به نقل از بلومبرگ، بازارهای جهانی نفت شاهد وقایع بسیاری در سال جاری میلادی بودند که داستان دهه گذشته را تکرار کرد: تغییر از یک دوره کمبود عرضه نفت تا مازاد عرضه.
آنچه تحولات 2019 را قابل توجه کرده، بزرگ بودن این وقایع نیست بلکه کوچک بودن تاثیر آنهاست. از بزرگترین عرضه عمومی سهام در دنیا گرفته تا بدترین اختلال در عرضه نفت تا به امروز، از تحریم‌های شدید بر صادر کنندگان نفت تا اقدامات اوپک، تا به حال این همه وقایع با اهمیت سرمایه گذاران را تا این حد بی تفاوت نگه نداشته بود.
در مرکز تمام این بی تفاوتی ها، نیرویی بود که تعادل انرژی جهان را طی 10 سال گذشته تغییر داد: انقلاب نفت و گاز شیل آمریکا بازارهای جهان را در برابر این وقایع تقویت کرد. وقایعی که هر کدام می توانست قیمت نفت را به اوج برساند. خود این انقلاب هم یک واقعه مهم در 2019 بود چون آمریکا را به یک صادر کننده خالص نفت خام و محصولات نفتی تبدیل کرد.
یک نقطه عطف دیگر هم وجود دارد که نشان می دهد طی سالهای آینده شاهد مازاد عرضه نفت به بازار خواهیم بود. برای اولین بار آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده تقاضا برای نفت که زمانی تصور می شد تا ابد رو به رشد باشد، در آغاز دهه جدید متوقف شده است.
بزرگترین عناوین خبری 2019 مربوط به بزرگترین صادر کننده نفت دنیا می شد، عربستان سعودی. ریاض بالاخره بخشی از شرکت بزرگ آرامکو را پس از سه سال در بورس عرضه کرد و ارزش گذاری 2 تریلیون دلاری برای این شرکت آن را به بزرگترین شرکت دنیا تبدیل کرد. ولی 1.5 درصد سهام فروخته شده تنها بخشی از طرح اولیه بود و بیشتر در اختیار خریداران داخلی قرار گرفت تا سرمایه گذاران خارجی.
ولی آزمون سخت تر برای عربستان حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات نفتی آن بود که نیمی از ظرفیت تولید این کشور را از بین برد. حوثی های یمن مسئولیت این حمله را قبول کردند.
از بین رفتن یکباره 5.7 میلیون بشکه از تولید نفت جهان دقیقا همان بحرانی بود که صنعت نفت دهه ها از آن می ترسید و در سالهای گذشته می توانست باعث افزایش طولانی مدت قیمت نفت شود ولی قیمت نفت تنها در ابتدا 19 درصد بالا رفت و طی دو هفته به قیمت قبلی بازگشت.
تلاش های ریاض برای افزایش قیمت نفت نتیجه چندانی به بار نیاورد. اوپک و شرکایش در سال جاری دو بار تولید نفت را کاهش دادند و عربستان تولید نفت خود را بیش از آنچه برنامه‌ریزی شده بود پایین آورد.
تلاش های آنها با مداخلات سیاسی در بازار نفت شدت گرفت. تحریم های آمریکا صادرات ایران و ونزوئلای عضو اوپک را به شدت کاهش داد. ولی قیمت نفت همچنان 12% پایین تر از اوج قیمت در سال جاری میلادی قرار داشت و حدود 66 دلار در هر بشکه در لندن معامله می‌شد.
اصلی‌ترین منبع چالش اوپک صنعت شیل آمریکا بود که این کشور را به بزرگترین تولید کننده نفت در دنیا تبدیل کرد.
فاتح بیرول، دبیر کل آژانس بین المللی انرژی در پاریس گفت:« علی رغم تنش های بزرگ ژئوپلیتیکی در سراسر دنیا، بازارهای نفت به طرز شگفت‌آوری آرام مانده اند که دلیل آن می‌تواند عرضه بالای نفت شیل آمریکا و افزایش تولید سایر تولید کنندگان غیر اوپک باشد».
این شرایط تنها محدود به بخش عرضه بازار نمی شود. آژانس بین المللی انرژی که سالها افزایش تقاضای نفت را تا آینده ای نامحدود پیش بینی می کرد، ماه گذشته اعلام کرد مصرف نفت در آغاز دهه جدید ثابت خواهد شد. شاید دلیل آن تلاش برای دوری از تغییرات فاجعه بار جوی با تشویق به استفاده از خودروهای برقی باشد. فروش خودروهای دارای موتور احتراق داخلی همین حالا هم کاهش یافته است.
تسنیم
