افزایش پدیده قاچاق فرآورده های نفتی از جمله معضلاتی بوده که با اقدامات صورت گرفته از سوی متصدیان صنعت نفت کنترل و مدیریت شده است. با توجه به اختلاف فاحش قیمت فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای در داخل و خارج از کشور، بازار پررونقی برای سوداگری و سواستفاده شبکه‌های گسترده قاچاق مهیا شد.
کاهش آمار قاچاق فرآورده‌ها به خصوص بنزین و گازوئیل که از طرفداران بیشتری نیز در بین محصولات تولید شده برخوردار است، از مدت‌ها پیش جزو دغدغه‌های اصلی مدیران و مسوولان کشوری بوده است؛ در این مسیر به عنوان یک راهکار کوتاه مدت و مقطعی یا باید نرخ فرآورده‌ها افزایش پیدا می‌کرد و یا باید با متوسل‌شدن به شیوه‌ای دیگر مجراهای اصلی قاچاق در نحوه توزیع و دستیابی سواستفاده‌گران کور می‌شد. به همین منظور شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای صیانت از تولیدات نفتی به توسعه زیرساخت‌های نرم افزاری و همینطور اصلاح سامانه‌ها و فرآیندهای موجود پرداخت که خروجی این کار منجر به نزولی کردن آمار قاچاق فرآورده‌ها بخصوص گازوئیل شد.
اصلاح سامانه تجارت آسان، تخصیص سهمیه به ناوگان حمل و نقل سنگین(دیزل) مبتنی بر پیمایش، پایش سیستمی سوخت مایع ارسالی و مصرفی نیروگاه‌ها، استقرار سامانه فروش سوخت مرزی و ایجاد سامانه ثامن(ثبت الکترونیکی معاملات نفتی)، از جمله راهکارهایی بوده که در راستای کاهش قاچاق به مرحله اجرا درآمده است.
در خصوص سامانه درخواست فرآورده های نفتی (تجارت آسان) باید گفت که متقاضیان درحوزه های مختلف کشاورزی، حمل و نقل دریایی، تامین منابع آب، صنایع، اصناف و معادن و ... به صورتی شفاف می توانند به صورت رایگان درخواست خود را در سامانه ثبت و پیگیری کنند، این امر در شرایطی محقق می شود که با برقراری ارتباط برخط با دستگاه های متولی اعم از وزارت کشاورزی، وزارت صنعت و... و دقت فرآیند تخصیص سهمیه افزایش یافته و در ادامه از تخصیص سهمیه مازاد بر نیاز واقعی جلوگیری شود.
ارتقای سامانه هوشمند سوخت و آماده سازی آن برای طرح تخصیص سوخت مبتنی بر پیمایش نیز در مدت کوتاهی از سوی وزارت نفت عملیاتی شد، همچنین ایجاد سامانه ثبت الکترونیکی معاملات نفتی از دیگر اقداماتی بوده که فرآیندها و استقرار آن انجام شده است.
ازسوی دیگر باید گفت با توجه به اینکه حدود نیمی از نفت گاز توزیعی در بخش حمل و نقل سنگین مصرف می شود با تغییر زیرساخت کارت هوشمند سوخت در بخش گازوییل و آماده سازی آن برای طرح تخصیص سهمیه سوخت مبتنی بر پیمایش و اجرای آن از نیمه دوم سال ۹۴ از جمله اقدامات مهم و موثر در جلوگیری از قاچاق فرآورده های نفتی بوده است که درادامه با یک تیرو دو نشان اجرای این طرح ضمن محدودیت عرصه جولان قاچاقچیان، روزانه ۵ میلیون لیتر نیز صرفه جویی در مصرف نفت گاز صورت گرفته است.
با توجه به این اقدامات رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در نامه‌ای گزارش این عملکرد و تاثیر آن را برای رئیس دفتر رئیس جمهوری ارسال کرد. در مقابل محمود واعظی نیز در نامه ای به وزیر نفت از اقدامات مسوولان این حوزه تشکر و قدردانی کرد.
ایرنا
