به گزارش ایران اکونومیست؛ بسته پیشنهادی اعضای اروپایی برجام که قرار بود قبل از اعمال تحریم های ثانویه آمریکا به منظور خنثی سازی آن تقدیم ایران شود، تاکنون به مقامات کشورمان تحویل داده نشده است. البته تیرماه به دنبال خروج آمریکا از برجام، نخستین بسته اروپایی به ایران تقدیم شد که البته محتوای آن با انتظارات تهران بسیار فاصله داشت.
از این رو حجت الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» رئیس جمهوری کشورمان آن را مایوس کننده دانست و گفت: متاسفانه در بسته پیشنهادی ارائه شده راهکار عملیاتی و شیوه مشخصی برای ادامه همکاری‌ها وجود نداشت و یک سری تعهدات کلی در حد بیانیه های سابق اتحادیه اروپا عنوان شده بود.
پس از ازسرگیری دور دوم تحریم ها از سوی آمریکا، گویی هنوز اروپایی ها در تدوین بسته نهایی مورد قبول ایران موفق عمل نکرده اند. در این راستا «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیروز (دوشنبه 28 آبان) در جریان نشست وزرای امور خارجه این اتحادیه که در شهر بروکسل برگزار شد به «کانال مالی ویژه» (SPV) در بسته پیشنهادی اتحادیه اشاره کرد؛ سازوکاری که رفع موانع بانکی و تجاری ایران و اتحادیه اروپارا مد نظر دارد.
مسوول سیاست خارجی اتحادیه در کنار اعلام حمایت مجدانه اروپا از توافق هسته ای اما تاکید کرد که نمی تواند تاریخ مشخصی را برای راه اندازی کانال ویژه تسهیلات مالی با ایران مشخص کند. این موضع گیری مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با آن چه جمهوری اسلامی ایران در قبال پایبندی کامل به برجام از اتحادیه انتظار دارد، بسیار فاصله دارد.
مقامات کشورمان در ازای همکاری های برجامی بر پایه 13 گزارش مثبت آژانس، توقع برداشته شدن گام های هماهنگ و ملموس از جانب اتحادیه اروپایی دارند که در ظاهر برای نجات برجام در مقابل ایالات متحده ایستادگی کرده است. ضمن این که اعلام زمان دقیق تحویل بسته برجامی برای ایران و شرکای اقتصادی کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
به همین دلیل «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز دوشنبه گذشته در جریان چهارمین همایش بین المللی «نظام بین الملل، تحولات منطقه ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به تشریح تلاش های اروپا به منظور حفظ برجام پرداخت.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ناتوانی تروئیکای اروپا را در پیاده سازی کانال ویژه مالی ناشی از فشار سنگین آمریکا دانست اما در عین حال تاکید کرد: چه اروپا نمی‌خواهد با ما کار کند و بازی می‌کند و چه این‌که می‌خواهد کار کند و قادر نیست با فشارهای آمریکا، در نتیجه فرقی ندارد. ما با شرایطی روبه‌رو هستیم که اروپا نتوانسته یا نخواسته سازوکاری ایجاد کند که خواست ایران را تأمین کند.
تا زمانی در برجام می‌مانیم که منافع ما تأمین شده باشد. الآن به‌دلیل منافعی که برای ما از لحاظ اقتصادی و سیاسی وجود دارد در برجام هستیم.
از نگاه تهران تنها نتیجه مهم است و اروپا چه به دلیل فشارهای آمریکا و چه به لحاظ سیاسی کاری و خرید زمان، برجام را به عنوان یکی از بزرگترین ابتکارهای خود با خطر مواجه خواهد کرد؛ خطری که به باور تحلیلگران و حتی مقامات اروپایی، هر چند به بروز مشکل در اقتصاد ایران منجر خواهد شد اما در نهایت دامن اتحادیه اروپا را پیش از آمریکا خواهد گرفت.
به باور کارشناسان، اهمیت سیاسی- امنیتی برجام و خاورمیانه ای با ثبات همواره بیش از فواید اقتصادی توافق مورد توجه مقامات اروپایی قرار داشته به طوری که در سفر دیروز «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس به ایران نیز به آن پرداخته شد. وی شرایط خاورمیانه را بسیار پیچیده، دشوار و مسموم ارزیابی کرد که حفظ برجام در این شرایط اهمیت دارد.
در این که مقامات اروپایی همچون وزیر امور خارجه انگلیس از برجام حمایت سیاسی می کنند، شک و شبهه ای وجود ندارد. چند روز پیش رهبران اتحادیه از جمله «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا و «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا به همراه «سیریل راماپوسا» رئیس جمهوری آفریقای جنوبی در پایان هفتمین نشست مشترک خود، بر اهمیت برجام و ضرورت بهره گیری ایران از منافع آن تاکید کردند.
در بخشی از بیانیه مذکور آمده بود که «ما بر اهمیت حفظ و تداوم اجرای کامل و موثر همه ابعاد برجام، از جمله لغو تحریم ها و پیامدهای ناشی از آن که همسو با صلح و امنیت منطقه و جهان است، تاکید می کنیم.»
اینک در شرایطی که تهران به دلیل تحریم های نفتی و بانکی انتظار برداشته شدن گام های عملی از سوی اتحادیه را دارد، کانال مالی ویژه ایران و اروپا (اس.پی.وی) که رهبران قاره سبز شامل وزرای امور خارجه آلمان، انگلیس، فرانسه و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با همراهی چین و روسیه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل از آن رونمایی کردند با مشکل مواجه شده است.
گفته می شود که مشکل در تعیین کشور میزبان این نهاد اروپایی است که تا کنون اتریش و لوکزامبورگ از پذیرش آن شانه خالی کرده اند. اما «امیرحسین زمانی نیا» معاون وزارت نفت ایران دیروز دوشنبه در همایش معرفی فرصت های سرمایه گذاری قشم در حوزه نفت و انرژی از احتمال راه اندازی نهاد ویژه مالی در فرانسه خبر داد که به احتمال زیاد در هفته های آتی اجرایی خواهد شد.
