ایران اکونومیست- هدایت فهمی روز دوشنبه در میزگرد تخصصی سیلاب های اخیر اظهار کرد: بارش های رگباری در کشور از سوی دریای سرخ و مدیترانه به غرب کشور وارد می شود. که در وقوع سیل اخیر دو اتفاق افتاد؛ جبهه ای به صورت همزمان از مدیترانه و دریای سرخ وارد کشور شد که در زاگرس به یکدیگر رسیدند و دوم اینکه بارش ها با وزش باد شدید همراه بود که منجر به افزایش سرعت و شدت باران شد.
وی در محل دانشکده عمران دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی عنوان کرد: اصولا بروز ناهنجاری های طبیعی در زمان تغییراقلیم، داده های تاریخی را از اعتبار خارج می کند. همچنین در هیج جای دنیا سیل قابل کنترل نیست و فقط باید آسیب ها کم شود.
میزگرد سیلاب های اخیر کشور با حضور تعدادی از متخصصان و دانشجویان حوزه آب و سیلاب با سخنرانی علیرضا برهانی (عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیر)، رضا مکنون (عضو هیات علمی دانشگاه امیر کبیر) و علیرضا دائمی (معاون اسبق وزیر نیرو) در دانشکده عمران و منابع آب دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی برگزار شد.
فهمی با بیان اینکه هشت شاخصه صدمات سیل را افزایش داده و نیاز به توجه دارد، اظهار کرد: بارش سنگین، تعرض و دست اندازی به مسیر رودخانه ها از جمله این مسائل است ، به عنوان مثال سیل شیراز نباید منجر به آسیب شدید می شد اما به دلیل اشتباه انسانی خسارات زیادی وارد شد.
وی در خصوص دیگر عوامل عنوان کرد: ضعف جدی در ساماندهی و لایروبی رودخانه ها،عدم برنامه ریزی صحیح و جامع در مدیریت سیلاب که به عنوان علم بوده اما متولی مشخصی ندارد نیز باعث افرزایش خسارت ها شد.
معاون دفتر برنامه ریزی وزارت نیرو افزود: غافلگیری و ناهماهنگی تمامی دستگاه ها، اجرای نادرست زیر ساخت های روستایی، جاده ها، کانال ها، ریل سازی و شهر سازی، تخلیه دیر هنگام برخی از مخازن با توجه به ورود بارندگی و کاهش پوشش گیاهی، جنگل تراشی و نابودی مراتع و ضعف آبخیزداری ومهمترین عامل ضعف شدید در حکمرانی سرزمینی 8 عاملی است، که توجه به آنها خسارت ها را کاهش می دهد.
فهمی توضیح داد: نیاز است اقدامات حین وقوع، پیش وقوع و پس از وقوع توسط مسئولان مشخص شود و دستگاه ها دچار سردرگمی نباشند. از نظر علمی و سیاست گذاری یکبار باید مسائل به صورت کامل آسیب شناسی شود.
وی با بیان اینکه سالانه دو میلیارد تن خاک دچار فرسایش می شود، افزود: نیاز به بازنگری مدیریت سیلاب با محوریت محیط زیست نه مدیریت بحران به صورت جدی احساس می شود.
فهمی با اشاره به اینکه دو نوع اقدامات در راستای کاهش خسارات قابل انجام است، عنوان کرد: اقدامات سازه ای کوچک مقیاس، احتیاطی و پیشگیرانه مثل احداث کانال ها، عایق های سیل گیر و سازه های بزرگ مقیاس یا سازه هایی که در مسیر رودخانه و نیازمند زمان زیادی هستند مثل کانال های زهکشی بزرگ، ایجاد سدها و عبور آب به دشت ها مثل موانع درون رودخانه ها از جمله این اقدامات است.
وی در خصوص اقدامات غیر سازه ای و کم هزینه تر توضیح داد: 8 شاخصه به عنوان اقدامات غیر سازه ای در کشور مطرح است. اولین شاخصه تهیه و تدوین نقشه پهنه بندی سیلاب کشور تا استقرار راه ها و تاسیسات مشخص شود.
فهمی عنوان کرد: مدیریت خطر پذیری و ریسک، تخلیه و بازیافت پس از سیلاب، آبخیز داری و تدوین نظام مدیریت جامع سیل در راستای مشخص شدن نقش، وظایف و ماموریت هدایت و پخش و سیلاب، استقرار سامانه بیمه سیلاب، مدیریت جامع و یکپارچه حوضه آبریز از عوامل مهم در اقدامات غیر سازه ای است.
معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به ظرفیت سازی در زمینه آگاهی عمومی اظهار کرد: اطلاع رسانی در زمینه حوادث بسیار اندک انجام شده و تلفات انسانی نیر ناشی از عدم اطلاع رسانی درست است.
به اعتقاد وی سال جدید پرباران است و شواهد نشان می دهد که به دلیل موقعیت کشور در خشکسالی نیز سیلاب داریم اما از خشکسالی جدا نشده ایم.
