جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29 - ۱۸ رمضان ۱۴۴۵
نائب رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران:

مرز میان شرکت‌ های دانش‌ بنیان و استارتاپ ها نامشخص است

اقتصاد دانش‌ بنیان، در سال‌های اخیر به‌ عنوان معبر اقتصاد مقاومتی و ستون فقرات برنامه ششم توسعه موردتوجه قرار گرفته است با این‌ وجود به دلیل نیاز کشور برای رشد و توسعه اقتصادی دو مفهوم شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‏ها با یکدیگر خلط مبحث شده و در بیشتر مواقع اشتباه گرفته می‌شوند.
کد خبر: ۲۶۹۰۷۲

به گزارش ایران اکونومیست؛ از یک سو موجی از شرکت‌های استارتاپی به دنبال دانش‌بنیان شدن هستند تا از حمایت‌های این بخش بهره‌مند شوند که این امر موجب شده ارائه حمایت و خدمات به دانش‌بنیان‌ها از مسیر اصلی خود دور شود و از سوی دیگر حمایت‌های موردنیاز استارتاپ ها بیشتر از آنکه از جنس حمایت مالی دولتی باشد از جنس تنظیم سازوکارها، قوانین و مقرارت است.
در همین رابطه و برای بررسی نقاط اشتراک و افتراق دانش‌بنیان‌ها و استارتاپ ها با عبدالرضا نوروزی نائب رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌ بنیان ایران به گفت‌وگو نشستیم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
 
** آیا به‌ طور اساسی تفاوتی میان شرکت‌های دانش‌بنیان با استارتاپ ها وجود دارد؟
* بله اين دو مبحث كاملا متفاوت هستند. اولا شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس فعالیت برخاسته از دانش و تولید فناوری ایجاد می‌شوند و دانش‌محور هستند اما شرکت‌های استارتاپی پاسخی است خلاقانه به یک نیاز موجود یا تعریف یک نیاز و پاسخ به آن است. درثاني به لحاظ سرمايه میزان سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان بسته به نوع فعالیت متغیر است. این میزان هم می‌تواند خیلی کم باشد و هم به نسبت زیاد اما شرکت‌های استارتاپی معمولا سرمایه اولیه خیلی کمی دارند. از سوي ديگر شرکت‌های دانش‌بنیان عموما تولیدکننده هستند و شرکت‌های استارت آپی، خدمات ارائه می‌دهند.
توجه داشته باشيد كه خلط بحثی که بین شرکت دانش‌بنیان و استارتاپ در سال‏های اخیر به وجود آمده و متاسفانه در ادبیات مسئولان نیز به چشم می‏خورد در سال‏های آتی می‏تواند به رشد علم و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان کشور صدماتی وارد آورد.
 
** علت بروز این اختلاف را در چه میدانید؟
* با توجه به اشتراکات و هم‌پوشانی‌های کارکردی این دو مقوله، یکی بودن متولی اصلی هر دوی آن‏ها  که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است و نیز نیاز فوری کشور به رشد این دو حوزه در راستای حل مشکلات کلان خود و در نتیجه عدم زمان کافی برای بررسی دقیق تمایزات و ارائه راه‏حل‏ها و نسخه‏های تجویزی مختص هر حوزه، چنین خلط‌هایی دور از انتظار نیست.
در سال‌هاي اخیر شاهد نوعی خلط بحث بین شرکت‌‏های دانش‌‏بنیان و استارتاپ‏ها و مات شدن مرزهای بین این دو پدیده در کشور هستیم؛ به‌گونه‌ای که در بحث‏‌ها اغلب این دو پدیده یکی در نظر گرفته شدن و به‌طور عمده برای آن‏ها یک نسخه تجویز می‏شود. چه این‌که یکی از بحث‏‌های جدی حمایتی در حوزه استارتاپ‏ها، دانش‌‏بنیان کردن برخی استارتاپ‏ها مانند شرکت‏‌های بازی‏‌سازی، فروشگاه‌‏ها و پلتفرم‏‌های اینترنتی است.
 
** هم شرکت‌های دانش‌بنیان و هم استارتاپ ها نیازمند حمایت هستند، جنس این حمایت‌ها چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟
* به‌ طورمعمول حمايت‌هاي مالي مستقيم در هر حوزه‌اي بيش از آنكه مفيد باشد رانت زا است و باعث ايجاد عدم شفافيت مي‌شود لذا حمایت‌ها بيشتر باید در جهت حذف مجوزهاي زائد و تسهيل انجام امور باشد نه ارايه تسهيلات.
 
** بروز این خطا چه مضراتی را متوجه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌کند؟
* خلط بحث استارتاپ‏ها با شرکت‏های دانش‏بنیان، به‌گونه‌ای که شرکت‏های استارتاپی نیز دانش‏بنیان محسوب شده و از سهم حمایتی دانش‏بنیان استفاده کنند، باعث تضعیف شرکت‏های دانش‏بنیان و گم کردن مسیر اصلی حمایت‏های این حوزه می‏شود. درحالی‌که در ادبیات حوزه استارتاپ نیز این نوع حمایت از استارتاپ جایگاه خاصی نداشته و نوع حمایت دولتی که استارتاپ لازم دارد، بیشتر از جنس تنظیم سازوکارها و قوانین و مقررات است تا حمایت مالی دولتی. در واقع این خلط مبحث هم باعث تضعیف حوزه اقتصاد دانش‏بنیان شده و هم این‏که چندان به کار استارتاپ‏ها و رشد اکوسیستم استارتاپی نمی‏‌آید.
 
** در وضعیت فعلی اقتصاد کشور، بین ارائه تسهیلات و سرمایه‌گذاری کدامیک برای بقای شرکت‌های دانش‌بنیان مفید است؟
* حمايت‌هاي مالي مستقيم كه در سال‌هاي گذشته ارايه شده نشان داده كه معمولا چنين سبك حمايت‌ها و ايجاد شرايط گلخانه‌اي براي کسب‌وکارهای دانش‌بنیان چندان مفيد فايده نيست. اما اگر دولت بتواند با تشويق سرمايه‌گذاران بخش خصوصي از طريق ارايه تخفيف‌هاي مالياتي، تسهيل سرمايه‌گذاري و صادرات گمرك آن‌ها را تشويق به ورود به حوزه دانش‌بنيان‌ها كند مي‌تواند موجب شكوفايي صنعت كشور و ايجاد پيوندي عميق‌تر بين دانش و صنعت شود.
نظر شما در این رابطه چیست
آخرین اخبار