جایگاه ویژه بازار سرمایه را چگونه حفظ کنیم ؟

حال سوال این است که برای حفظ این جایگاه ویژه بازار سرمایه،  چه اقداماتی باید انجام گیرد ؟

1. یکی از وظایف بازارهای مالی، تامین مالی برای بخش واقعی اقتصاد یعنی بخش های تولید و خدمات است. در روزهایی که حجم مناسبی از نقدینگی کشور به سمت بازار سرمایه روانه شده است، استفاده از این نقدینگی در تامین مالی بنگاه های اقتصادی می تواند جهش تولید، رشد اقتصادی و کنترل تورم را در بر داشته باشد. لذا مدیران شرکتهای ناشر بورس و فرابورس می توانند از این فرصت کم نظیر حداکثر استفاده را کرده تا با افزایش سرمایه از محل آورده سهامداران، تامین مالی مناسبی جهت ثبات، توسعه و رشد فعالیت های مولد خود داشته باشند تا در روزهایی که نرخ بازدهی اوراق بدهی و سپرده های بانکی در برابر نرخ بازدهی سهام جذابیتی ندارند، این نوع افزایش سرمایه می تواند یک توافق برد – برد برای سهامداران و شرکتها باشد.
2. تشویق و تسهیل در فرآیند پذیرش شرکت ها و عرضه سهام در بازار سرمایه، نه تنها باعث گسترش و عمیق تر شدن بازار می شود، بلکه مزایای مناسبی را نصیب شرکت ها، سهامداران عمده و سهامداران جدید می کند. معافیت مالیاتی، کشف قیمت و ارزش بنگاه اقتصادی، ارتقا برند تجاری، تسهیل روش های تامین مالی از جمله مزایایی است که شرکتها زمانی که وارد بازار سرمایه می شوند، می توانند بهره مند شوند. سهامداران عمده فرصت تامین مالی با قیمت مناسب را بدست می آورند. شفافیت از جمله فاکتورهایی است که با پذیرش شرکت های در بازار سرمایه، می تواند نصیب کلیت اقتصاد کشور شود.  از آنجایی که عرضه اولیه سهام با قیمت مناسبی به عموم عرضه می شود، سود پایدار تر و جذابتری را برای سهامداران جدید شرکت بخصوص تازه واردان به بازار سرمایه، همراه خواهد شد. لذا یکی از موارد بسیار مهمی که می تواند بر حفظ جایگاه ویژه بازار سرمایه کمک شایانی کند، افزایش پذیرش شرکت های جدید در بازار سرمایه است که نیازمند این است که هم شرایط پذیرش شرکت ها تسهیل تر شود و هم اطلاع رسانی خوبی در این باره انجام گیرد.
3. خط مقدم بازار سرمایه در اختیار شرکت های کارگزاری است. کارگزارانی که سال ها است به تعداد آنها افزوده نشده است. یکی از مولفه های بهبود کیفیت ارائه خدمات، رقابت است که نقطه مقابل انحصار قرار دارد. لذا اگر خواهان گسترش بازار سرمایه هستیم، باید یکی از مهمترین نهادهای مالی بازار یعنی کارگزاران را افزایش دهیم تا ضمن فراهم کردن شرایط رقابتی بیشتر، با ارائه خدمات مناسبتری میزبان تازه واردان به بازار سرمایه باشیم.
4. در کنار گسترش نهادهای مالی، یک دیگر از مولفه های بازار سرمایه پیشرو، ابزارهای مالی متنوع است. ابزارهایی که در کنار جدذابیت معاملاتی، قابلیت کنترل ریسک را برای فعالین بازار فراهم کنند. گسترش تنوع صندوق های سرمایه گذاری، افزایش اوراق اختیار معامله بر روی نمادهای معاملاتی سایر شرکت ها، بسط دادن قراردادهای آتی سهام و شاخصی و حتی اوراق بهادار سازی دارایی های با نقدشوندگی ضعیف ( از جمله زمین و مستغلات ) و معامله آن در بازار سرمایه، بخشی از اقدامات قابل انجام برای تثبیت جایگاه ویژه بازار سرمایه است.
5. یکی از مولفه های اساسی و مهم بازار سرمایه پیشرو، زیر ساختهای مناسب است. هر چه نهادها و ابزارهای مالی گسترش یابند ولی زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری آن هم تراز با فعالیت های بازار نباشد، نه تنها عامل رونق بازار نمی شود بلکه خود به علتی مهمی جهت فراری دادن سرمایه ها تبدیل می شود. لذا وجود زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری به روز ، کافی و قوی از لحاظ معاملاتی و اطلاعاتی می تواند در کنار افزایش شفافیت بازار، زمینه ساز یک بازار سرمایه پایدار و منسجم باشد.
6. قاعدتا هر چه بازار سرمایه بزرگتر شود و به  تعداد ناشران و فعالین بازار افزوده شود، هرچه نهادهای مالی توسعه یابند و ابزارهای مالی متنوعی در بازار معامله شود اما قوانین و دستورالعمل ها با مقتضیات بازار هم خوانی نداشته باشد یا حتی رعایت نشود، عملا بازار سرمایه پیشرو را با یک ریسک مهم روبرو خواهد کرد که سرانجام آن رشد شکننده خواهد بود. لذا با توجه به گسترش بازار سرمایه و عمومی تر شدن آن، بازنگری در برخی از قوانین و مقررات، نه تنها از رفتارها و تصمیمات سلیقه ای جلوگیری می کند، بلکه پایه و اساس یک بازار سرمایه پیشرو خواهد بود.
7. اگر خواهان آن هستیم که جایگاه ویژه بازار سرمایه را حفظ کنیم، نه تنها باید برای حفظ فعالین فعلی این بازار تلاش کرد، بلکه افراد بیشتری را به سمت این بازار سوق داد. از آنجا که عمده این افراد را تازه واردان بازار تشکیل می دهند و دانش، آگاهی و تجربه لازم و کافی  ندارند و متاسفانه اکثریت به دنبال سرمایه گذاری در بازار سهام به روش مستقیم هستند (تمایلی به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری یا سبدگردانی ندارند ) لذا  گسترش  روش های مختلف آموزشی در کنار افزایش مجریان آن، می تواند نه تنها باعث رشد دانش بازار شود، بلکه می تواند ضمن کنترل رفتارهای هیجانی ، بازدهی مناسب در کنار ریسک معقول را برای فعالین بازار محقق کند.

امید است از فرصت پیش آمده برای بازار سرمایه کشور و نقش موثر آن بر مولفه های مهم اقتصاد، حداکثر از بهره را ببریم تا جایگاه بازار سرمایه همواره ویژه و خاص باشد.

*پیمان حدادی، کارشناس بازارسرمایه