شاید شما هم متوجه گرمای بیش از حد هوا و کمبود بارش برف و باران در ایران در مقایسه با سال‌های گذشته شده باشید، گرمایی که سبب نگرانی بسیاری از فعالان و کارشناسان محیط زیست شده است.
متاسفانه پاییز و زمستان امسال در مقایسه با سال گذشته سخت‌تر و خشک‌تر می‌گذرد و این موضوع نشان از تغییرات اقلیم و گرم‌تر شدن زمین دارد، گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوایی به دلیل فعالیت بشر و نابودی منابع طبیعی بر روی زمین است. جالب است که بدانید وقوع این اتفاق (گرم شدن زمین) بر زندگی انسان‌ها اثرات منفی فراوانی خواهد داشت.
در سال‌های اخیر حوادث متعددی نظیر سیل، زلزله، طوفان در شهرهای مختلف افزایش داشته است. حوادثی که تهدیدی برای جوامع بشری هستند و سبب نابودی ذخیره موادغذایی، منابع آب و سلامتی می‌شوند که اقتصاد منفی و مشکلات اجتماعی نیز به همراه خواهند داشت.
همچنین افزایش طول دوره رشد، افزایش دما و ذوب شدن یخهای قطب شمال و بالا آمدن تراز آب‌ها، کاهش بارش و خشکسالی‌های پیاپی و شدید، افزایش رخداد سیلاب، امواج گرمایی و کاهش امواج سرما به عنوان نشانه‌هایی از تغییر اقلیم، موجب مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی در سراسر جهان شده‌اند.
تمامی اثرات منفی ناشی از تغییرات اقلیم و گرم شدن هوا که در بالا ذکر شد، به دلیل فعالیت‌های انسان در زمین است، انسانی که برای زندگی آسان خود منابع طبیعی را از بین برده است.
محمد رضا محبوب فر کارشناس محیط زیست ، درباره تغییرات اقلیم و تر شدن هوا اظهار کرد: آتش سوزی جنگلها در فصل زمستان و افزایش تعداد این آتش سوزی‌ها و حجم آن‌ها قابل توجه بوده است و این موضوع متاسفانه نشان از تغییر اقلیم و گرم شدن هوا دارد.
او در ادامه بیان کرد:در کشورهای جهان ماه دی یکی از ماه های پر بارش است که امسال این ماه یکی از خشک ترین ماه ها در ۱۰سال اخیر بود.
این کارشناس محیط زیست افزود: پیامد این کمبود بارش‌ها در بهار و تابستان سال آینده تأثیر خود را بر منابع طبیعی و آبی کشور نشان خواهد داد.
محبوب فر با اشاره به اینکه انسان سبب ایجاد تغییرات اقلیم می‌شود، گفت: تغییر اقلیم برخلاف آن چیزی که اعلام می‌شود مربوط به کل جهان نیست، بلکه تغییرات اقلیم مربوط به کشور‌هایی است که منابع طبیعی خود را از بین برده‌اند.
این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: علت تغییر اقلیم و گرم شدن زمین بی سابقه است، تغییر اقلیم به علت تخریب‌های محیط زیست از جمله جنگل تراشی و سد سازی است.
وظیفه ادامه داد: مقدار بارش سالانه ما خیلی کمتر از متوسط جهانی است و دومین نکته این است در منطقه‌ای مشابه عرض‌های جغرافیایی ما نوسانات سالانه زیاد است و این اقلیم منطقه ماست. اگر همین مقادیر کم بارش را از ۵۰-۴۰ سال گذشته بررسی کنیم، می‌بینیم که بارش متوسط کشور ما از حدود ۲۷۰-۲۶۰ میلیمتر به ۲۴۰-۲۳۰ میلیمتر رسیده است. حدود ۴۰ میلیمتر در این ۵۰ سال گذشته یا حدود ۰.۹ میلیمتر در هر سال کاهش داشته است.
او تصریح کرد: این روند کلی است، اما این خشکسالی‌ها و ترسالی‌ها سینوسی بوده است. مثلا دو سال بارندگی زیاد بود و دو سال بارندگی کم بود یا سه سال افزایش بارندگی داشتیم و دو سال متوسط بوده است. بعد از چند سال دوباره کمتر از عادی بوده است. این سیمای کلی بارش در کشور ما است. با این اوصاف اگر به دو دهه اخیر محدود شویم تعداد خشکسالی‌ها از تعداد ترسالی‌ها بیشتر است و این نشان می‌دهد اقلیم ما رو به خشک‌تر شدن است و بارندگی‌ها کمتر می‌شود، از سوی دیگر دما بالاتر می‌رود.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران گفت: متوسط دمای کشور ما رقم صعودی در ۵۰ سال گذشته داشته است. دما وقتی بالاتر می‌رود شدت تبخیر و تعرق یا پتانسیل تبخیر و تعرق و همچنین به نوعی نیاز کشاورزی و نیاز گیاهان افزایش می‌یابد، به‌خاطر اینکه تعرق زیادی میکنند. سال گذشته هم بیان کرده بودم نباید این‌طور تصور کرد که، چون دو سال بارندگی‌ها زیاد بوده، سال بعد هم این‌گونه است، این سندیت ندارد.
وظیفه عنوان کرد: کسانی که این صحبت‌ها را بیان میکنند دلیل قانع‌کننده‌ای ارائه نمی‌کنند. براساس تغییرات بلندمدت اقلیمی حدس‌هایی می‌زنیم. همواره اگر بگوییم ترسالی یا خشکسالی است، حداقل یک شاخص و دلیلی برای این حرف باید وجود داشته باشد. متاسفانه این جملات همین‌طوری بیان شد و دقتی در آن وجود نداشت. دلیل قانع‌کننده‌ای وجود نداشت که جامعه هواشناسی را قانع کنند.
می‌توان گفت در حال حاضر تغییر اقلیم به عنوان یکی از مهم‌ترین تهدید‌های توسعه پایدار برای جوامع بشری است که خود عامل به وجود آمدن آن بوده و برای جلوگیری از گرم‌تر شدن زمین تنها کمک انسان‌ها در راستای اهمیت دادن به منابع طبیعی باقی مانده و تدوین برنامه‌های استراتژیک و راهبردی برای پیشگیری از این تهدید است.
باشگاه خبرنگاران جوان
