هاله حامدی‌فر مدیرعامل یک شرکت دارویی در نخستین نشست خبری زنده اینستاگرامی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران در خصوص قیمت‌گذاری داروهای بیوسیملار، گفت: باید بررسی شود که صنعت تولید داروهای بایوتک از این رویکردی که دولت در سال‌های اخیر در زمینه قیمت‌گذاری در پیش گرفته، چه آسیبی دیده است. طبق مصوبات و توافقات اولیه به دلیل زمان فراوان تحقیق و توسعه، حیاتی بودن این دارو‌ها و محدود بودن دانش تولید آن در دنیا قرار بود قیمت این دارو‌ها در بازار ایران ۶۰ تا ۷۰ درصد قیمت برند باشد، با این حال نوسانات ارز در کشور به ویژه در دو سال اخیر سبب شده است که قیمت بازار این دارو‌ها در کشور تنها ۲۰ درصد قیمت برند باشد و این امر به معنی آسیب رساندن به صنعت است.
مدیرعامل این شرکت مطرح کرد: در زمینه داروهای بیولوژیک جزو شرکت‌های پیشرو به شمار می‌آییم، اما در زمینه قیمت‌گذاری محصولات دارویی بیوتکنولوژیکی با چالش‌های بیشماری مواجه هستیم.
او در خصوص تفاوت قیمت‌گذاری در ایران در مقایسه با سایر کشور‌های دنیا، بیان کرد: کشور‌های روسیه و ترکیه از لحاظ تولید دارو به کشور ما نزدیک هستند، در کشور ترکیه قیمت بازار این نوع دارو‌ها ۹۰ درصد قیمت برند ارزش‌گذاری شده است و در کشور روسیه نیز همچون کشور ما به دارو‌ها یارانه تعلق می‌گیرد، به گونه‌ای که قیمت پایه داروهای بیوسیمیلار توسط دولت و با برگزاری مناقصه مشخص می‌شود.
حامدی‌فر تاکید کرد: صنعت بیوتکنولوژی ما صنعت خوبی است که امکان پیشرفت مناسبی نیز در آن وجود دارد، شرکت‌های دیگر به واسطه مشاهده پیشرفت‌های صورت گرفته به این حوزه وارد می‌شوند، اما باید توجه داشت شرکتی که دو یا سه محصول دارد می‌تواند علی‌رغم مشکلات موجود دوام بیاورد، اما شرکتی که وام گرفته است تا به سود برسد چگونه می‌تواند با این وضعیت اقتصادی باقی بماند؟ ما در دارو، چون با بیمار طرف هستیم باید محتاطانه عمل کنیم.
ایران دارای بزرگترین سبد داروهای بیوسیمیلار و رقابتی‌ترین بازار دنیا
مدیرعامل این شرکت در پرسش به این سوال که آیا قیمت این دارو‌ها در کشور گران است یا خیر، گفت: باید بر اساس بنچمارک‌های موجود این مقایسه صورت گیرد، بر اساس دو بنچمارک موجود که یکی از آنان شرکتی در هند و دیگری شرکتی در روسیه است می‌توان ادعا کرد که ایران دارای بزرگترین سبد بیوسیمیلار و رقابتی‌ترین بازار دنیا است.
او افزود: درست است که قیمت داروهای بیولوژیک در ایران به دلیل احترام به بیمارانی که آن را مصرف می‌کنند که عمدتا بیماران خاص هستند قابل چانه‌زنی نیست، اما مسئولان و مقامات دولتی نیز نباید حمایت‌های خود را از این شرکت‌ها به حداقل برسانند چراکه در این صورت این شرکت‌ها محکوم به فنا خواهند بود.
حامدی‌فر در ادامه بیان کرد: هرچه صنعت و فعالان این حوزه نجابت به خرج می‌دهند و سعی می‌کنند تولیدات خود را ادامه دهند، اما شاهدیم که دولت کمکی به این حوزه نمی‌کند، این در حالی است که دولت یکی از ذی‌نفعان اصلی تولید داخل دارو‌هاست.
نحوه قیمت‌گذاری داروهای بیوتکنولوژی در ایران
هوشمند ایلکا، مدیرعامل یک شرکت دارویی درباره اینکه بایوسیمیلار‌های دنیا چگونه قیمت‌گذاری می‌شوند و تفاوت ما با آن‌ها در چیست، گفت: زمانی که صحبت از قیمت می‌شود، فاکتور‌های مشخصی داریم؛ ما قیمت مواد اولیه را چک می‌کنیم و با در نظر گرفتن مباحثی همانند دستمزدها، هزینه‌های زیرساخت و ... قیمت نهایی دارو‌ها را مشخص می‌کنیم.
