به گزارش ایران اکونومیست؛ در دوره پیشین تحریم ها که شرکت های بین المللی صنعت بیمه همکاری خود را با ایران قطع کردند، کشورمان برای توزیع ریسک دو اقدام را در دستور کار قرار داد؛ نخست صندوق ویژه مقابله با تحریم ها را دولت ایجاد کرد و دیگری ظرفیت مشترک صنعت بیمه به همت شرکت های بیمه با هدف توزیع بیمه اتکایی انجام گرفت.
هدف اصلی راه اندازی صندوق ویژه مقابله، پوشش ریسک موجود در صنعت نفت و حمل و نقل بخصوص صنایع پالایشی و کشتیرانی بود.
بیمه اتکایی یا بیمه مجدد، با هدف مصون ماندن شرکت های بیمه از ضررهای احتمالی طراحی شده و شرکت های بیمه اتکایی، شرکت های بیمه دیگر را بیمه می کنند تا منافع مشتریان محفوظ بماند.
این شرکت‌ها که افراد و اموال بسیاری را در سطح گسترده‌ای بیمه می کنند به نوبه خود در مقابل خطرات سنگین یا انبوه تعهداتی قرار می‌گیرند که جبران خسارت‌های احتمالی آنها خارج از توان مالی این شرکت‌هاست و نگهداری این تعهدات توجیه فنی و اقتصادی ندارد.
شرکت های بیمه بخشی از تعهدات بیمه‌ای مازاد بر ظرفیت مالی و فنی خود را دوباره نزد شرکت یا شرکت‌های بیمه دیگر بیمه می کنند تا این ریسک توزیع شود.
تا پیش از تحریم های اوایل دهه 90 شرکت های ایرانی صنعت بیمه با همکاران خود در اقصی نقاط جهان قراردادهای اتکایی داشتند یعنی اینکه یا از شرکت های دیگر اتکایی می پذیرفتند و یا بخشی از ریسک خود را به خارج از کشور واگذار می کردند.
با اعمال تحریم ها در سال های 1390 و 1391 این ارتباط اتکایی قطع شد و از آنجا که نگهداری همه ریسک های احتمالی در داخل کشور مخاطراتی ایجاد می کرد، دست اندرکاران صنعت بیمه تلاش کردند بخشی از این ریسک را در دو قالب صندوق ویژه تحریم و نیز ظرفیت مشترک صنعت بیمه توزیع کنند هرچند همکاری با شرکت های بیمه خارجی که ارتباطی با بازارهای آمریکا نداشتند، نیز وجود داشت.
در این دوره از تحریم ها نیز صنعت بیمه قصد دارد از همین دو ظرفیت موجود برای مقابله با تحریم ها استفاده کنند؛ «غلامرضا سلیمانی» رئیس کل بیمه مرکزی ایران سیزدهم آذر ماه اعلام کرد: با ورود 14 شرکت به کنسرسیوم اتکایی صنعت بیمه برای مقابله با تحریم، ظرفیت این صندوق 920 میلیارد تومان رشد کرده است.
پیش از این هشت شرکت بیمه در کنسرسیوم اتکایی صنعت بیمه مشارکت داشتند و با ورود 14 شرکت جدید، می توان گفت که صنعت بیمه ایران به طور کامل برای مقابله با تحریم ها وارد میدان شده است.
آنگونه که رئیس کل بیمه مرکزی وعده داده، برای توزیع ریسک و پوشش اتکایی، انتشار اوراق ریسک در بازار سرمایه در دستور کار است تا بتوان از این مسیر ریسک پروژه های بزرگ بویژه در حوزه انرژی و حمل و نقل پوشش داده شود.
در این زمینه «سیدرسول تاجدار» عضو شورای عمومی سندیکای بیمه گران ایران گفت: از زمان خروج آمریکا از برجام، صنعت بیمه با بازگشت تحریم ها مواجه شد و از این رو نیاز بود که بار دیگر از ظرفیت صندوق ویژه تحریم و کنسرسیوم ظرفیت مشترک صنعت بیمه برای پوشش ریسک فعالان اقتصادی بویژه در طرح های بزرگ بهره برداری شود.
وی با تاکید بر اینکه صنعت بیمه تلاش خواهد کرد تا ریسک فعالیت های اقتصادی در ماه های آینده را پوشش دهد، افزود: از دولت نیز انتظار می رود در بودجه سال آینده توان صندوق ویژه تحریم را از یک میلیارد دلار فعلی به پنج میلیارد دلار افزایش دهد.
تاجدار درباره چرایی ضرورت این افزایش سهم دولت در صندوق ویژه مقابله با تحریم اظهار داشت: در زمان بروز خسارت هایی چون تصادم دریایی و یا آلودگی های ناشی از حوادث نفتی و دریایی، گاهی خسارت ها آنچنان بزرگ است که نمی توان انتظار داشت یک شرکت به تنهایی از عهده پرداخت آن برآید.
این مدیر صنعت بیمه تاکید کرد: تقویت صندوق ویژه مقابله با تحریم همراهی دولت و مجلس را می طلبد تا این بار نیز بتوانیم با موفقیت دوران تحریم ها را بدون هیچ مشکلی سپری کنیم.
** همکاری با صنعت بیمه جهان متوقف نشده است
با وجود محدودیت هایی که در زمینه قبول یا واگذاری اتکایی در صنعت بیمه با شرکت های خارجی بوجود آمده اما نمی توان گفت که این ارتباطات به طور کامل قطع شده است.
هرچند شرکت های بیمه جهان از همان مرحله نخست اعمال تحریم های آمریکا، همکاری خود با ایران را قطع کردند اما از همان زمان شرکت های بیمه ای دیگر به میدان آمدند زیرا تفاوت این دوره از تحریم ها در این است که فقط تحریم های آمریکا بازگشته و محدودیتی برای همکاری با دیگر کشورها وجود ندارد.
با این اوصاف، فقط شرکت های بزرگ بیمه ای جهان که یا سهامداران آمریکایی دارند و یا در بازار آمریکا فعال اند، بازار ایران را ترک کردند اما به گفته رئیس کل بیمه مرکزی اکنون 13 شرکت با ایران کار می کنند که ارتباطی با آمریکا ندارند.
