زمانی که از پرخاشگری و دلایل آن سخن به میان می آید بدون شک خشونت به عنوان جلوه هایی از رفتار انسانی، تابع یک متغییر نیست بلکه آن را می شود از جنبه های گوناگون مورد واکاوی قرار داد. هر چند که برخی ریشه های خشونت در فوتبال را نشات گرفته از جامعه می دانند اما باید گفت نگاه روانشناسان و جامعه شناسان ممکن است نگاه از بیرون به فوتبال ایران باشد.
برای فرار از نگاه بیرون به یک واقعیت اجتماعی و ورزشی لازم است موضوع خشونت و ناهنجاری در ورزش ایران را از دیدگاه کسانی جویا شویم که از نزدیگ نظاتره گر این رفتارها بوده و مدت ها برای برطرف کردن آن، برنامه به مسوولان لیگ و فوتبال ایران ارائه کرده است.
یکی از این افراد «عبدالرحمن شاه حسینی» است که مدت ها در کسوت رییس کمیته انضباطی پای سخنان برخی از خاطیان یا مرتکبین خشونت نشسته است.
بدون شک شاه حسنی را با برخورد های قاطع و صریح می شناسند و احکامش در نیمه های دوم دهه هشتاد زبانزد عام و خاص بود.
او در این گفت وگو با قاطعیت از خشونت در فوتبال سخن گفت که در نهایت از مدیریت این رشته و اجرایی قانون متاثر می شود.
متن کامل این گفت وگو در زیر آمده است.
** ایرنا: در چند ماه گذشته خشونت های کلامی و فیزیکی در فوتبال افزایش پیدا کرده و دامنه آن نیز به سکوها رسیده است. به عنوان قاضی که سال ها در کمیته انضباطی فوتبال مسوولیت داشته اید دلیل اصلی این خشونت ها را باید در کجا جست و جو کرد؟
تک متغیره تعریف کردن خشونت در فوتبال و میادین ورزشی جفا به این کار است. یکی از مهمترین دلایل رواج خشونت فیزیکی و کلامی در فوتبال، ضعف مدیریت کلان در فوتبال ایران است زیرا این مدیریت نتوانسته یک برنامه جامع و بازدارنده با همکاری باشگاه ها برای کنترل خشونت تدوین کند.
به عنوان مثال فدراسیون براساس اساسنامه باید تمام شرایط و برنامه ها را برای گسترش فرهنگ و ترویج اخلاق تدوین کند اما برای این کار تعامل چندانی بین باشگاه ها و فوتبال ایران تا کنون شکل نگرفته است و فدراسیون نیز کمتر پیگیر آن می باشد.
** ایرنا: همکاری و تعامل برای برخورد با خشونت چگونه می تواند بین باشگاه و فدراسیون فوتبال شکل گیرد؟
یکی از راهکارها این است که فدراسیون بندی با همکاری باشگاه ها در قراردادها منعقد کند که بازیکن پرخاشگر با جرایم بزرگی مواجه شوند اما تا کنون یا اراده ای برای درج چنین بندی وجود نداشته است یا اینکه باشگاه هایی که آن را در قرارداد ها مندرج می کنند در زمان تخلف چشم پوشی خواهند کرد و اراده ای برای اجرای آن وجود ندارد.
** ایرنا: با وجود آنکه کمیته انضباطی یکی از فعالترین بخش های فدراسیون فوتبال است اما باز شاهد رواج خشونت در جامعه هستیم؟
پیش آمده که ارکان قضایی فوتبال آرایی صادر می کند که در برخی از مواقع از عدالت و انصاف دور است تا جایی که یک رای برای 2 شخص با توجه به دامنه نفوذ فرد خاطی متفاوت و این امر از ترازوی عدالت خارج است.
در برخی از مواقع نیز آرا بدوی در مرجع تجدیدنظر که همان کمیته استیناف است شکسته می شود که توجیه قضایی ندارد و شائبه تحت فشار قرار گرفتن تصمیمات در ورزش ایران نیز رواج پیدا می کند.
** ایرنا: اگر بخواهیم احکام خشونت را از فرد خاطی فراتر تعریف کنیم آیا می توان مدیران فوتبالی یا مسوولان باشگاه را نیز در این زمینه مورد بازخواست قرارداد؟
غفلت از مدیریت و اعضای کادر فنی و مسوولان یک باشگاه از دیگر دلایل این خشونت ها است. در زمانی که بازیکن یا تماشاگری مرتکب تخلف می شود فورا رای علیه وی صادر می شود اما تاکنون کمتر مشاهده شده که مدیریت آن باشگاه مورد مواخذه قرار گیرد. به عبارتی برخی از مدیران از تنبیه و مجازات ها مصون هستند زیرا با رانت و سفارش های ویژه به مسوولیت های ورزشی رسیده اند.
مدیری که سومدیریت داشته باید بازخواست شود اما در فوتبال کنونی در برخی مواقع دیده می شود نهایت تصمیم درباره این افراد این است که پس از خرابکاری در مدیریت ورزشی یا باشگاه، آنان کنار گذاشته می شوند بدون اینکه در زمینه عملکرد در مدیریت باشگاه یا فدراسیون فوتبال سوالی پرسیده شود.
