به گزارش ایراناکونومیست؛ بازار لوازم یدکی خودرو، بیمار تبداری است که از یاد مدیران و مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت رفته است. این بازار همچون صنعت موتورسیکلت به فراموشی سپرده شده و گریبانگیر مشکلات بسیاری در حوزه قاچاق، قطعات زیرپلهای، محصولات بیکیفیت، قیمتهای بالا و کمبود و نایابی برخی قطعات بهویژه در بخش خودروهای لوکس و وارداتی است.
بیش از یک سال است که با اعمال تحریم و کمبود ارز، واردات برخی کالاها با چالش اساسی روبهرو شده است. اگر زمانی بدون نظارت و کنترل افرادی با لابی و رانت با درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت و مواد پتروشیمی و بهاصطلاح خامفروشی مبادرت به واردات کالاهایی میکردند که در داخل تولید میشد و کسی هم از این افراد پاسخ نمیخواست، امروز محدودیت و کمبود ارز سبب شده تا مدیران صنعتی راه تفریط در پیش بگیرند.
همچنین در حالی که سیدمهدی کاظمی، یکی از اعضای اتحادیه لوازم یدکی خودرو اعلام میکند امسال قیمت قطعات در بازار تنها 10درصد افزایش یافته است تولیدکنندگان داخلی که تامینکننده بخشی از این بازار هستند از افزایش 300درصدی محصولات میگویند.
وضعیت در بازار قطعات خودروهای وارداتی و لوکس از این هم بغرنجتر است و قیمت قطعات 500 تا 600 برابر شده است. بهعنوان مثال اگزوز بنز بین 15 تا 20میلیون تومان خرید و فروش میشود.
احتکار قطعات از سوی برخی بنکداران شرایط را از این هم سختتر کرده است و آنها نیز در توجیه کار خود میگویند وضعیت بیثبات قیمتها، سرمایهها را در معرض خطر قرار داده و اگر توزیعکنندگان قطعات را امروز با یک قیمت بهفروش برسانند فردا آنها را باید با قیمت بالاتر تهیه کنند. خرید و فروش را محدود کردهایم تا وضعیت قیمتها و نیز تولید مشخص شود.
کمبود، گرانی و بیکیفیتی قطعات در بازار لوازم یدکی گلایه بسیاری از مصرفکنندگان را به دنبال داشته و خواستار رسیدگی به وضعیت این بازار شدهاند.
محمدرضا ملاکی، رییس کمیسیون اقتصادی اتحادیه لوازم یدکی خودرو عنوان میکند حدود 50درصد قطعات موجود در این بازار بیهویت و بدون اصالت هستند و مشخص نیست از کجا وارد بازار میشوند. این در حالی است که عضو هیاتمدیره اتحادیه لوازم یدکی که مدعی است اگر قطعهای بیکیفیت باشد مصرفکننده برای بار دوم از آن فروشنده خرید نمیکند باید پاسخگو باشد اگر قطعه مورد نظر فوقایمنی باشد و فرد فرصتی دوباره برای خرید نداشته باشد چه؟
لنتترمز یکی از قطعات فوقایمنی است که بر اساس ادعای انجمن لنتترمز و کلاچ ایران لنتترمزهای بیکیفیت، قاچاق بوده و کنترل و نظارت جدی بر این امر وجود ندارد. این در حالی است که بیش از 60 تولیدکننده داخلی در زمینه لنتترمز فعالیت دارند اما فقط حدود 30 تولیدکننده مجوز رسمی تولید دارد. از این آمار نیز کمتر از 5 تولیدکننده محصولاتشان تا حدودی بهروز بوده و از کیفیت لازم برخوردار هستند. برخی لنتترمزهای داخلی سرپیچهای جادهای پس از 2 تا 3 بار ترمزگیری برای چهارمین بار عمل نکرده و بهاصطلاح میبرد و دچار حادثه میشود. این موضوع بارها از سوی تولیدکنندگان عنوان شده و مشخص نیست چه نهادی باید نسبت به معضل فعالان زیرپلهای که در کارگاههای کوچک بدون مجوز، تولید قطعه دارند رسیدگی کند؟ آیا مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت از وضعیت موجود این بازار خبر دارند؟
مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرویی میگوید تنها 20درصد قطعات بازار لوازم یدکی مربوط به تولیدکننده داخلی است. البته این آمار مربوط به شرایط فعلی است که محدودیت واردات اعمال شده است زیرا پیش از این فقط 10 تا 15درصد بازار سهم قطعهسازان داخلی بود.
تولیدکنندگان و فعالان بازار لوازم یدکی خودرو، بارها از گستردگی و بزرگی این بازار گفتهاند و همین امر مسائل آن را پیچیدهتر و در عین حال خطرناکتر کرده است زیرا موضوع سلامت افراد مطرح بوده و آمار تصادفات گویای این موضوع است.
چه کسی باید به مسئله بازار لوازم یدکی خودرو رسیدگی کند؟ اتحادیه لوازم یدکی، سازمان ملی استاندارد، انجمن قطعهسازان، سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، سازمان بازرسی کل کشور یا وزارت صنعت، معدن و تجارت.
مهدیه احمدی
