال کنند، باید دانست که توصیه‌های بهورزان می‌تواند نقش مهمی در فرزندآوری داشته باشد. اگر جایی نرخ جمعیت مثبت بود باید افراد مورد تشویق قرار بگیرند، البته ما ۳۰ هزار بهورز داریم و ممکن است از این بین یک نفر توصیه غلط در فرزندآوری داشته باشد.
عدد و رقم درستی از سقط جنین نداریم
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه اقلام پیشگیری از بارداری در مراکز بهداشتی توزیع نمی‌شود، بیان کرد: یکی از موضوعات مهم سقط جنین است که موضوع بسیار مهمی محسوب می‌شود، اما این عدد‌ها مهم نیستند، زیرا حدسی هستند سقط جنین یک اقدام غیرقانونی است و چون خود فرد درخواست سقط دارد و آن را با رضایت انجام می‌دهد، شاکی نداریم نمی‌توانیم عدد و رقم درستی عنوان کنیم.
او با بیان اینکه سقط غیر قانونی پدیده شومی است و باید از آن جلوگیری کرد، گفت: یکی از توصیه‌های بهورزان و پیگیری‌ها باید در این زمینه باشد تا مادرانه باردار به دنبال سقط غیرقانونی نروند، هر چند دلایل بسیاری برای این اقدام وجود دارد و باید دانست که سقط غیرقانونی قتل نفس بوده و کاری حرام و گناه کبیره محسوب می‌شود. باید مراقبت کنیم و محکم به بهورزان بگوییم مراقبت کنند تا در جمعیت تحت پوشش چنین اقدامی رخ ندهد.
قرص مهمترین ابزار سقط جنین است
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه بالاترین آمار سقط غیرقانونی در خانه‌ها اتفاق می‌افتاد، افزود: مهمترین ابزار سقط غیرقانونی قرص است که این قرص‌ها باعث سقط ناقص یا کامل می‌شود و بعد مادران به دلیل خونریزی نیاز به بیمارستان پیدا می‌کنند. بنا بود تا قرص‌های سقط جنین در دسترس نباشند، اما با یک جستجو در اینترنت قرص سقط جنین در کمتر از یک ساعت به دست فرد می‌رسد که باید پلیس فتا و دادستان‌ها به موضوع سقط غیرقانونی و عرضه این قرص‌ها در فضای مجازی ورود کنند.
رییسی تاکید کرد: اینکه یک بهورز مادر بارداری را به مرکز سقط غیرقانونی ارجاع دهد نابخشودنی است و باید محکم برخورد کرده با کوچکترین تخلفات برخورد و از بروز این تخلفات کوچک جلوگیری کرد.
او با تاکید بر لزوم ساماندهی تبلیغات سیاست‌های جمعیتی، یادآوری کرد: تبلیغات و آموزش‌های به روز بسیار موثر هستند و هر پوستری که در مراکز ما نصب می‌شود باید مطابق با سیاست‌های جمعیتی باشد. گاهی همه سیاست‌ها به خاطر یک پوستر نادرست زیر سوال می‌رود. باید دقت کنید که حوزه جمعیت تنها با وزارت بهداشت نیست و بسیاری از نهاد‌ها و دستگاه‌ها مسئول هستند و باید اقدامات مناسبی در سلامت باروری انجام دهیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به رشد میزان مراقبت از مادران باردار در دوران کووید ۱۹ بیان کرد: میزان مراقبت از مادران باردار در دوران کرونا افزایش پیدا کرد و به ۱۰۴ درصد رسیده است.
باشگاه خبرنگاران جوان
