شاخه قانون گذاری در ایالات متحده آمریکا، کنگره این کشور است. آنچه که در جریان قانون گذاری در آمریکا اتفاق می افتد تنها بر عهده کنگره آمریکا نیست.
به گزارش ایران اکونومیست: کنگره خود حاوی دو مجلس سنا و نمایندگان است.
مجلس نمایندگان آمریکا
مجلس نمایندگان ایالات متحده یکی از دو قسمت کنگره ایالات متحده است. بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، ۴۳۵ نفراست که هردو سال یکبار انتخابات می‌شوند و انتخاب مجدد آنان نامحدود است. درمجلس نمایندگان علاوه بر ۴۳۵ نماینده منتخب ۵۰ ایالت، نمایندگانی نیز از نواحی نیمه‌مجزا و همچنین بخش فدرال کلمبیا ـواشنگتن دی سی ـ بدون حق رای حضور دارند.
ریاست مجلس نمایندگان یا «سخنگوی مجلس» را ارشدترین عضو حزب اکثریت بر عهده دارد. از آنجایی که در حال حاضر جمهوری خواهان اکثریت مجلس نمایندگان را تشکیل می دهند، رییس مجلس نمایندگان بر عهده جان بینر است. وی از اختیارات گسترده از جمله تعیین دستور جلسات مجلس، تعیین مدت زمان بحث و یاخارج کردن موضوعی از دستور کار بر خوردار است. هر گاه حزب رئیس جمهور و حزب اکثریت مجلس نمایندگان یکی نباشد، سخنگوی مجلس نمایندگان علاوه بر وظایف قانونی خویش، نقش رهبر اپوزسیون را نیز ایفا می‌کند .
در مجلس نمایندگان، علاوه بر سخنگوی مجلس، رهبران احزاب اکثریت و اقلیت ازنقش و جایگاه مهمی برخوردار هستند. رهبر حزب اکثریت همان سخنگوی مجلس است و برای اداره فعالیت‌های حزبی در داخل مجلس فرد دیگری به غیر از سخنگوی مجلس انتخاب می‌شود که ریاست انجمن حزبی را برعهده می‌گیرد . وی وظیفه دارد در هنگام رای گیری در مجلس، میان اعضاء حزب هماهنگی ایجاد نماید و آراء آنان را شمارش کند.
رهبر اقلیت و رئیس انجمن حزبی حزب اقلیت یک فرد است که نقش رهبر اپوزیسیون مجلس را ایفا می‌کند. در هنگام تنظیم برنامه‌های مجلس نمایندگان، رهبران اکثریت و اقلیت با یکدیگر مذاکره می‌کنند و از آنجا که انضباط حزبی در مجالس قانونگذاری ایالات متحده وجود ندارد، مذاکره میان رهبران دو حزب اقلیت واکثریت در خصوص تصویب اهمیت دارد.
مجلس سنای آمریکا
در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا گفته شده‌است که پس از انتخاب سناتورها، براساس قرعه کشی، آنان به سه گروه تقسیم می‌شوند: گروه اول تنها دو سال در سنا حضور دارند و در انتخابات بعدی مجدداً شرکت کنند . گروه دوم به مدت ۴ سال، و نهایتاً گروه سوم ۶ سال درسنا خواهند ماند. بدین ترتیب هردو سال یکبار و در جریان انتخابات عمومی و یا میاندورهای، یک سوم نمایندگان سنا نیز تغییر می‌کنند.
ریاست سنا بر اساس قانون اساسی بر عهده معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا است. این سمت تقریباً تشریفاتی است که درمراسم رسمی از جمله تشکیل جلسه کنگره بر دوش معاون رئیس جمهور گذاشته می‌شود. وی عمدتاً در جریان رای گیری در سنا حاضر نمی‌شود و تنها زمانی رای می‌دهد که آرای سناتورها به صورت مساوی تقسیم شده باشد. هرگاه در مجلس سنا، مصوبه‌ای ۵۰ رای مثبت و ۵۰ رای منفی داشته باشد، معاون رئیس جمهور به عنوان رئیس سنا رای خود را به صندوق می‌اندازد و به این شکل سرنوشت آن مصوبه را تعیین می‌کند.
