سهم انرژی های تجدید پذیر در تامین انرژی کشورمان چقدر است

خوشبختانه کشورمان سرشار از منابع انرژی تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر است به طوری که موقعیت جغرافیایی کشورمان باعث شده که منبع بسیار بزرگی از انرژی‌های خورشیدی و بادی در آن  قرار بگیرد.

یکی از این انرژی های تجدیدپذیر، استفاده از باد برای تولید۲۲۲۳ برق است. توربین هایی که در برخی از شهرهای کشور مشاهده کرده اید.

به طور کلی انرژی باد امروز در بسیاری از نقاط کشور در دسترس است و می‌تواند از نظر اقتصادی نیز به صرفه باشد، در سال‌های گذشته فراوانی برای استفاده از انرژی باد به کار رفته و تولید انرژی از باد با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در ابعاد مختلف ضروری است

خوشبختانه کشورمان با توجه به وجود برخی از باد‌ها در برخی نقاط مختلف طراحی توربین‌های بادی می‌تواند بستر مناسبی در جهت انرژی‌های بادی ارزشمند باشد آمار‌ها نشان می‌دهد سهم کشورمان از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اکنون 2 درصد ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده در برخی از کشور‌ها است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت این نیروگاه‌ها به ۲۰ درصد ظرفیت تولید برق این کشور برسد.

با انجام مطالعات اقتصادی هزینه‌های تمام شده و قیمت واقعی برق و انرژی درکشور، صرفه جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی (۰.۱۴ مترمکعب گازطبیعی و یا ۰.۳ لیتر سوخت مایع به ازای هر کیلووات ساعت انرژی الکتریکی تولید شده، لحاظ نمودن هزینه‌های زیست محیطی (معادل ۳۰۰۰ ریال به ازای هرکیلووات ساعت)، هزینه‌های اجتماعی و نیز یارانه پنهان در مصرف حامل‌های انرژی و مابه التفاوت ارزش نفت و گاز مصرف شده در داخل کشور (مجموع یارانه پنهان برای بنزین، نفت‌گاز (گازوئیل)، CNG و سوخت هوایی مصرفی در بخش حمل‌ونقل در سال ۱۳۹۸ حدود ۲۳۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

براساس قیمت مرجع و وجوهی که از مصرف کنندگان دریافت می‌شود از دیگر مواردی است که در مطالعات اقتصادی از دلایل رویکرد و به صرفه بودن توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور است.

ظرفیت ۵۷ هزار مگاواتی انرژی های تجدیدپذیر در کشور

در این باره جعفر محمدنژاد سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران گفت: در حال حاضرمیزان تولیدبرق از انرژی‌های تجدیدپذیر به بیش از ۵۷ هزار مگاوات رسیده و این درحالی است‌که ظرفیت تولید برق در کشور ۸۰ هزارمگاوات را نشان می‌دهد، سهم انرژی‌های  نو وتجدیدپذیر کمی بیش از یک درصد است.

او در ادامه  در خصوص گام‌های برداشته شده برای افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور افزود: طبق برنامه ریزی‌های صورت گرفته در برنامه ششم توسعه برای انرزی‌های تجدید پذیر مورد توجه قرار گرفته است به طوری که توسعه آن‌ها از سوی بخش خصوصی است.

تولید ۸۶۰ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدپذیر در کشور

سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران ادامه داد: در حال حاضر انرژی‌های تجدیدپذیر توسعه خوبی در دنیا پیدا کرده و در این شرایط در ایران تاکنون ۸۶۰ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدید پذیر تولید شده که این میزان کمتر از یک درصد کل ظرفیت برق ایران است.

به طور کلی سهم نیروگاه‌های تجدید پذیر از ۸۵۹.۱۷ مگاوات برق تجدید پذیر کشور تا ماه گذشته به شرح ذیل است؛( اعداد زیر توی جدول بیاد)

در همسایه‌های شرقی ایران، پاکستان ۱۲۸۹۶ مگاوات و افغانستان با ۳۶۵ مگاوات ظرفیت نصب‌شده استحصال انرژی از منابع تجدیدپذیر دارند. در غرب کشور نیز ترکیه با ۴۴۵۸۸ مگاوات بیشترین میزان استحصال انرژی از منابع تجدیدپذیر را در بین کشور‌های همسایه ایران داراست و در واقع بیش از نیمی از کل ظرفیت نیروگاهی ایران را از طریق منابع تجدیدپذیر تامین می‌کند. عراق نیز تا سال ۲۰۱۹ توانسته است ۲۳۱۱ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر داشته باشد.