** ایرنا: پس شما به عنوان یک قاضی خشونت های فوتبالی را فراتر از اتفاقات جاری در جامعه تبیین می کنید؟
علت دیگر ناهنجاری که تمام دکترین و حقوق دانان بر آن تاکید دارند این است که خشونت در ذات رفتار، به پایگاه اجتماعی، خانواده، محیط تحصیل یا سربازی برخواهد گشت. در کنار این عامل برخی از فشارهای جامعه مانند بیکاری تاثیر بر رفتار حاضرین در ورزشکاه تاثیر فراوانی دارد و زمانی که تماشاگران در یک جا جمع می شوند برخی از افراد استادیوم را جایی مناسب برای اعتراض خود می بینند.
البته در بحث ریشه های فردی و اجتماعی تبین خشونت نباید از عامل وراثت به عنوان یکی از عوامل خشونت زا چشم پوشی کنیم زیرا خشونت به صورت ارثی به برخی از افراد رسیده است.
** ایرنا: در دوران ریاست شما بر کمیته انضباطی احکامی سنگینی علیه برخی از خاطیان صادر شد که الان کمتر نمونه ای از آن سراغ داریم، دلایل این کار در در چه چیزی می دانید؟
اینکه چرا برخورد های قوی مانند گذشته صورت نگیرد من کاری ندارم؛ لازم است بدانید که برای چنین خشونت هایی برخوردهایی به مراتب شدید تری از احکام کنونی و پیشین در قوانین وجود دارد اما نمی دانم چرا و کی قرار است این احکام برای خاطیان اجرایی شود.
اگر رای من در مورد سپاهان، برخی دانه درشت ها و تخلفات باشگاه های پرطرفداری مانند استقلال و پرسپولیس که در آرشیو وجود دارد مورد آنالیز قرار گیرد متوجه خواهید شد که تا چند سال اتفاقی مشابه در فوتبال رخ نداد.
یک مورد این آراء که بسیاری از هواداران در جریان آن هستند اتفاقات مربوط به بازی پرسپولیس و سپاهان است که افزون بر آنکه حق و حقوق سرباز احمدی احقاق شد، اجازه ندادم در اصفهان تا چند ماه بازی برگزار شود. به نوعی من شهروندان و تماشاگران را از دیدن بازی سپاهان محروم کردم و تیم سپاهان در زمانی که در شهری غیر از اصفهان میزبان بود نیز اجازه حضور تماشاگر نداشت.
فراموش نکنیم احکام در فوتبال فوتبال ایران باید چنان سنگین باشد که برای دیگران «بیم تجرّی» به شمار رود تا آنان هوس تخلف نکنند. اگر در جای متخلف قرار بگیریم و ارقام را نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که جریمه های 2 یا 5 میلیونی برای فرد یا باشگاه رقم زیادی نیست اما اگر جریمه و محرومیت سنگین باشد هم نتایج و هم خزانه باشگاه تحت تاثیر تخلف فرد قرار خواهد گرفت. در شرایط کنونی هزینه تخلف ها برای افراد حقیقی و حقوقی به صرفه اقتصادی و ورزشی دارد.
** ایرنا: بر گردیم به جدال روزمره کی روش با فدراسیون و مربیان تیم های دیگر که در چند سال گذشته شکل گرفت. اگر عبدالرحمن شاه حسینی در میانه دعوای کی روش و برانکو مسوولیت قضاوت در فدراسیون فوتبال داشت، چه حکمی صادر می کرد تا دو قطبی آسیب زا در فوتبال ایران به وجود نیاید؟
وقتی 2 مربی جدال لفظی دارند تخلف به شمار می رود و بیشتر این جدال از سوی مربی تیم ملی فوتبال که تحت نظر فدراسیون فوتبال است صورت گرفت. در این زمینه باید از فدراسیون فوتبال پرسیده شود که در مدت هشت سال گذشته چرا با وجود توهین و تحقیرهای این مربی ما هیچگاه وی را به کمیته انضباطی احضار نکردیم.
فراموش نکنیم سرمربی پرتغالی تیم ملی فوتبال ایران در هشت سال حضور به بسیاری از مسوولان ورزش و مربیان فوتبال توهین کرد. اگر من در این دوران در کمیته انضباطی بودم بدون شک وی را برای پاسخگویی درباره این رفتارها احضار و حکم قانونی را نیز برایشان صادر می کرد.
** ایرنا: به عنوان یکی از قاضیان شاغل در ورزش ایران چه راهکاری برای پایان خشونت در فوتبال ایران ارایه می کنید؟
ما برای ریشه کن کردن خشونت در فوتبال نیاز به رنسانس در فوتبال و مدیریت آن داریم و باید در صدر تا ذیل فوتبال ایران، افرادی قرار بگیرند که اهلیت این کار داشته باشد نه افرادی که با سفارش یا رانت به ورزش خواهند آمد. اگر رنسانس براساس شایسته سالاری شکل نگیرد بدون شک این قضیه ادامه خواهد داشت.
منبع: ایرنا