در غیاب معاون رئیس جمهور که اغلب در هنگام مذاکرات سنا حاضر نیست، ارشدترین عضو حزب اکثریت، جلسات را اداره می‌کند. اصطلاحاً این شخص President Pro tempo (رئیس موقت مجلس سنا) نامیده می‌شود.
در سنا نیز همانند مجلس نمایندگان، رهبر اقلیت به عنوان رهبر اپوزیسیون شناخته می‌شود.
• کمیته های اصلی سنا: کشاورزی، تغذیه و جنگلداری، تخصیص بودجه، سرویس نظامی، بانکداری، مسکن و امور شهری، بودجه، بازرگانی، علوم و حمل ونقل، انرژی ومنابع طبیعی، محیط زیست و فعالیت‌های عمومی، مالی، روابط خارجی، امور حکومتی، قضایی، کارو منابع انسانی، قوانین و امور دولتی، فعالیت‌های تجاری کوچک و امور سربازان از جنگ باز گشته
کنگره ایالات متحده آمریکا
محل کنگره در ساختمان کاپیتول است، و تاسیس کنگره به سال ۱۷۷۴، یعنی دو سال قبل از استقلال آمریکا باز می‌گردد.
کنگره محلی است که مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و نیز مجلس سنای ایالات متحده آمریکا تشکیل می‌شود.
وظیفه قانونگذاری بر اساس قانون اساسی بر عهده نمایندگان کنگره‌است و هر قانونی برای تصویب، نیاز به تائید هر دو مجلس دارد.
قانون اساسی ایالات متحده آمریکا با تشریح و توصیف عملکرد و قدرت نهاد قانونگذاری آغاز می‌شود و از همین رو می‌توان به اهمیت ونقش این نهاد در بین تدوین کنندگان قانون اساسی آمریکا پی برد.
بنیانگذاران آمریکا با انتشار اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا از امپراتوری بریتانیا، کشوری را بنیان گذاشتند که درآن حق رای مردم و تعیین نمایندگانی برای اداره کشور مهم‌ترین خواست عمومی به شمار می‌آمد. سالیان طولانی سلطه حاکمان انگلیسی تحت لوای سرنیزه کت قرمزها، گرایش به آزادی و دموکراسی را درمیان مهاجرین سفید پوست و عمدتاً انگلیسی تبار تقویت کرده بود. پدران استقلال آمریکا برای حفاظت وحراست از این خواست عمومی، کنگره نمایندگان را شکل دادند تا به آرمان «حکومت مردم بر مردم و برای مردم» جامه عمل بپوشانند.
بخش اول فصل اول قانون اساسی آمریکا تصریح می‌کند: "تمام قدرت قانونگذاری در کنگره ایالات متحده تمرکز خواهد یافت که از سنا و مجلس نمایندگان تشکیل خواهد شد."
بدین ترتیب مهم‌ترین وظیفه که درعین حال وظیفه انحصاری نیز به شمار می‌آید، برای کنگره ترسیم شد که همانا وظیفه قانونگذاری است. قانونگذاری در ایالات متحده آمریکا انحصاراً در اختیار کنگره ایالات متحده آمریکا است و رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا حق دخالت در فرایند قانونگذاری را ندارد. نظارت نیز از طریق تائید مسولان بلند پایه دولت و روند استیضاح در ایالات متحده آمریکا تحقق پیدا می کند. در ایالات متحده آمریکا هیچ نهادی حق انحلال کنگره را ندارد در حالی که دراغلب نظام‌های حکومتی در اروپا، نخست وزیر ویا رئیس جمهور از اختیار انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود هنگام برخوردار است.
انتخابات کنگره ایالات متحده آمریکا (گاهی بصورت انتخابات میاندورهای در ایالات متحده آمریکا) هر دو سال یکبار برگزار می‌شود.
اما در خصوص اعلام جنگ یا تصویب کنگره برای اقدام نظامی علیه سوریه، باید گفت قانون اساسی آمریکا، اعلان جنگ واعزام سرباز به خارج از مرزها را برعهده کنگره گذاشته‌است. رئیس جمهور اگر چه فرمانده کل ارتش شناخته می‌شود و ریاست عالیه بر نیروهای مسلح را دارد، اما برای ورود به جنگ باید مجوز کنگره را کسب کند.
