چهارشنبه ۰۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 24 - ۱۴ شوال ۱۴۴۵
برچسب ها
# اقتصاد
۰۲ آذر ۱۳۹۸ - ۱۶:۱۱

به یاد «رضا»

ایران اکونومیست- سی ام آبان ماه دانشمندی ایرانی چشم از جهان فروبست که در دانش بی‌مانند، در ادب سرآمد و در تدین زبانزد بود. پروفسور فضل‌الله رضا دیروز در کانادا در ۱۰۵ سالگی بدرود حیات گفت و کارنامه‌ای بس سترگ از آثار علمی و فرهنگی و ادبی از خود برجای گذاشت.
کد خبر: ۳۳۱۲۷۲
صادق خرازی در روزنامه ایران نوشت: او در خانواده‌ای دانشمند و مذهبی و سیاسی – اجتماعی در رشت به دنیا آمد و علم اندوزی و فرهنگ دوستی را در سال‌های جوانی توأمان داشت؛ از تحصیل در رشته مهندسی برق در دانشگاه تهران تا آموزش علوم قدیمه و مطالعه آثار کلاسیک ادب فارسی. در تابستان سال ۱۳۲۳ دو ماه در کشتی از هند راهی نیویورک شد و فوق لیسانس خود را از دانشگاه کلمبیا در امریکا و دکترایش را در رشته مهندسی برق از دانشگاه پلی‌تکنیک نیویورک دریافت کرد و به تدریس در دانشگاه‌های برجسته امریکا مانند ‌ام آی تی و سیراکیوز پرداخت. او پدر نظریه اطلاعات است که آثارش در این باره جزو متون دانشگاهی این رشته در سراسر دنیاست.
وی در بازگشت به ایران مورد توجه قرار گرفت؛ نایب‌التولیه دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف فعلی) و رئیس دانشگاه تهران شد. ارتقای سطح استادان حوزوی در دانشگاه تهران در دوره او اجرا و انجام شد و حتی این خاطره نقل شده که او از هر دانشمند یک مقاله در رشته خودش خواست. مقاله آیت‌الله مطهری در رشته الهیات بهترین مقاله شد. در جلسه آیت‌الله مطهری را دانشیار خطاب می‌کنند؛ می‌گوید چرا دانشیار؟ ایشان استاد همه ما هستند! استاد مطهری می‌گوید دلیلش این بوده که در منبر از قیام ۱۵ خرداد گفته و مدتی در زندان بوده. پروفسور رضا دستور می‌دهد که نامه استادی مطهری آماده شود. پس از آن سفیر ایران در یونسکو می‌شود که این دوره در همکاری ایران با سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد دستاوردهای بزرگی ثبت می‌شود.
البته فعالیت‌های او به مذاق حاکمیت وقت خوش نیامد و در آخرین مأموریت دولتی به‌عنوان سفیر ایران در کانادا انتخاب می‌شود. از سال ۱۳۵۷ هم در دانشگاه‌های کانادا به تدریس می‌پردازد.
در دوره حضورم به‌عنوان سفیر ایران در سازمان ملل که ارتباط با نخبگان ایرانی پی گرفته شد، از ایشان دعوت کردیم رئیس شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی در نیویورک شود که با روی گشاده و وطن دوستی بسیار پذیرفت و منشأ اقدامات مؤثر فراوان شد.
 
به یاد «رضا»
پیوند عاطفی و فکری ناگسستنی پروفسور رضا با ایران در کنار علقه ویژه ایشان به شاهنامه فردوسی و اهتمامی که در کنار دیگر استادان برجسته ایرانی به پاسداشت زبان فارسی داشت دوره همکاری با ایشان را برای من به یکی از افتخارات بزرگ زندگی‌ام تبدیل کرد. او یکی از مدافعان سرسخت ایران بود و مخالف هرگونه تنش با میهن. می‌گفت ایران باید با سرمایه ایرانی آباد شود. استعمارستیز و غرب گریز بود. به بومی شدن صنعت توسط ایرانی‌ها باورمند بود. معتقد بود اتکا به غرب دستاوردی برای ایران ندارد. پیوندش را حتی با زادگاهش رشت حفظ کرد و مدرسه‌ای در این شهر به‌نام او بنا شد. در سفری که سال ۹۲ به ایران داشت مراسم نکوداشتی برای ایشان در تهران برگزار کردند که در آن مراسم دانشجویان را به تداوم راه آبادانی و توجه به مسائل فرهنگی فراخواند.
حیات علمی و فرهنگی ایشان نیز عینیت توجه یک نخبه علمی ایرانی به گنجینه ادب فارسی است. سال 47 در دوره ریاست بر دانشگاه تهران در سخنرانی خود در جمع استادان گفت: «فرهنگ و ادب فارسی را باید جامه مناسب پوشاند و روانه مراکز معرفت جهان کرد. همچنین در صلاحیت شماست که واردات خوانده و ناخوانده هنر و ادب جهان را که به سرزمین ما هجوم آورده جامه ایرانی بپوشانید و این جامه غرب‌زدگی را که بخشی از مردم ایران آن را پوشیده‌اند به دور بیندازید.»
مقام علمی رضا با نشان فرهنگی او چنان درآمیخته که او را طی این سال‌ها به سفیر ادبیات و فرهنگ ایران تبدیل کرد؛ سفیری با بیش از ۲۰۰ مقاله و حدود ۲۰ عنوان کتاب که از او به ارث مانده است.
 
