ایران اکونومیست- از میراث‌آریا، محمدحسن طالبیان با اشاره به تلاش‌ها برای بازگرداندن الواح هخامنشی از آمریکا به ایران گفت: فرایند ارسال الواح هخامنشی از آمریکا به ایران از مدت‌ها پیش آغاز و مجوزهای لازم برای ارسال 1780 لوح گلی هخامنشی از وزارت خزانه‌داری آمریکا اخذ شده است.
وی افزود: بعد از صدور مجوز ارسال 1780 لوح گلی هخامنشی از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، اعتراضی در خصوص ارسال تمام الواح هخامنشی موجود در آمریکا هم به موسسه شرق‌شناسی شیکاگو و هم از طریق وکلای ایران در امریکا به مراجع قضایی ارسال شد تا از بهانه‌جویی‌های مختلف جلوگیری شود. اگرچه آنها موظف هستند کل الواح را فوری تحویل دهند، با توجه به احتمال زمان‌بر بودن صدور مجوز ارسال تمام الواح هخامنشی، مقرر شد مقدمات تحویل 1780 لوح هخامنشی به ایران فراهم شود همزمان فرایند اخذ مجوز اُفک/ofac (دفتر کنترل دارایی های خارجی آمریکا) برای تمام الواح مذکور توسط موسسه شرق‌شناسی از وزارت خزانه‌داری امریکا پیگیری و انجام شود.
طالبیان ادامه داد: در این میان راهکارهای نحوه ارسال و تحویل الواح هخامنشی بررسی شد و موسسه شرق‌شناسی شیکاگو بهانه‌هایی مانند بیمه و تحریم را مطرح کرد که با توجه به جلسات با وزارت خارجه، مرکز حقوقی ریاست‌جمهوری و دستگاه‌های دیگر، مقرر شد اول با رایزنی آنها متقاعد شوند مجوز افک را کامل بگیرند و چنانچه نشد ایران مجددا شکایت کند؛ اما به‌دلیل احتمال طولانی شدن شکایت بعدی، با رایزنی‌های مختلف، موسسه شرق‌شناسی پذیرفت همزمان با ارسال مرحله اول، اقدام به اخذ مجوز ارسال بقیه الواح کند. ضمن اینکه موضوع بیمه و ارسال الواح ـ قانوناً برعهده موسسه مذکور است و تحویل آنها به موزه ملی ایران نیز وظیفه آن‌هاستـ از سوی موسسه شرق‌شناسی شیکاگو انجام شود.
معاون میراث‌فرهنگی کشور تصریح کرد: به‌تازگی ایمیلی از سوی موسسه شرق‌شناسی شیکاگو رسیده که آمادگی خود را برای تحویل الواح هخامنشی به ایران در تهران اعلام کرده است.
وی افزود: در پاسخ به این ایمیل ما نیز با هماهنگی وزارت امور خارجه آمادگی خود را برای صدور روادید به شرط پذیرفتن همه مراحل از بیمه تا ارسال اعلام کردیم.
طالبیان ادامه داد: آماده‌ایم برای موسسه شرق‌شناسی شیکاگو روادید صادر کنیم و اکنون منتظر پاسخ رسمی آنها هستیم. در رایزنی‌های صورت‌گرفته و در توافق نهایی و بنا بر اعلام موسسه شرق‌شناسی شیکاگو، 1780 لوح تاریخی در تهران به ایران تحویل و به موزه ملی منتقل خواهد شد.
الواح هخامنشی شامل بیش از 30 هزار لوح بود که در سال 1314 بر اساس مصوبه دولت از طریق کشتی به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شد و سال 1316 به آنجا رسید. بر آن اساس قرار بود در مدت سه سال بررسی‌های کارشناسی و مطالعات روی این الواح انجام و به ایران برگردانده شود، چند سال نخست که این اقدام انجام نشد، اما با پیگیری‌ها بخشی از الواح در سال 1327 و بخشی نیز در سال 1350 به کشور بازگردانده شد. همچنین بخش دیگری از آنها در سال 1383 به ایران برگردانده شد، اما هنوز بخشی از الواح در آن موسسه است.
از سوی دیگر در انفجاری که در سال 1997 میلادی در بیت‌المقدس رخ داد چند یهودی به بهانه جبران خسارت و ارتباط واهی ایران با این انفجار درخواست توقیف الواح را کردند و در نهایت با رای دادگاه این الواح توقیف شد. در جلسات دادگاهی که در این زمینه برگزار شد، نمایندگان ایران ثابت کردند الواح جنبه تجاری ندارند و آثاری با جنبه فرهنگی و مطالعاتی بوده و قابل توقیف نیستند.
در طول چند سال گذشته و به دنبال برگزاری دادگاه برای تعیین سرنوشت این الواح پژوهشی و تاریخی، وکلای مرکز شرق‌شناسی شیکاگو نیز اعلام کردند که الواح هخامنشی تجاری نیستند و دادگاه نباید آنها را توقیف می‌کرد.
