به گزارش ایران اکونومیست، «کودتای سیاسی» نامی است که برخی تحلیل گران بر روی وقایع اخیر ونزوئلا گذاشته‌اند؛ از آنجا که عموما تعریف کودتا با کنترل تمام و یا بخشی از نیروهای نظامی شناخته می‌شود، این عنوان کمی مبهم به نظر می‌آید؛ کودتایی که توسط سیاسیون و بدون کمک قوای مسلح انجام گیرد، کودتای سیاسی نامیده می شود. باتوجه به تحولات اخیر ونزوئلا و بررسی دست های پشت پرده این وقایع با کارشناس آمریکای لاتین به گفت وگو پرداختیم.
امیر تفرشی کارشناس مسائل آمریکای لاتین در رابطه با اینکه آیا می توان تحولات اخیر در ونزوئلا را کودتا نامید یا خیر گفت: اگر کودتا را به این معنا در نظر بگیریم که یک اقدام و عملیات برنامه‌ریزی شده برای سرنگونی یک دولت صورت گرفته باشد، طبیعتا بر روی اتفاقات پنجشنبه که در ونزوئلا افتاد، می‌توان اسم کودتا را گذاشت؛ زیرا ابعاد این اقدام نشان می‌دهد که یک برنامه مشخص برای این حوادث وجود داشته است.
وی در ادامه در رابطه با حوادث اخیر در ونزوئلا افزود: یک تظاهرات اعتراضی در کاراکاس پایتخت ونزوئلا شکل می‌گیرد، سپس رئیس پارلمان این کشور که جوانی ۳۵ ساله به نام خوآن گوایدو است، در جمع معترضین حاضر شده و خود را رئیس جمهور موقت این کشور اعلام می‌کند. سپس کاخ سفید در کمتر از یک ساعت او را به عنوان رئیس جمهور ونزوئلا به رسمیت می شناسد و پس از آن برخی از کشور‌ها که عمدتا در همسایگی ونزوئلا قرار داشته، هم‌پیمانان آمریکا محسوب می شوند و بیشتر آن‌ها به عنوان گروه لیما در آمریکای لاتین شناخته می‌شوند، از تصمیم گوآیدو حمایت کرده و ریاست جمهوری ایشان را به رسمیت می‌شناسند.
تفرشی با بیان اینکه به نظر می‌رسد حوادث ونزوئلا از پیش برنامه‌ریزی شده است، اظهار کرد: با توجه به اینکه در ونزوئلا اغتشاشاتی انجام شد و بلافاصله برخی کشور‌ها رهبر مخالفان را به عنوان رئیس جمهور شناسایی کردند، به نظر نمی‌رسد حوادث به صورت اتفاقی پیش آمده باشند.
وی ادامه داد: علاوه براین نشانه‌هایی وجود دارد که ظن برنامه ریزی شده بودن این اتفاقات را بیشتر می‌کند؛ از جمله اینکه خوان گوآیدو چند روز پیش از اغتشاشات کاراکاس، با مایک پنس معاون دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به صورت تلفنی صحبت کرده و پنس در صحبت تلفنی با وی از برنامه‌های گوآیدو حمایت می‌کند. البته پیش از این اتفاقات مرحله اول برنامه های طراحی شده برای ونزوئلا به اجرا گذاشته شده بود؛ پارلمان ملی این کشور ۵ روز پیش از دوره دوم ریاست جمهوری مادورو تشکیل شده بود و دوره دوم ریاست جمهوری وی را به رسمیت نشناخت؛ پس از تصمیم مجلس ملی ونزوئلا، مجموعه‌ای از کشور‌ها که در راس آن ایالات متحده قرار دارند هم دولت جدید ونزوئلا را به رسمیت نشناختند؛ این موضوع زنجیره‌ای است که با اتصال آن متوجه خواهیم شد که برای اتفاقات روز پنجشنبه کاراکاس برنامه ریزی شده بوده و هماهنگی‌های آن هم پیشتر انجام شده بود .
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان اتفاقاتی که در ونزوئلا افتاده است را توطئه ای از سوی کاخ سفید علیه این کشور تلقی کرد؟ تصریح کرد: طبیعتاً همین طور است؛ مشخص است عملیات کودتای سیاسی در ونزوئلا این بار مشخص و به صورت شفاف در ایالات متحده طراحی و سپس به اجرا گذاشته شده، کودتا است و به عقیده من شخصی که پروژه ونزوئلا را مدیریت می‌کند، مایک پنس معاون ترامپ است؛ وی در یک سال گذشته چند نوبت به آمریکای لاتین، کشور‌های منطقه و همسایگان ونزوئلا سفر کرده و محور گفت‌وگو‌های پنس در سفر‌های انجام شده همواره مسئله ونزوئلا و تمرکز روی این موضوع بوده تا بتواند اجماعی علیه دولت مادورو را ابتدا در سطح منطقه‌ای شکل دهد. این تلاش‌ها منجر شد تا در آگوست ۲۰۱۷ بسیاری از کشور‌ها گروه لیما را تشکیل دادند که مقر ویژه اقتصادی این گروه نیز در پایتخت پرو تشکیل شد و هدف آن مقابله با دولت ونزوئلا است. حال با روی کار آمدن یک دولت راست افراطی در برزیل یکی از بزرگترین حامیان ونزوئلا در منطقه از دست رفت و زمینه برای یک تغییر سیاسی جدی در این کشور جدی‌تر شد.
تفرشی در رابطه با اقدامات دولت ونزوئلا برای کنترل بهتر اوضاع، عنوان کرد: دولت ونزوئلا برای کنترل بهتر شرایط کشور در ماه می سال گذشته انتخابات زود هنگام برگزار کرد؛ زیرا ارزیابی آن‌ها برای بهبود اوضاع اقتصادی این بود که برای این امر نیاز به بهبود اوضاع سیاسی است و با توجه به اینکه بر اساس برآورد آن‌ها دولت مادورو توانایی برنده شدن در دور دوم انتخابات را نداشت، تصمیم به برگزاری انتخابات مجدد و زودتر از موعد گرفته شد تا فضای لازم برای ایجاد ثبات سیاسی در این کشور را به وجود آورده تا بتوانند در مرحله بعد اصلاحات اقتصادی انجام دهند.
وی افزود: بنابراین انتخابات در ونزوئلا برگزار شد، که مادورو مجددا پیروز این انتخابات بود. اما مخالفان برای اینکه دولت مادورو موفق به ایجاد ثبات اقتصادی نشود همواره تلاش کردند تا ثبات سیاسی کشور را بر هم بزنند و در همین راستا هم حرکاتی پس از انتخابات ریاست جمهوری انجام شد و مخالفان بحث تقلب را مطرح کردند که این امر باعث ایجاد دو دستگی در ونزوئلا شد، سپس شاهد تحریم مقامات دولتی بودند و پس از آن هم با کاهش شدید ارزش پول ملی ونزوئلا، نارضایتی و خرابکاری در بازار این کشور مجموعه‌ای از تنش هایی بودند که مخالفان دولت به راه انداختند تا از روند ثبات سیاسی در این کشور جلوگیری شود.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین تاکید کرد: فضای کنونی در ونزوئلا در ادامه همان روند گذشته است؛ به نظر من معرفی یک رئیس جمهور خود خوانده و به رسمیت شناخته شدن آن از طرف کشور‌های دیگر، در راستای تکمیل همان پازل بر هم زدن ثبات سیاسی در نزوئلا به شمار می رود.
تفرشی درباره آینده ونزوئلا اظهار کرد: باید منتظر بمانیم اگر تا ۴۸ الی۷۲ ساعت آینده دولت ونزوئلا بتواند شرایط را کنترل کند به نظر می‌رسد که پروژه سرنگونی دولت در این مرحله تا حد زیادی خنثی شده است. اما شواهد حاکی از آن است که دوگانگی قدرت در این کشور از سمت ایالات متحده تداوم خواهد یافت.
وی ادامه داد: چندی پیش مایک پمپئو اعلام کرد که آمریکاحاضر است ۲۰ میلیون دلار به مخالفان دولت ونزوئلا کمک کند و جان بولتون هم ساعاتی پیش اعلام کرد که منابع خارج از ونزوئلا همچنین ثروت‌های مربوط به این کشور، متعلق به دولت قانونی این کشور بوده و دولت قانونی ونزوئلا هم از نظر ما خوان گوآیدو است؛ بنابراین به نظر می‌رسد دولت آمریکا قصد دارد پشتیبانی جدی به لحاظ سیاسی، لجستیک و مالی از گوآیدو کرده تا پروژه دوگانگی را پیش برده و تنش اجتماعی را در این کشور تقویت کند؛ بنابراین واشنگتن به بهانه حمایت از حقوق بشر زمینه دخالت بین المللی در ونزوئلا را فراهم کرده و سناریو‌های خود را یکی پس از دیگری پیش خواهند برد.