مدیرعامل این شرکت مطرح کرد: در ابتدا قرار بود، سازمان ۷۰ درصد قیمت داروی خارجی را به داروی داخلی قیمت بدهد. البته باید در نظر داشت که به مواد اولیه داروهای بایوتک، ارز دولتی تعلق می‌گیرد، همچنین دستمزدها هر روز بالا می‌رود و هزینه سربار که در حال حاضر تبدیل به قیمت آزادشده نیز بسیار تاثیرگذار است.
ایلکا مطرح کرد: در زمینه هزینه زیرساخت باید ۴ آیتم تاثیرگذار بر آن را بررسی کنیم تا بتوانیم به درک درستی از هزینه‌های صورت گرفته برسیم. مورد اول در خصوص تکنولوژی است که هزینه بسیار بالایی دارد و عموماً تجهیزات مورد استفاده، اروپایی و آمریکایی هستند که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، خرید و نگهداری آن‌ها با هزینه‌های بسیار بالایی همراه هست.
او افزود: مبحث بعدی نیز موضوع دستمزدها است که باید در نظر داشت در این سال‌ها افزایش چند برابری داشته است. ریسک‌های دارو‌ها نیز بخشی از هزینه دارو است که بین ۲۰ تا ۴۰ روز پروسه تولید زمان می‌برد و اگر در هر مورد پروسه تولید با مشکلی مواجه شود، شکست می‌خوریم و باید هزینه بالایی پرداخت کنیم.
مدیرعامل این شرکت توضیح داد: بازار‌های داخلی بسیار محدودند و این امر در اسکیل تولیدی تاثیر می‌گذارد. همچنین در بازار داخل، داروهای وارداتی بسیاری موجود است و ما با شرکت‌هایی رقابت می‌کنیم که در داخل از آن‌ها حمایت می‌شود.
ایلکا با اشاره به افزایش تورم، نوسانات ارزی، حقوق و دستمزدها و تاثیر آن در افزایش قیمت‌ها، بیان کرد: در سال ۱۳۹۴ اولین قیمت را برای زیفرون اعلام کردند و در سال ۱۳۹۸ قیمت‌ها را ۴۸ درصد افزایش دادند. در سال ۱۳۹۴ قیمت ارز خیلی کمتر از سال گذشته بود و ارز آزاد در این سال‌ها ۳۰۰ برابر افزایش داشته است.
او اذعان کرد: دستمز‌ها ۱۰۰ درصد افزایش داشته است، امسال حداقل دستمزد تعیین شده یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است که نسبت به سال ۱۳۹۴ که ۸۰۰ هزار تومان بود، افزایش چشمگیری داشته است.
صنعت داروی بایوتک مسیر فرسایشی طی می‌کند
مدیرعامل این شرکت تصریح کرد: در سال ۱۳۹۸ مجبور شدیم بسیاری از تولیدات را متوقف کنیم یا تولید را با احتیاط جلو ببریم، به همین خاطر، معتقدم نباید این سال‌ها را با سال‌های گذشته مقایسه کنیم، زیرا بسیار ناامید می‌شویم و باید درخصوص مشکلات موجود در سال جاری اقداماتی اساسی انجام دهیم.
ایلکا تصریح کرد: ما مشکلات موجود در کشور را می‌پذیرم، اما باید در نظر داشت که صنعت با این شکلی که در پیش گرفته است، مسیر فرسایشی را طی می‌کند، به این معنی که ما صحبت از اقتصاد دانش‌بنیان می‌کنیم، اما امکان حضور را از شرکت‌های دانش‌بنیان گرفته‌ایم.
مدیرعامل این شرکت اظهار کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان باید هزینه‌های ثابتی همانند هزینه اجاره، دستمزد و ... را پرداخت کنند و همچنین سود سرمایه‌گذاران را بپردازند و با این شیوه‌ای که در این صنعت در پیش گرفته‌اند، اوضاع این حوزه هر روز فرسوده‌تر می‌شود و شرکت‌ها آسیب جدی می‌بیند.
او افزود: صنعت ما یک حوزه بسیار مفید و ارزشمندی است، برای مثال در زمینه بیماری کرونا، دو داروی شیمیایی نیاز است که در حال تولید است، اما آیا صنعت بایوتک را می‌توان با این سرعت پیش برد؟
ایلکا گفت: بحث قیمت برای فرآورده‌های ما بحث بسیار جدی است، ما در حال حاضر، از سودآوری صحبت نمی‌کنیم و تنها هدف ما زنده ماندن است.
باشگاه خبرنگاران جوان
