تصور اینکه تیم های بزرگ ایران سالانه مبلغ زیادی را برای استخدام بازیکنان بی کیفیت خارجی پرداخت می کنند با شرایط اقتصادی کنونی سخت به نظر می رسد زیرا اگر در گذشته ارزش ریالی ثبت قراردادهای ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار دلاری برای تیم ها هزینه ای کمتر از ۲ میلیارد تومان را در برداشت اما تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی بر نرخ ارز موجب شده تا هزینه به خدمت گیری این بازیکنان چند برابر باشد و برخی از پرداختی ها رقمی تا ۱۵ برابر دوره های قبل افزایش پیدا کند.
اما فلسفه حضور این بازیکنان در فوتبال ایران چیست؟ آیا آنان نام های بزرگی هستند که به برندی برای حضور در لیگ برتر تبدیل شوند یا ستاره‌هایی به شمار می روند که در شرایط سخت نتیجه بازی را رقم خواهند زد؟
پاسخ به این پرسش ها چندان دشوار نیست زیرا این بازیکنان نه مانند «ژاوی هرناندز» السد یک برند فوتبالی تعریف می شوند و نه آنان مانند «بغداد بونجاح» مراکشی توانایی عوض کردن نتیجه بازی را دارندبلکه نام های معمولی هستند که مشتی دلار و واسطه ها آنان را به فوتبال ایران معرفی کرده است.
همچنین هزینه گزاف برای جذب این بازیکنان و فسخ قرارداد آنان مشکلات زیادی پیش روی فوتبال ایران قرار داده است. این مشکلات تا جایی است که اگر ادعا کنیم فوتبال ایران در فیفا یکی از بدقول ترین کشورها در زمینه پرداختی بازیکنان به شمار می رود گزاف نیست. تیم های ایرانی در بیشتر دعاوی این نهاد بین المللی بازنده به شمار می روند.
نمونه بارز و به روز این مشکلات پرداختی به «پروپئیچ» بود. مدیران استقلال تهران در چند روز گذشته برای فرار از محرومیت از پنجره نقل و انتقالات نصف بیشتر درآمدهای حاصل از حضور بازیکنان این تیم در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه را صرف پرداخت بازیکنی کردند که در طول فصل تنها یک گل به ثمر رساند. البته این فرار در دقیقه ۹۰ مساله تازه ای نیست. در قضیه استقلال و بازیکن صرب آنچه این پرداختی را بیش از پیش برای باشگاه سخت کرد عدم مدیریت قرارداد این بازیکن بود. بنا به اخبار موجود، مبلغ پرداختی او در زمان فسخ سی هزار دلار بود و می شد آن را با کمتر از ۲۵۰ میلیون تومان حل کرد اما این سوء تدبیر موجب شد تا این مبلغ به حدود پنج میلیارد تومان برسد.
چنین دست و دل بازی هایی که ریشه در سوء مدیریت در انتخاب بازیکن خارجی و قرارداد با آنان دارد در حالی است که آبی پوشان تهرانی چندی پیش پیشنهاد «وریا غفوری» و «سید حسن حسینی» ۲ بازیکن تاثیر گذار این تیم برای تمدید قرارداد را زیاده خواهی تعریف کردند و پرداخت نشدن ۳۵۰ هزار دلار بند قرارداد «آیانداد پاتوسی» موجب قطع همکاری این بازیکن با استقلال شد.
پاتوسی در نیم فصل دوم لیگ هجدهم بهترین بازیکن استقلال و یکی از برترین های لیگ ایران به شمار می رفت.
داستان حضور بازیکنان بی کیفیت و پرداختی های کلان به آنان مساله تازه ای نیست و بدون شک حل پرونده پروپئیچ پایان آن نخواهد بود بلکه شکایت او در فیفا بخشی از داستانی از حضور نام های خارجی است که ورود و خروج به ایران هنوز علامت سوال است.
اینکه یک بازیکن ممکن است در پازل تاکتیکی تیم جواب ندهد امری طبیعی و برای برخی از بزرگان فوتبال دنیا رخ داده است اما اینکه باشگاهی برای پرداختی های معمول خود مشکل داشته باشد اما بازیکن و مربی خارجی استخدام کند مساله دیگر است که شاید تنها در فوتبال ایران نمونه آن یافت شود.
نگاهی به گلایه های پیشکسوتان و بازیکنان سابق تیم های استقلال و پرسپولیس نشان می دهد که آنان هنوز طلب ریالی یک دهه گذشته خود را از این تیم ها دریافت نکردند و این به خاطر آشنایی این فوتبالیست ها با شرایط اقتصادی باشگاه است. اما داستان برای بازیکنان خارجی تیم ها متفاوت است و فیفا به ابزار قدرتمندی برای وصول مطالبات خارجی ها تبدیل شده و مدیران باید اعتباری ارزی برای این طلب ها تهیه کنند.
هزینه های گزافی که به حساب برخی از خارجی های بی کیفیت لیگ ایران واریز می شود اگر در بخش پایه و حمایت از پیشکسوتان سرمایه گذاری می شد می توانست دگرگونی محسوسی در فوتبال ایران ایجاد کند. زیرا حمایت قدیمی های فوتبال در کنار استعدادیابی در تیم های پایه بدون شک به ظهور ستاره هایی خواهد انجامید.
اینکه در لیگ شانزدهم تیم استقلال تهران از پنجره نقل و انتقالات محروم بود و نتوانست قرارداد بازیکن خارجی (سرور جباروف) را ثبت کند نگرانی هایی ایجاد کرد اما این محرومیت برای تیم به فرصت تبدیل شد و از دل جوانان تیم «علیرضا منصوریان» بازیکنی مانند امید نورافکن به فوتبال ایران معرفی شد. این اتفاق برای پرسپولیس فصل پیش نیز تکرار و این تیم با بازیکنان داخلی و جوان خود توانست در سطح آسیا و ایران نتایج درخشانی کسب کند.
به نظر می رسد سرخآبی ها که در یک دهه گذشته در تیم خود کلکسیونی از بازیکنان ناموفق خارجی داشتند باید نسبت به استخدام و جذب این بازیکنان توجه ویژه ای داشته باشند توجهی که در نهایت یک تک ستاره خارجی را می تواند به ناجی تیم تبدیل کند. تک ستاره هایی که «فابیو جانواریو»، «عماد رضا»، «جی لوید ساموئل»، «ابراهیم توره»، «لوسیانو ادینیو»، «آرمناک پطروسیان»، «آیاندا پاتوسی» و «مامه تیام» نمونه های آن هستند.
غفار میرزایی
منبع: ایرنا
