به گزارش ایرنا، محمدصادق عادلی در نشست "نقش انرژی در تحولات ژئوپولتیک اروپا و منطقه در سخنانی با عنوان "روندها و استراتژی ها در بازار گاز جهانی" در شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه برای رشد اقتصادی به انرژی بیشتر نیاز داریم، گفت: صاحبنظران معتقدند تنش وقتی افزایش پیدا می کند موجب کاهش رشد اقتصادی و کاهش مسایل زیست محیطی می شود. یکی از آنها جنگ تجاری چین و آمریکا است که این تنش در چند ماه گذشته موجب کاهش تقاضای نفت و گاز شد این یک زنجیره ارزش در دنیا دارد که آن را تحت تاثیرگذار می دهد. اعتقاد دارند چین و هند در اثر این تنش در مواجه کردن جامعه شان به جامعه دانش بر، چالش خواهند داشت.
دبیرکل سابق کشورهای صادرکننده گاز، با تقسیم محور سخنانش در دو بخش چشم انداز گاز در آینده و سیاست‌ها و استراتژی‌های بازارهای مختلف و بازیگران مختلف، گفت: چون چشم اندازها در دنیا زیاد نیستند بنابراین آمارها بر اساس دو منبع جی سی اف (GCF) و أوت لوک (Out look) است.
عادلی با طرح این پرسش که بازار گاز در آینده چه می شود، نخست به بازارهای متفاوت نفت و گاز اشاره و تصریح کرد: نفت بازار جهانی دارد اما گاز بازارهای جهانی دارد اما درمورد اینکه چه چیزی باعث می شود تقاضای بازار گاز بالا برود، باید بگویم اولین مورد مهم برای افزایش بازارهای انرژی، جمعیت است.
جمعیت دنیا ۲۰۰۹ حدود ۹ میلیارد نفر می‌شود
وی ادامه داد: در سال ٢٠٥٠ جمعیت دنیا ٩ میلیارد نفر می‌شود و نیاز به انرژی افزایش می یابد. شهرنشینی موجب افزایش بازارهای انرژی، می شود.
دبیرکل سابق کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه ٧٠ درصد رشد جمعیت بین ٢٠٠٠ تا ٢٠١٨ است، گفت: وقتی جمعیت زیاد می شود بهره وری باید بالا برود. عامل دوم رشد اقتصادی است که این رشد بین سالهای ٢٠٠٠ تا ٢٠١٨، ٣.٦ بوده است.
عادلی تصریح کرد: تقاضا برای انرژی تا ٢٠٥٠ حدود ٣٠ درصد افزایش می یابد. اهمیت گاز در سال ٢٠٢٥ از زغال سنگ پیشی می گیرد چون گاز و زغال‌سنگ همیشه در قیمت باهم رقابت دارند. تخمین زده می شود پیک نفت هم حوالی سال ٢٠٣٥ حدود ١١٠ تا ١١٢ میلیون بشکه در روز می شود و بعد پیک کاهش می‌یابد و به گاز می رسد
وی افزود: اکنون گاز ٢٣ درصد سبد انرژی است که به ٢٧ درصد در ٢٠٥٠ افزایش می یابد. نفت هم ٣٢ درصد سبد انرژی را اکنون در اختیار دارد که در سال ٢٠٥٠ به ٢٦ درصد می رسد. تقاضای انرژی ٣٠ درصد و تقاضا برای گاز در سال ٢٠٥٠ حدود ٥٠ درصد بالا می رود.
به گفته این کارشناس مسائل انرژی تولید برق، بزرگترین مصرف کننده گاز در سالهای آتی خواهد بود که صنعت و حمل و نقل در رده های بعدی قرار دارند.
دبیرکل سابق کشورهای صادرکننده گاز با بیان اینکه مصرف بیشتر گاز در دنیا باعث کاهش گازهای گلخانه ای می شود و در هند، چین و انگلستان این مشاهده شده است، گفت: بحث این است که گاز را جایگزین نفت و زغال کنند یا تجدیدپذیرها را؟ که می گویند در کوتاه مدت گاز برای جایگزینی خوب است.
گاز ال ان جی نیمی از تجارت انرژی دنیا در سال ٢٠٥٠ خواهد بود
وی با اشاره به نوع جدید گاز (گاز مایع طبیعی یا ال ان جی)، اضافه کرد: تا ١٠ سال قبل ١٠ درصد تجارت دنیا گاز ال ان جی بود که امروز به ٣٠ درصد رسید و تا ٢٠٥٠ حدود ٥٠ درصد تجارت دنیا را شامل خواهد شد.