به یاد «رضا»

زندگی نامه پروفسور فضل الله رضا

پروفسور فضل الله رضا، زادهٔ ۱۰ دی ۱۲۹۳ خورشیدی در رشت و مهندس برق، استاد دانشگاه، چهره ماندگار و سفیر ایران در کانادا بود. همچنین سمت های نایب‌التولیه دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف) و سفیر سابق ایران در یونسکو را نیز در کارنامه پربار علمی و کاری خود داشت.

پدر او شیخ اسدالله رضا (روحانی و مالک) بود. نام خانوادگی‌اش منسوب به حاجی‌آقا رضاست که از مجتهدان عالی‌قدر گیلان بوده‌ اند. او برادر دکتر عنایت‌الله رضا است.

وی تحصیلات ابتدایی را در شهر رشت به پایان برد و دیپلم را در تهران و لیسانس خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران گرفت. او در زمره اولین دوره فارغ‌التحصیلان دانشکده فنی دانشگاه تهران در ۱۳۱۷ بود. در سال ۱۳۲۴ مدرک فوق‌لیسانس را از دانشگاه کلمبیا در آمریکا و دکترای خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه پلی تکنیک نیویورک دریافت کرد. وی پس از محمدعلی مجتهدی، به‌عنوان دومین رئیس دانشگاه صنعتی آریامهر انتخاب شد. در سال ۱۳۸۶ در رشت، مدرسه‌ای به نام وی تأسیس شد. او  ساکن اُتاوا در کانادا بود.

اندیشه و تفکر پروفسور رضا

اگر بخواهیم از اندیشه پروفسور رضا بگوییم او تأکید بر خردگرایی داشت و از احساسات خام حذر می‌کرد. با اینکه خود مهندس برق بود اما باور داشت که باید از فناوری و تکنولوژی غرب در کنار سنت خود بهره بگیریم تا زمینه را برای توسعه کشور فراهم کنیم. و بر استقلال فرهنگی کشور‌ پافشاری می‌کرد.

دوستی پروفسور رضا با سمیعی گیلانی 

نقل قولی از سمیعی گیلانی هست که می گوید: « از نظر ذوقی، پروفسور رضا یک شاعر و بلکه شعرشناس بود و یادم می‌آید که ایشان در همان دوره دانشگاه بسیاری از غزلیات سعدی را از بر داشت و در اطرافیان خودش هم خیلی در این زمینه تاثیرگذار بود. مفتخرم که بگویم من خودم ذوق وارد شدن در حیطه ادبیات و شعر را از پروفسور رضا دارم. از آنجایی که هم پدر و هم پدربزرگ او روحانی بودند زمینه‌های دینی در پروفسور رضا بسیار قوی بود و حتی بسیاری از آیات قرآن را از بر بود.»

پروفسور رضا؛ رئیس گروه زبانشناسی دانشگاه تهران

در دوره ای که رشته زبان شناسی تازه در ایران و در دانشگاه تهران تأسیس شده بود پروفسور رضا در دوره ای رئیس گروه این رشته بود و اتفاقا دکتر یدالله ثمره استاد آواشناسی در زمان او به استخدام این گروه در دانشگاه تهران درآمد.

خاطره دکتر مهدی محقق از پروفسور فضل الله رضا

دکتر مهدی محقق در مراسمی درباره پروفسور فضل‌الله رضا گفته بود: «در دوره‌ای که ایشان رئیس دانشگاه تهران شدند، همه همتشان این بود که تحولی در زبان و ادب فارسی پدید آید چنان که خاطرم هست از طریق استاد سیدحسین نصر پیغام داده بودم که روسای گروه‌های مختلف دانشکده از بهترین‌ها انتخاب شوند و از همین جهت مرحوم دکتر شهیدی را برای گروه عربی، دکتر نگهبان را برای گروه باستان شناسی و بنده را برای گروه ادبیات فارسی گماشتند. یادم می‌آید ایشان این حکم را در بیمارستانی که دکتر معین در آن بستری بود، به من ابلاغ کرد. پروفسور رضا بارها در کانادا مرا میهمان کردند و در دانشگاه کنکوردیا هم ما را دعوت می‌کردند و من شاهد بودم که چقدر ایشان مورد احترام و تعظیم و تکریم استادان آن دیار بودند.»

نظر شما در این رابطه چیست
آخرین اخبار