طبق تحقیقات بدست آمده توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از سال ۲۰۱۰ سرعت گرفته است، به طوری که تولید آن در برخی مناطق از انرژی‌های سنتی پیشی رفته است. از بین تمام فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر، انرژی بادی یا برق بادی، پس از برق آبی، صنعت انرژی تجدیدپذیر را تسخیر کرده است. در آخر سال ۲۰۱۸، ظرفیت برق بادی نصب شده در خشکی‌ها (onshore) به ۵۴۲ گیگاوات رسید (irena, ۲۰۱۹). این میزان چیزی در حدود ۷ برابر ظرفیت تولید برق ایران است. از سال ۲۰۰۰ تا به امروز، انرژی بادی به طور متوسط سالیانه ۲۱ درصد رشد داشته است.

سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تأمین انرژی کشور چقدر است؟

سخنگوی ساتبا بیان کرد: هم اکنون در ایران عمده‌ انرژی مورد استفاده، از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود خوشبختانه اقدامات مثبتی که در سال‌های اخیر با ساخت سد‌های متعدد و اتمام پروژه‌ی نیروگاه هسته‌ای بوشهر انجام گرفت، باعث افزایش سهم انرژی هسته‌ای و انرژی برقابی در سبد انرژی کشور شد.

محمدنژاد افزود: با توجه به اینکه کشورمان گرم و خشک است و تولید برق از نیروگاه‌های آبی منبع پایداری برای تأمین انرژی به حساب نمی‌آید. از طرفی هم اکنون به دلیل زیان بسیار انرژی هسته‌ای به محیط زیست، ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای در اروپا متوقف شده و سرمایه گذاری‌های کلانی روی انرژی خورشیدی صورت گرفته است.

در این میان انرژی‌های تجدیدپذیر موجب کاهش تلفات ۴۳۸ میلیون کیلووات ساعت شده‌اند و در این مدت ۱۳۲۳ میلیون مترمکعب گاز طبیعی نیز صرفه‌جویی شده است، علاوه بر این شاهد صرفه جویی ۱۰۲۵ میلیون لیتر آب و عدم انتشار گاز گلخانه‌ای به میزان ۳۱۷۶ هزار تن بوده‌ایم.

افزایش ظرفیت‌های نصب شده (توربین‌های بادی) در کشور 

 به طور کلی انرژی بادی به عنوان یک  منبع مهم تولید نیرو در سراسر جهان تبدیل شده و ظرفیت جهانی آن در یکی دو سال اخیر به بیش از ۶۰۰ گیگاوات رسید. ایجاد ظرفیت نیروی بادی جدید سال به سال و منطقه به منطقه متفاوت است به عنوان نمونه اروپا شاهد کاهش ۳۲ درصدی ظرفیت نیروی بادی در سال ۲۰۱۸ در مقایسه با سال ۲۰۱۷ بود.

در این باره محمد ساتکین رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری برق ایران ظرفیت انرژی بادی شرق کشور در منطقه سیستان و بلوچستان در سال ۸۳ انجام شده و میدان بادی مشترکی با کشور افغانستان شناسایی شد.

او ادامه داد: بزرگ‌ترین حوضه بادخیز جهان در شرق کشورمان قرار گرفته که ظرفیتی بالای ۴۰درصد دارد، البته بخش عمده آن در کشور افغانستان واقع شده که پانزده هزار مگاوات شناسایی شده وپنج هزار مگاوات آن در ایران واقع شده است.

رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری برق ایران تصریح کرد: براساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته قرار است تا پایان امسال  ۳۰ مگاوات به ظرفیت انرژی بادی کشور افزوده می‌شود که این میزان ۶۰ درصد ظرفیت پیش بینی شده ظرفیت نیروگاه زابل است.

ساتکین بیان کرد:در حال حاضر ۱۰ توربین ۲.۵ مگاواتی تا آخر سال در سیستان و بلوچستان نصب می‌شود و امروز چهارمین توربین در حال نصب است که در مجموع ۲۵ مگاوات به ظرفیت نصب و راه اندازی می‌شود  که قرار است ۲۵ مگاوات دیگر نیز در سال ۱۴۰۰ نصب و راه اندازی خواهد شد.

وضعیت ظرفیت هایذ توربین‌های بادی در کشور‌های مختلف

اولین مزرعه توربین‌های بادی ایران

محمد نژاد سخنگوی ساتبا با اشاره به اولین مزرعه توربن‌های بادی کشور گفت: مزرعه بادی کهک نام اولین مزرعه تولید برق با استفاده از انرژی باد در ایران است.

او ادامه داد: در سال ۱۳۹۲ در ۵ کیلومتری شهر تاکستان در استان قزوین راه‌اندازی  شد این مزرعه در مرحله اول با ظرفیت ۲٫۵ مگاوات به بهره‌برداری رسیده‌است و در حال حاضر توان تولید ۵۵ مگاوات برق با بکار گیری ۲۲ عدد توربین ۲/۵ مگاواتی را دارا است.