در برخی از مواقع رئیس جمهور برای پیشبرد اهداف نظامی خود با مخالفت‌های کنگره روبرو می‌شود. تدوین کنندگان قانون اساسی با تقسیم اختیارات میان رئیس جمهور به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح و کنگره به عنوان صادر کننده مجوز جنگ، تلاش کردند از تمرکز قوا در دست یک شخص و یا یک نهاد جلوگیری بعمل آورند . اما واقعیت‌های سیاسی قرن بیستم و افزایش اختیارات ریاست جمهوری، به تدریج به کاهش نقش کنگره دراعلان جنگ منجر شد . درحال حاضر رئیس جمهور با در اختیار داشتن کنترل ارتش و سیاست خارجی، جهت دهنده اصلی به مناسبات خارجی است. وی می‌تواند به بهانه حفظ جان سربازان آمریکایی درخارج ازکشور و یا تامین منافع ملی، نمایندگان کنگره را به اعلان جنگ وادار کند.
• وظایف: قانونگذاری، تصویب بودجه دولت، اعلان جنگ، تصویب پیمان‌های خارجی، تائید مقامات دولتی، تائید قضات دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا، استیضاح رئیس جمهور و ابطال وتوی رئیس جمهور
علاوه بر مجلس نمایندگان و سنا، کنگره ۴ کمیته دیگر نیز دارد:
• کمیته‌های اصلی کنگره:
مجلس نمایندگان دارای ۱۹ و مجلس سنا دارای ۱۶ کمیته اصلی است. تقریباً کلیه طرح‌ها و لوایح قانونی پیش از بررسی در صحن مجالس نمایندگان و سنا بر حسب موضوع به کمیته‌های اصلی ارجاع می‌شوند و سپس برای تصویب نهایی در اختیار کل نمایندگان قرار می‌گیرند. کمیته‌های اصلی از اهمیت شایان توجهی در روند قانونگذاری برخوردار هستند.
در ابتدای هر دوره کنگره، حزب اکثریت، ریاست هر یک از کمیته‌ها را بر عهده می‌گیرد و مقام دوم کمیته به حزب اقلیت واگذار می‌شود. روسای کمیته‌ها نقش مهمی در تعیین دستور کار جلسات و مدت زمان بحث و یا خارج کردن یک لایحه قانونی از مذاکرات برعهده دارند.
• کمیته‌های فرعی کنگره:
هر کمیته اصلی در مجلس نمایندگان و مجلس سنا شامل چند کمیته فرعی است و اعضاء کمیته‌های اصلی در چند و یا تمامی کمیته‌های فرعی عضویت دارند. گاهی به دلیل تخصصی بودن بحث‌ها در کمیته‌های اصلی بر سر لوایح قانونی، کمیته‌ها، موضوع را به کمیته‌های فرعی ارجاع می‌دهند.
تعداد کمیته‌های فرعی عمدتاً در کنگره‌های مختلف متفاوت است و بعضاُ از ۱۵۰ کمیته فرعی در مجلس نمایندگان و سنا تشکیل می‌شوند.
• کمیته‌های مشترک کنگره:
یکی دیگر ازکمیته‌های کنگره آمریکا، کمیته‌های مشترک کنگره نام دارد.
این کمیته‌ها به آن دسته از کمیته‌ها گفته می‌شود که زیرنظر هر ۲ مجلس نمایندگان و سنا قرار دارند و اعضای آنان نیز توسط هر ۲ مجلس انتخاب می‌شوند.
کمیته‌های مشترک کنگره عبارتند از: کمیته مشترک اقتصادی، کمیته مشترک کتابخانه، کمیته مشترک چاپ وکمیته مشترک مالیات.
• کمیته‌های کنفرانس کنگره:
چهارمین کمیته کنگره آمریکا، کمیته‌های کنفرانس نام دارد.
کمیته کنفرانس، در زمانی که بین مجلس نمایندگان و مجلس سنا بر سر تصویب یک لایحه قانونی اختلاف نظر بروز کند، تشکیل می‌شود.
اعضای این کمیته را نمایندگان ارشد هر دو مجلس تشکیل می‌دهند. در این کمیته، نمایندگان و سناتورها دیدگاه‌های خود را در قبال لایحه قانونی بیان می‌کنند و پس از بحث‌های طولانی سرانجام به یک جمع بندی نهایی می‌رسند.
مصوبات کمیته کنفرانس پس از تایید و تصویب هر دو مجلس، جنبه قانونی پیدا می‌کند.