علت رشد بازار ال ان جی در بازار آسیا این است تقاضا برای ال ان جی به شدت افزایش یافت چون با خط لوله ژاپن، کره جنوبی، هند و چین نمی‌توان به این کشورها گاز فروخت البته چین می تواند از روسیه بگیرد اما سخت و طولانی است.
عادلی خاطرنشان کرد: کشورهای اروپایی در سالهای گذشته خط مشی خود را تغییر دادند و به ال ان جی زیاد روی آوردند. ال ان جی از خط لوله گرانتر است اگر کشوری هم گاز و هم ال ان جی وارد کند یعنی مشی استراتژیک دارد. خاورمیانه و منا محل تنش است و همین موجب شد به ال ان جی روی بیاورند.
به گفته این کارشناس حوزه انرژی ، اینکه امارات از امریکا ال ان جی با این‌همه مشکلات وارد می کند، برای ملاحظات سیاسی و استراتژیک است. قیمت گاز در سال ٢٠١٤ تا ٢٠ دلار بود اما با افزایش تولیدات شیل گس در آمریکا قیمت به ٥ دلار سقوط کرد؛ بعد از کاهش قیمت نفت به ١٠٠ دلار در دنیا، قیمت گاز به ١٠ دلار رسید؛ در هنری هاب امریکا گاز زیر سه دلار است؛ در بازارهای اروپا زیر ٤ دلار اما در شرق آسیا قیمت بالاتر و حدود ٥ دلار است.
آمریکا بیشترین ظرفیت جدید ال ان جی دنیا
عادلی بیشترین ظرفیت جدید ال ان جی در دنیا را در آمریکا عنوان کرد و گفت: امریکا با تولید شل گس و شل اویل قاطعیت جدی خود را در تولید کننده و بازیکن مهم نفت و گاز بودن نشان داد؛ وقتی ترامپ سرکار آمد سیاست اصلی‌اش را روی تولیدکنندگان اصلی نفت و گاز و بویژه شل گس و شل اویل گذاشت. البته هر ایالتی در آمریکا برای خود سیاستی دارد.
وی اضافه کرد: اروپا سیاست خود را به کارایی انرژی و کاهش مصرف انرژی گذاشت و سیاست میان مدت آن تنوع در مبدأ خرید و منبع انرژی است. هند، چین و ژاپن بزرگترین بازیگران انرژی هستند هندی‌ها بزرگترین مصرف کننده زغال در دنیا هستند و سیاست شان استفاده از زغال سنگ پاک است و سیاست توسعه ای است یعنی دسترسی انرژی برای همه. چین هم بازیگر هم تولیدکننده و هم مصرف کننده است. ژاپنی ها ٢٢ درصد سبد انرژی خود را هسته‌ای نگه می دارند.
امریکا، روسیه و ایران سه بازیگر اصلی گاز دنیا
دبیرکل سابق کشورهای صادرکننده گاز بزگترین کشورهای بازیگر گاز در تولید را در سال ٢٠١٨ به ترتیب آمریکا، روسیه، ایران، کانادا، قطر و چین برشمرد و گفت: به صورت منطقه ای روسیه و خاورمیانه بزرگترین ذخیره‌های گاز جهانی را دارند؛ بعد آمریکای شمالی آسیای جنوب شرقی و اروپا. ذخیره ها با اکتشاف بیشتر، افزایش می یابد.
وی با بیان این که درحال حاضر ایران اول نیست چون در روسیه اکتشاف افزایش یافته و ذخیره‌ها بیشتر است، گفت: بزرگترین مصرف کننده آمریکای شمالی، آسیا پاسیفیک(آسیای جنوب شرقی)، خاورمیانه و روسیه است و اگر اکتشاف نکند تا ١٤ سال دیگر ذخایر امریکا پایان می یابد.
عادلی یادآورشد: میزان ذخیره ایران بالاست تولید خوب است اما اشکال این است تولید و مصرف نزدیک هم است و امکان صادرات ندارد؛ اما روسیه بین تولید و مصرف فاصله دارد و امکان صادراتش بالا است.
دبیرکل سابق کشورهای صادرکننده گاز گفت: درحال حاضر آمریکا و روسیه بر سر دو بازار آسیای جنوب شرقی و اروپا رقابت و تنش دارند و این رقابت و تنش همچنان ادامه می یابد. علاوه بر این میزان خرید گاز اروپایی ها از امریکا بالا رفته و ال ان جی بیشتری می‌خرند.
وی تنوع بخشی به منابع انرژی بزرگترین چالش تولیدکنندگان و صادرکنندگان دانست و ادامه داد: ٨٠ درصد صادرات گاز قطر، به چین و ژاپن بود اما الان اروپا است. برای واردکنندگان هم این یک چالش است که از کجا تهیه کنند.
