ایران اکونومیست- انتخاب رشته پایه نهم یکی از انتخاب‌های مهم و اساسی هر دانش‌آموزی است که سرنوشت تحصیلی و شغلی او را در آینده رقم خواهد زد؛ از این رو اخذ تصمیم درست و عاقلانه در این برهه اهمیتی بالا دارد که دانش‌آموز و والدین باید آن را مدنظر قرار دهند.
چند سالی است که آموزش و پرورش با راه‌اندازی سامانه‌ای در این حوزه به دانش‌آموزان کمک کند تا با انتخاب رشته‌ای خوب تصمیمی درست داشته باشند اما متاسفانه مشکلات عدیده این سایت، دانش‌آموزان را دچار سردرگمی کرده است.
به دلیل اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم با یک مشاور تحصیلی خبره و باتجربه صحبت کنیم و نظر وی را در این باره جویا شویم؛ در همین راستا با اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
اسماعیل قربانی مشاور تحصیلی و روانشناختی در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: هدایت تحصیلی و انتخاب رشته دانش‌آموزان پایه نهم از ۲ بعد قابل بررسی است؛ یک بعد آن نقایص هدایت تحصیلی در سازوکار آموزش و پرورش و دیگری تعارض و سردرگمی دانش‌آموزان نسبت به انتخاب رشته به دلیل دخالت والدین و اطرافیان است.
وی افزود: حدود سه سال است که آموزش و پرورش برای کمک به دانش‌آموزان در انتخاب رشته سایتی به نام همگام زا طراحی کرده که یکی از کار‌های آن کمک به دانش آموزان برای انجام انتخاب رشته است؛ اما متاسفانه هر سال با خطای ورود به این سامانه مواجه هستیم و سالی نیست که دانش‌آموزان برای ورود به این سامانه مشکل نداشته باشند.
قربانی بیان کرد: مشاور به دانش آموز توصیه می‌کند در زمان مشخص و مقرر آزمون‌ها را به صورت آنلاین انجام دهد، اما از طرفی خطای سایت باعث می‌شود این حرف قابلیت اجرا نداشته باشد، کار به درازا بکشد و دائما زمان ورود به سیستم تمدید شود.
این مشاور تحصیلی گفت: یکی دیگر از نقایص این سایت، پلن و فرمت آن است و در نهایت چیزی که به دانش‌آموزان ارائه می‌شود فرم شماره ۶ است؛ در این فرم نظرات مشاور، معلم، دانش آموز، والدین و نمرات خرداد با هم جمع شده، آزمون استعداد و آزمون رغبت در نظر گرفته شده و در نهایت به دانش‌آموز صد نمره برای ورود به هر یک از رشته‌ها اختصاص داده می‌شود که اولویت‌های اول تا ۱۲ برای ورود به رشته‌ها را ارائه می‌دهد تا دانش‌آموز بتواند راحت‌تر تصمیم بگیرد.
وی افزود: این برگه ارزیابی در خردادماه صادر می‌شود یعنی در زمانی که دانش آموز مدرسه و رشته خود را انتخاب کرده است؛ بنابراین به‌صورت علنی توصیه نامه‌ای که به دانش‌آموز داده می‌شود و قرار است به او کمک کند، امری کلیشه‌ای است که متاسفانه کاربردی نداشته و صرفا وجود آن برای ثبت نام الزامی است.
قربانی اظهار کرد: یکی دیگر از نقائص سایت این است که شاید در نظر مشاور و معلم جهت گیری خاص وجود داشته باشد، یعنی تنها عملکرد تحصیلی در نظر گرفته نشود و معلم انضباط دانش‌آموز را در این مساله دخیل کند؛ همچنین دانش آموز در انجام آزمون‌ها با بی‌حوصلگی عمل می‌کند و تعداد بالای سوالات آزمون رغبت و استعداد که نزدیک به ۶۰۰ تست است باعث دلزدگی وی شود و به محض اینکه که دانش‌آموز متوجه می‌شود که قرار نیست این توصیه نامه مشکلی از مشکلاتش را حل کند این سردرگمی به وجود می‌آید.
این مشاور تحصیلی بیان کرد: البته یک فرم شماره هفت نیز وجود دارد که صرفا عملکرد تحصیلی دانش آموز را در منطقه سنجیده و بر اساس آن به دانش‌آموز اولویت‌های الف، ب، ج و دال می‌دهد که با توجه به اینکه صرفا ملاکی برای تصمیم‌گیری است نسبت به فرم شماره ۶ قابلیت استفاده بیشتر دارد.
وی گفت: فرم شماره ۶ با وجود اینکه یک توصیه نامه است، اما متاسفانه برای مدیران دوره دوم هنوز جا نیفتاده که یک توصیه نامه است و اجباری برای اجرای آن وجود ندارد؛ به طور مثال دانش‌آموزی که در اولویت اول رشته انسانی برایش تعیین می‌شود برای اینکه آن‌ها را توجیه کند که این یک توصیه نامه بوده و از سر اجبار نیست با مشکل مواجه است.
این مشاور تحصیلی اظهار کرد: مسئله دیگر این است که سایت هر سال مشکل دارد و در ابتدای آن نوشته شده است که امن نیست، دانش آموزان نیز معتقدند که این سایت به راحتی قابل هک کردن است؛ یعنی یک سازمان و ارگان با این حجم از دانش آموزان و بیشترین کاربرد نمی‌تواند فضایی را تعریف کند که بچه‌ها دچار مشکل نشوند.
قربانی بیان کرد: این مسائل و مشکلات انتخاب رشته دانش‌آموزان از لحاظ فنی بود؛ همچنین از باب روانشناختی دانش‌آموزان دچار تعارض و سردرگمی هستند، زیرا دوستان، خانواده و بازار کار به عنوان یک عامل مزاحم برای انتخاب رشته دانش آموزان است که در گزارش بعدی به طور مفصل به آن پرداخته خواهد شد.
