نرخ دلار بعد از ثباتی میان‌مدت در دامنه ۱۱ تا ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان، در روز شنبه و همراه با اعتراضات بنزینی، به‌سرعت روندی افزایشی به خود گرفت و تا بعد از ظهر یکشنبه به ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان هم رسید. با این حال خیلی زود بازار در مقابل این نیروی افزایشی مقاومت کرد و قیمت را در مسیری کاهشی قرار داد؛ به‌طوری که اواخر همان روز یکشنبه دلار به ۱۲ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. این روند کاهشی در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه هم ادامه یافت و در مرز ۱۲ هزار تومان قرار گرفت. نرخ خرید هر دلار در بعد از ظهر سه‌شنبه در تابلوی صرافی‌های بانکی ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان و فروش ۱۲ هزار تومان درج شد. نرخ خرید هر یورو هم به ۱۳ هزار و ۱۰۰ تومان و فروش به ۱۳ هزار و ۲۰۰ تومان رسید.
کارشناسان علت رشد روزهای اخیر ارز در بازار را هیجانات ناشی از اعتراضاتی می‌دانند که از روز شنبه شروع شد. به هر حال، هر عاملی که نظم موجود را به هم می‌ریزد، خیلی سریع بازارهای مالی را متأثر می‌کند. این عامل در بازار ارز ایران خود را به شکل افزایش تقاضاهای احتیاطی بروز می‌دهد و از همین مسیر سنگینی کفه تقاضا، رشد قیمت را تسریع خواهد کرد.
فرشاد چهاردولی، کارشناس بازار ارز در گفت‌وگو با ایرناپلاس، عوامل تأثیرگذار در نوسان اخیر این بازار را تشریح کرد. به گفته وی، ریزش ۳۰ هزار واحدی بورس، افزایش انتظارات تورمی حاصل از اخبار منفی، هیجان‌سازی در فضای مجازی، تقاضای فصلی و رفتار نوسان‌گیران از عوامل اصلی این نوسانات بود.
عامل بورسی نوسان بازار ارز
چهاردولی درباره این عوامل توضیح داد: وقتی که شاخص کل بورس ۳۰ هزار واحد ریزش کرد، نقدینگی از این بازار به سمت بازارهای رقیبی مانند خودرو و ارز حرکت کرد. این نقدینگی پتانسیلی ایجاد کرده بود تا همراه با اخبار منفی بتواند مقاومت‌های مهم قیمتی را بشکند. این مقاومت برای دلار، روی نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان قرار داشت.
وی درباره این اخبار منفی هم توضیح داد: واکنشها به گام چهارم کاهش تعهدات موجب ایجاد یک موج صعودی جدید شد. افزایش قیمت بنزین هم یکی از اخبار منفی بود که انتظارات تورمی را در جامعه بالا برد. البته همان‌طور که مسئولان بانک مرکزی اعلام کردند، گران شدن بنزین تورم سالانه را حدود چهار درصد افزایش خواهد داد. هرچند محاسبات ما از این رقم بالاتر است، اما باز ما با یک ابرتورم که زندگی مردم را متأثر کند، مواجه نخواهیم شد. به هر روی، این انتظارات تورمی باعث شد بازار ارز متأثر شود.
قطع اینترنت و رفع هیجانات
چهاردولی در ادامه گفت: موضوع بعدی به قیمت‌دهی در شبکه‌های اجتماعی برمی‌گردد. ارتباط اینترنتی تا حدود دو روز بعد از اعلام افزایش قیمت بنزین وجود داشت (تا عصر شنبه)، طی این مدت جوسازی کانال‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی که نرخ ارز را اعلام می‌کنند، موجب ایجاد یک حباب قیمتی در این بازار شد که بعد از قطع اینترنت، این جوسازی فروکش کرد. در نتیجه مشخص شد خیلی از این رشد قیمت‌ها به دلیل جوسازی‌های مورد اشاره بوده است.
این کارشناس بازار ارز همچنین یکی از عوامل نوسان قیمت ارز در هفته جاری را تقاضای فصلی دانست و عنوان کرد: همیشه با نزدیک شدن دی ماه، تقاضای فصلی به دلیل شروع سال نو مسیحی افزایش می‌یابد. این تقاضا هر ساله در اواخر آبان ماه شروع می‌شود و تا اوایل دی ادامه می‌یابد. از سوی دیگر، نرخ ارز باید با تورم هماهنگ باشد، وقتی تورم همواره در حال رشد است، نباید انتظار داشته باشیم قیمت ارز روند کاهشی داشته باشد.
نوسان‌گیران در صف فروش
چهاردولی در نهایت به تأثیر رفتار نوسان‌گیران اشاره کرد و گفت: نرخ دلار در دامنه ۱۱ هزار و ۳۰۰ تا ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان یک خط حمایتی بلندمدت داشت که نوسان‌گیران در این کف قیمتی خرید کردند و در نهایت در قیمت سقف (حدود ۱۲ هزار و ۶۰۰ تومان) فروختند. اگر نرخ دلار مجدداً به این سو میل کند، احتمالاً نیروهای خرید دوباره وارد بازار شوند، زیرا ابتدای کانال ۱۱ هزار تومان، یک حمایت بسیار محکم وجود دارد و احتمال شکست آن بسیار سخت است.
وی همچنین افزود: طی هفته گذشته قیمت ارز به‌صورت خزنده‌ای رو به بالا حرکت می‌کرد. از همین رو، نوسان‌گیرانی که امکان افزایش کوتاه‌مدت را پیش‌بینی می‌کردند، در صف‌های خرید قرار گرفتند، تا اینکه در روز دوشنبه در صف فروش قرار گرفتند. اگر این فرضیه درست باشد، امکان دارد که بعد از یک مرحله فروش در سقف قیمتی، در روزهای آینده مجدداً شاهد خرید در کف قیمتی باشیم.
فرشاد چهاردولی معتقد است اگر قیمت به کمتر از کف گفته شده برسد، نه از طرف صادرکننده‌ها پذیرفته می‌شود و نه خیلی بازارگردان مایل است اعداد پایینی رؤیت شود. به‌طور کل به باور وی اگر رقم ارز با تورم همراه نشود و به‌صورت دستوری تعیین شود، موجب جمع شدن فنر قیمتی و رها شدن یکباره آن خواهد شد. از همین رو، لازم است که یک بازار آزاد وجود داشته باشد تا عرضه و تقاضا قیمت را تعیین و همچنین هیجانات هم کنترل کند.
ایرناپلاس