بر اساس این گزارش؛ در اولین مزرعه برق بادی ایران تاکنون ۷ توربین بادی نصب شده است و به زودی هشتمین توربین بادی نصب و راه اندازی  شد. مزرعه برق بادی تاکستان قزوین از ظرفیت تولید ۲۰ مگاوات انرژی پاک برخوردار است.

در حدود ۲۰ فقره قرارداد خرید تضمینی برق نیروگاه بادی با ظرفیت‌های بالای ۵۰ مگاوات منعقد شده که از بین آن‌ها دو قرارداد از پیشرفت قابل قبولی برخوردار است:
نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی در منطقه میل نادر استان سیستان و بلوچستان توسط شرکت مپنا با تکیه بر دانش بومی بعنوان بزرگترین شرکت تولید کننده توربین بادی کشور در حال احداث است.

براین اساس توربین‌های بزرگ متصل به شبکه، در ظرفیت‌های ۱۵۰ تا ۲۰۰۰ کیلو وات در سطح جهان مورد ساخت و بهره برداری قرار گرفته و مشخصات نامی برای یک توربین ۵۰۰ کیلووات معمول در حدود ۳۷ متر قطر روتور با وزن توربین در حدود ۴۸ تن، ارتفاع برج ۳۵ متر، و سرعت روتور ۳۰ دور در دقیقه می‌باشد. در این نوع توربین با توجه به سرعت پایین چرخش محور توربین، نیاز به سیستم چرخ دنده برای تغییر میزان گشتاور و سرعت محور توربین ضروری است و در این توربین با شبکه سراسری، امکان تغییر مقادیر ولتاژ و فرکانس وجود ندارد 

ابوذر صالحی مدیر کل امور بین الملل توانیر با اشاره به صادارت برق تجدید پذیر‌ها گفت: شبکه برق کشور بهم پیوسته است و تمامی برق تولید شده به شبکه توزیع ارسال می‌شود.

او ادامه داد: شبکه توزیع امکان توزیع برق را دارد و اینگونه نیست که امار دقیقی از صادرات برق تحدید پذیر در دست باشد و اینگونه هم نیست که بتوانیم صادرات برق از لب مرز داشته باشیم.

به گفته مدیر کل امور بین الملل توانیر ۳۰۳ مگاوات  تا سال گذشته و ۳۳۰ مگاوات تا امسال ظرفیت اسمی نصب شده توربین‌های بادی در کشور است.

بهره برداری از ۲۶۰ مگاوات انرژی‌های تجدیدپذیر تا پایان دولت دوازدهم

همچنین رضا اردکانیان وزیر نیرو در نشست خبری امروز گفت: نیروگاه‌های تجدید پذیر در سبد انرژی کشور جایگاه مهمی دارند، به طوری که ۲۶۰ مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر در حال ساخت در کشور وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود اکثر آن‌ها تا پایان فعالیت دولت دوازدهم به بهره‌برداری برسند.

اردکانیان با اشاره به بازار توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، گفت: با اتکا به پتانسیل بالای منابع انرژی‌های تجدیدپذیر اعم از خورشیدی، بادی، زیست‌توده، زمین‌گرمایی و غیره، وزارت نیرو به‌منظور تحقق سیاست‌ها و اسناد بالادستی در برنامه‌های توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران و ایجاد تحول در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، اقدام‌های خوبی را برنامه‌ریزی کرده است.

به طور کلی انرژی‌های تجدیدپذیر انرژی‌هایی هستند که از منابع تجدیدپذیر یا بازگشت‌پذیر به دست می‌آید و می‌توان آن را در مدت زمان کوتاهی توسط منابع طبیعی مانند نور خورشید، باد، باران موج، جزر و مد و گرمای حرارتی زمین  جایگزین کرد.

عقب ماندگی انرژی‌های تجدیدپذیر از برنامه توسعه کشور 

براساس قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه ۱۴۰۰ دولت باید سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیرو پاک راتا پایان اجرای آن به حداقل پنج درصد برساند، اما به گفته سخنگوی سازمان ساتبا این سهم اکنون به یک درصد رسیده که نسبت به گذشت سال‌های برنامه، با عقب ماندگی روبروست.

ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه تاکید دارد که دولت مکلف است سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را با اولویت سرمایه گذاری بخش غیر دولتی (داخلی و خارجی) با حداکثراستفاده از ظرفیت داخلی تا پایان اجرای قانون برنامه ۱۴۰۰ به‌حداقل پنج درصدظرفیت برق کل کشور برساند.

به طور کلی طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران نشان دهنده این است که تا پایان خردادماه امسال سهم انرژی‌های خورشیدی در تولید برق کشور با ۶۳ نیروگاه ۴۴ درصد، انرژی بادی با ۲۰ نیروگاه سهمی ۳۴ درصد، نیروگاه‌های برق آبی ۱۲ درصد، تولید برق از بازیافت حرارتی توربین‌های انبساطی ۲ درصد و زیست توده ۱ درصد  گزارش شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان