اگرچه هنوز بسیاری از مرزها بسته و یا محدودیت ورور و خروج بر آنها حاکم شده است اما نهادهای حاکم بر این صنعت و متولیان قانونی آن بیکار ننشستند و دستور العملها و توصیه های متعددی را ابلاغ نموده که اکثریت آنها مورد تایید سازمانهای بهداشتی در سرتا سر جهان (مانند WHO یا ECDC (واقع گردیده است
توصیه های آژانس ایمنی هوانوردی اروپا EASA
این آژانس به همراه مرکز کنترل بحران در اتحادیه اروپا ؛توصیه های دقیق و موثری را برای سلامت کارکنان پرواز و مسافرین به نهاد های حاکمیتی ،فرودگاهها و خطوط هوایی در سرتا سر اروپا ،ابلاغ نموده اند .این توصیه ها با استناد به لایه های مدیریتی در حوزه سامانه مدیریت ایمنی شکل گرفته است و هدف اصلی آن حفظ سلامتی مسافرین و خدمه پروازی میباشد.این توصیه ها، موارد ذیل را دنبال میکند:
1- مدیریت بر تردد مسافرین در فرودگاههای مبدا
2- بهداشت ،ضد عفونی کردن و حرارت سنجی مسافرین و خدمه در فرودگاه مبدا
3- مدیریت بر نحوه حضور مسافرین در کابین هواپیما
4- پیاده شدن مسافرین
5- مدیریت خدمه پروازی
6- استفاده از ماسک
7- فاصله فیزیکی از یکدیگر
8- نحوه صدور کارت صندلی مسافرین
9- دقت در سلامتی و شرایط عمومی مسافرین قبل از صدور کارت
توصیه های سازمان هوانوردی غیر نظامی بین المللی ایکائو
در اول ژوئن سال میلادی جاری این سازمان دستورالعملهای تحت عنوان CART یا Aviation Recovert task force را به منظور تسهیل سازی در بازگشت صنعت هوایی به فعالیت روز مره ،منتشر نمود.این توصیه ها شامل 11 مورد میباشند که بنا بر وظیفه ذاتی این سازمان به نهادهای حاکمیتی کشورها در حوزه صنعت هوایی ابلاغ گردید .این توصیه ها بهمراه یک دستوراعمل 50 برگی تحت عنوان Take off برای توضیح ساختار مورد نظر آن سازمان بهمراه اندازه گیری و ارزیابی میزان خطر در هر مرحله از پرواز ،منتشر و در اختیار قرار گرفت .
این دستور العمل ها با مشارکت سازمان جهانی بهداشت WHO ، سازمان جهانی گردشگری ،اتحادیه افریقا ،اتحادیه اروپا ؛یاتا ،سازمان هوانوردی آمریکا ،آژانس ایمنی هوانوردی اروپا ،شورای هماهنگی بین المللی انجمن صنایع هوافضاICIAA ، انجمن بین المللی فرودگاهها ,ACI و سازمان جهانی خدمات ناوبری CANSO تهیه و در اختیار دولتها قرار گرفته است.این دستورالعملها با تصویب اعضای شورای ایکائو متشکل از 36 کشور به 192 عضور ایکائو ابلاغ گردید که در این قسمت به دو توصیه مهم به دولتها از مجموع 11 توصیه میپردازیم :
توصیه های ایکائو به دولتها
توصیه شماره 4 ایکائو : هماهنگ سازی جهانی و منطقه ای برای بازگرداندن اعتماد به مسافرین در سفرهای هوایی ضروری میباشد برای این منظور تمامی کشورهای عضو موظف هستند تا دستور العمل ها و رویه های بهداشت عمومی را که متضمن حفظ سلامت مسافرین در سفرهای هوایی میباشد را وفق و در راستای دستور العمل TAKE OFF تهیه و به مرحله اجرا درآورند .
توصیه شماره 5 ایکائو : در راستای حمایت از سریعترین راهکارهای بازگشت صنعت به شرایط عادی ،کشورهای عضو میبایست بطور مرتب ضرورت اعمال روش های کاهش خطرات را دنبال کنند تا به محض کاهش خطرات ناشی از این ویروس ،حذف اقدامات احتیاطی و محدود کننده در دستور کار قرار گیرد.
توصیه های ایکائو برای شرکتها و فرودگاهها در بخش های مختلف عبارتند از :
1-فرودگاهها :
در این بخش راهنمائیهای لازم برای بهداشتی نمودن پایانه های مسافری ،ضد عفونی کردن ،بهداشت عمومی ،فاصله گذاری اجتماعی ،حفاظت از کارکنان ،راههای دسترسی ،منطقه check in مسافرین ،منطقه بازرسیهای حراستی ،منطقه air side ،دربها ،سوار شدن مسافرین ،پیاده شدن مسافرین ؛تحویل چمدانها و محدوده ورود مسافرین
2-هواپیما
در این بخش توصیه های لازم برای نحوه سوار شدن مسافرین ،اختصاص صندلی به مسافرین ،تداخل مسافرین در هنگام سوار شدن ،جامه دان همراه مسافرین ،کترینگ در پرواز ،دسترسی به سرویس بهداشتی داخل هواپیما ،مدیریت برخورد و رفتار با مسافر یا خدمه بیمار ،نظافت و ضد عفونی کردن اتاق خلبان ،کابین مسافرین و قسمت بار هواپیما
3- خدمه پروازی
به منظور ارتقا مسافرت های بین المللی ایمن و پایدار ؛هماهنگی نزدیک و مستمر بین کشورهای مختلف به منظور حفظ سلامتی خدمه پرواز و کاهش خطرات ناشی از این ویروس بر جان ،خدمه پروازی میبایست در دستور کار قرار گیرد.این موارد در حال حاضر عبارتند از غربالگری ،الزامات قرنطینه و محدودیت در مهاجرت میباشد.در این بخش همچنان به تشریح فرایند رفتار با یک بیمار و یا خدمه مشکوک به ویروس کووید 19 پرداخته شده است و در کنار آن به نحوه گزارش دهی از سوی کارکنان پرواز ،شناسایی بهترین نحوه برخورد کارکنان پرواز و نیز نحوه برخورد و حمایت از کارکنانی که بعلت این اپیدمی ،زمینگیر و از فعالیت بازمانده اند .
4- بار
کارکنان پروازهای باری باید عینا همان دستور العمل مربوط به خدمه پروازی هواپیماهای مسافربری را رعایت کنند و در کنار آن خدمه شرکتهای هندلینگ و بارگیری یا تخلیه بار در پروازهای کارگو به این موارد دقت وافر داشته باشند.
با مقایسه توصیه های هر دو نهاد بین المللی مشاهده میگردد که تفاوت عمده ای بین یاسا و ایکائو وجود ندارد و هرد ونهاد تلاش دارند تا پروازهای ایمن و سلامتی برای مسافرین ،اعتماد ایشان را به صنعت هوایی بازگرداند و در این میان کارهانه هواپیما سازی ایرباس نیز تمام سعی خود را برای اطمینان یافتن شرکتها هواپیمایی از اجرای بموقع و دقیق این توصیه ها بعمل اورده است .
شاید مطالب متعدد منتشره در رسانه های مختلف در خصوص شرایط پرواز و تمهیدات اندیشیده شده برای مقابله با خطرات ناشی از ویروس کووید 19 در پروازهای مسافربری موجب آن گردد تا بار دیگر مشافرین پروازهای داخلی و خارجی با سفرهای هوایی آشتی نمایند ولی اگر هنوز با ابهامات و سوالاتی روبرو هستید ،پیشنهاد میشود تا به سوال و جوابهای زیر نگاهی بیاندازید شاید بخشی از نگرانی و ابهامات شما برطرف گردد:
سوال : فیلتر HEPA را که یادتان هست ...در چند مقاله بدان پرداخته شده است ..سوال اول ما در رابطه با این نوع فیلتر میباشد ....با توجه به شرایط فعلی و خطرات ویروس کرونا ،تعویض این فیلتر بر چه اساسی میباشد؟
جواب : فیلترهایی از این نوع بر اساس دستور العملهای کارخانه سازنده و در موعد مقرر تعویض میگردند لذا برای تعویض پیش از موعد آنها دستور العملی منتشر و ابلاغ نشده است .
سوال : چگونه میتوان اطمینان یافت شرکتها ،دستور العمل و توصیه های ایرباس را برای مقابله با ویروس کووید 19 رعایت میکنند؟
جواب:این توصیه ها از پشتوانه الزامی بودن توسط نهادیهای حاکمیتی برخوردار هستند و چنانچه ایرباس احساس کند که لازم است مازاد بر این توصیه ها یا برای شفاف ساختن بیستر آنها اقدامی انجام دهد ،بی شک از طریق ابزار اطلاع رسانی خود مانند ISI یا همان سامانه اطلاعی رسانی آنلاین ، OIT operator information transmition , و FOT یا flight oeration transmition اطلاع رسانی بموقع خود را انجام میدهد و بطور مثال به همایش بر خطی اشاره میشود که اخیرا برای بهره برداران ایرباس برگزار گردید.
سوال :وقتی ادعا میکنیم سامانه تهویه هوای داخل کابین و حجم هوای تولیدی آن و فیلتر HEPA موثر عمل میکند آیا نیازی به جریان هوای پر حجم میباشد؟
جواب :ایرباس هیچ توصیه ای برای این مهم ندارد و چنانچه نهادهای حاکمیتی به این مهم اصرار داشته باشند آنگاه ایرباس نیز به آن خواهد پرداخت ولیکن توصیه میشود تا در هوای بسیار گرم یا رطوبت بالا ،از این توان استفاده شود .
سوال: فیلتر های HEPA ایا دارای محدویت استفاده بوده و روش خاصی برای تعویض انها توصیه میگردد ؟ آیا برای تعویض احتیاط خاصی باید توسط نیروهای فنی صورت پذیرد؟
جواب :عمر این فیلترها از سوی کارخانه مشخص و هیچ روش احتیاطی جدیدی به جز آنکه در کتاب راهنمایی فنی بدان اشاره شده است وجود ندارد.
سوال :دستورالعمل های موجود میگوید در زمان فرآیند ضد یخ پاشی باید مسیر هوای تولید شده از موتور به سمت سامانه تولید هوای مطبوع بسته باشد بعبارتی Make sure that all bleed air valves are closed و از طرفی تاکید است تا Make sure the valves for the air conditioning unit are off. یعنی هوا برای تهویه منتقل نشود و داخل کابین نیز بدین ترتیب چرخش هوایی نخواهد بود پس در این بیست دقیقه چه باید کرد ،بخصوص آنکه مسافرین در هواپیما هستند ؟
جواب : به نظر نگارند ه پاسخ ایرباس به این سوال مبهم به نظر میرسد زیرا ایرباس میگوید بهتر است قبل از ورورد مسافرین و خدمه پروازی ،تهویه داخل کابین کامل شده باشد !!
سوال :اگر فن سامانه چرخش هوای داخل کابین خراب شود ایا هنوز هواپیما مجاز به پرواز میباشد؟
جواب : ایرباس در حال حاضر قصد ویرایش کتاب حداقل تجهیزات پروازی را ندارد اما توصیه جدی میکند تا قبل از پرواز اشکال مرتفع گردد اگر چه خرابی این فن مانع از انجام پرواز نمیگردد .
سوال :با توجه به ریسک بالای استفاده از هوای دستگاههای تهویه زمینی ،چه توصیه ای برای استفاده از این دستگاهها وجود دارد ؟
جواب : کماکان استفاده شود و تلاش گردد تا قبل از ورود خدمه و مسافرین ،چرخش کامل هوای داخل هواپیما صورت پذیرفته باشد.
سوال : در اتاقک خلبان یا همان Cockpit امکان فاصله گذاری اجتماعی نیست ،آیا باید هنوز ماسک بر صورت خلبانان باقی بماند؟
جواب :خیر به محض بسته شدن درب اتاقک خلبان ؛ماسکها برداشته شود زیرا زدن ماسک باعث بروز مشکلات برای خلبانان خواهد شد مانند آن دسته از خلبانانی که عینک به چشم دارند ،بنابراین ایرباس توصیه های بیشتری نمیکند و اعتقاد دارد دستورات کتب عملیات پروازی برای این شرایط مناسب میباشد.
سوال :کدام قسمتهای کابین بیشتر در معرض وجود ویروس کرونا هستند ؟
جواب : سرویس بهداشتی ؛در بوفه تمام صفحاتی که با لمس کار میکنند،دستگیره درب محفظه بار بالای سر مسافر ...ایرباس بدنبال خودکار نمودن درب سرویس بهداشتی میباشد و تلاش دارد تا دیگر نقاط را با پوشش های ضد میکروب بپوشاند.
سوال : چه نوع ماسکی توسط خدمه پرواز استفاده شود؟
جواب : ماسک های مورد استفاده جراحان توصیه میگردد اگرچه بعضی از کشورهای قوانین سختگیرانه تری دارند مانند استفاده از ماسکهای KN 95 ویا FFP 2 ، اما در هر حال باید به الزام جدی بودن استفاده از ماسک برای خدمه و مسافرین بیش از هر موردی دقت لازم بعمل آید.
سوال :بالاخره در پرواز خوراکی به مسافرین داده شود یا نه؟
جواب :این به سیاست هر شرکت برمیگردد اما دقت کنید تا میزان خطر در زمانیکه مسافر برای خوردن مجبور به برداشتن ماسک خود میباشد ،بی جهت افزایش نیابد !
سوال :استفاده از سرویس بهداشتی هواپیما منعی دارد ؟
جواب :خیر اما دقت کنیم به هیچ وجه برای استفاده از آن صف ایجاد نشود و در حین پرواز به نظافت آن قسمت بطور متناوب پرداخته شود .
سوال :در زمان از دست دادن فشار داخل کابین و یا هر حالت اضطراری دیگر که نیاز به خروج فوری مسافرین میگردد ،چه باید کرد ؟
جواب : در مورد اول حتما به مسافرین قید شود قبل از استفففادههه از ماسک اکسیژن ،ماسک طبی خود را بردارند و در زمان خروج اضطرای از هواپیما نیز باید به مسافرین گوشزد شود تا ماسک طبی خود را بردارند .
سوال : آیا مواد ضد عفونی کننده که بکرات در هواپیما مصرف میگردد ،تاثیری در ایجاد خوردگی ندارند؟
ایرباس مشغول بررسی و صدور توصیه های جدید در این خصوص میباشد تا مواد موجود و اثرات آنها را در ایجاد خوردگی و دیگر ضایعات ،بررسی و تاییدیه لازم برای مواد مورد نظر را صادر نماید.
